Các hãng tàu vận tải container đối mặt sức ép thua lỗ nghiêm trọng vì đại dịch Covid-19

Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã khiến hoạt động thương mại quốc tế suy giảm nghiêm trọng, kéo theo đó là suy giảm nhu cầu vận chuyển hàng container và đẩy nhiều hãng tàu biển đối mặt nguy cơ thua lỗ nghiêm trọng.

Các hãng tàu vận tải container trên toàn cầu đang buộc phải huỷ nhiều tuyến vận tải và gộp các tuyến để giảm thiểu thua lỗ và duy trì hoạt động trong bối cảnh nhu cầu vận chuyển hàng hoá trên toàn cầu đang sụt giảm nghiêm trọng dưới các tác động của đại dịch Covid-19.

Báo cáo mới nhất của hãng tư vấn tàu vận tải Sea-Intelligence, số lượng tàu trống hoặc bị huỷ chuyến trên toàn cầu trong tuần trước đã tăng mạnh từ mức 45 tàu lên 212 tàu. Hãng Sea-Intelligence cũng cho biết nhu cầu vận tải trên các tuyến Châu Á – Châu Âu đã giảm từ 29% - 34%, thị trường vận tải Châu Á – Châu Âu hiện là thị trường vận tải biển lớn nhất thế giới.

Vào ngày 1/4, liên minh hãng tàu The Alliance gồm các hãng tàu Hapag-Lloyd, Yang Ming, Ocean Express Network và Hyundai Merchant Marine cho biết đã phải huỷ bỏ lịch chạy của 32 chuyến tàu trong tháng 4/2020. Trong 32 chuyến tàu này, có đến 28 chuyến là chạy từ khu vực Châu Á sang Châu Âu hoặc Hoa Kỳ; việc nhiều chuyến tàu bị huỷ bỏ cho thấy nhu cầu vận tải của hàng container tại khu vực Châu Á đã giảm mạnh.

Ông Andy Lane, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của Sea-Intelligence, nhận định nhu cầu chuyên chở hàng hoá bằng tàu container đã giảm từ 20% - 30% dựa trên số lượng các chuyến tàu rỗng hoặc bị huỷ chuyến. Việc chạy tàu rỗng hoặc huỷ chuyến sẽ giúp các hãng tàu giảm chi phí vận hành và ngăn chặn giá cước thuê tàu sụt giảm nhưng điều này sẽ vẫn tác động tiêu cực đến doanh thu của các đội tàu, theo ông Andy Lane.

[Xem thêm tại: Giá cước tàu hàng khô giảm 90% do dịch virus Corona]

Trong ngày 8/4, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cảnh báo hoạt động thương mại toàn cầu, vốn đã chịu thiệt hại nghiêm trọng vì chiến tranh thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc trong năm 2019, sẽ tiếp tục sụt giảm mạnh từ 13% đến 32% trong năm nay do sự bùng phát của đại dịch Covid-19.

Dự kiến hoạt động thương mại toàn cầu sẽ phục hồi vào năm 2021 nhưng điều này còn phụ thuộc nhiều vào sự kiểm soát dịch bệnh cũng như hiệu quả chính sách mà các quốc gia đưa ra để giảm thiểu tác động kinh tế của dịch bệnh, theo WTO.

Sự sụt giảm của hoạt động thương mại quốc tế không chỉ tác động nghiêm trọng đến các hãng tàu vận tải mà cũng ảnh hưởng xấu đến hoạt động của các cảng biển, đặc biệt là các cảng khu vực Châu Á.

Liên minh cảng biển Seaport Alliance bao gồm các hãng khai thác thuộc cảng container Kwai Tsing (Hồng Kông, Trung Quốc) cho biết sản lượng container trong 2 tháng đầu năm 2020 đã giảm 11% so với cùng kỳ năm trước. Cảng container Kwai Tsing là một trong những cảng container lớn nhất thế giới hiện nay và thường được coi là cửa ngõ giao thương của Trung Quốc với thế giới bên ngoài.

Tàu container
 Nhu cầu chuyên chở hàng container sụt giảm mạnh vì sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đang khiến nhiều hãng tàu và cảng biển gặp khó khăn nghiêm trọng (Ảnh: themalaysianreserve)

Hãng tư vấn tàu vận tải Sea-Intelligence cho biết việc nhất quán duy trì giá cước thuê tàu sẽ là yếu tố sống còn của các hãng tàu vận tải container trong giai đoạn hiện nay. Theo Sea-Intelligence, trong kịch bản lạc quan thì khối lượng chuyên chở container trong năm 2020 sẽ giảm 10% và không có bất kỳ thay đổi về giá cước thì mức lợi nhuận chung của ngành tàu vận chuyển container toàn cầu sẽ giảm khoảng 6 tỷ USD. 

Nếu theo kịch bản xấu nhất với dự báo giá cước vận chuyển container giảm về mức thấp kỷ lục hồi năm 2009 – thời điểm khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra thì ngành tàu vận chuyển container toàn cầu sẽ phải gánh mức lỗ lên tới 23 tỷ USD trong năm 2020. Tổng lợi nhuận hoạt động của 15 hãng tàu container lớn nhất thế giới trong năm 2019 chỉ đạt mức 5,9 tỷ USD.

Trong năm 2009, lợi nhuận của ngành vận tải tàu container trên toàn cầu đã giảm 26% so với cùng kỳ năm ngoái và nếu điều này lặp lại trong năm 2020 thì đồng nghĩa với việc tổng mức lợi nhuận mà các hãng tàu đã tích luỹ trong 8 năm gần đây sẽ bị thổi bay”, ông Andy Lane nhận định.

Hãng phân tích hoạt động vận chuyển tàu biển Alphaliner cho biết, vào cuối tháng 3/2020, có khoảng 339 tàu container với tổng công suất vận chuyển 2,12 triệu TEU phải dừng hoạt động vì thiếu hụt các đơn hàng. Alphaliner cảnh báo mức công suất vận chuyển dư thừa sẽ lên tới 3 triệu TEU vào tháng 5/2020 trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp tại nhiều quốc gia. Ông Tan Hua Joo, chuyên gia tư vấn của Alphaliner cho biết, tình trạng sụt giảm nhu cầu vận chuyển đối với tàu hàng container đang xảy ra trên tất cả các tuyến trên thế giới.

Trong khi đó, hãng phân tích thị trường tàu biển Drewry cho biết số lượng các chuyến tàu bị huỷ trong tháng 4/2020 đã tăng 288% so với hồi tháng 4/2019 và dự báo công suất vận chuyển trên tuyến Viễn Đông – Châu Âu/Địa Trung Hải sẽ giảm 20% - 25%; tuyến Viễn Đông – Hoa Kỳ giảm 17% - 20% trong quý 2/2020. Hãng Drewry cũng cho biết mức giá cước vận chuyển giao ngay trong tháng 4/2020 thực tế đã tăng 12% so với tháng 4/2019; qua đó cho thấy các hãng vận tải container vẫn đang cố gắng duy trì giá cước để cầm cự hoạt động.

Quang Đặng (Tham khảo SCMP)