Chủ động liên kết để tham gia chuỗi cung ứng dệt may

Chỉ có liên kết để hoàn thiện chuỗi giá trị mới nâng tầm ngành dệt may. Trong thời gian tới ngành dệt may phải thực hiện cả chuỗi liên kết ngang lẫn liên kết dọc...

Theo kế hoạch, năm 2018 xuất khẩu ngành dệt may đạt kim ngạch 33,5 tỷ USD (năm 2017 xuất khẩu đạt 31 tỷ USD). Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, đây là con số ấn tượng về lượng. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả về chất, các doanh nghiệp trong ngành còn phải cải thiện rất nhiều mặt...

Ông Lê Quốc Ân, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, ngành dệt may Việt Nam liên tục tăng trưởng trong nhiều năm qua với bứt phá khá ngoạn mục.

Cụ thể, năm 2000 Việt Nam xuất khẩu được 1 tỷ USD, trong khi Thái Lan xuất khẩu 5 tỷ USD, Indonesia xuất khẩu 7 tỷ USD. Thế nhưng, sau 17 năm kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam đã vượt trội, năm 2017 Việt Nam xuất khẩu đạt 31,8 tỷ USD, trong khi đó Thái Lan chỉ dừng lại mức 10 tỷ USD và Indonesia cũng chỉ cán mốc 15 tỷ USD.

Ông Lê Quốc Ân cho rằng, trong thời gian tới ngành dệt may phải thực hiện cả chuỗi liên kết ngang lẫn liên kết dọc

Theo số liệu từ Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2018, xuất khẩu dệt may trong quý I/2018 đạt gần 8 tỷ USD (tăng 13,58% so với cùng kỳ 2017), đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 4 năm gần đây.

Một trong những yếu tố tạo động lực cho sự tăng trưởng của xuất khẩu dệt may trong quý I/2018 là Hiệp định CPTPP được ký kết đã tạo động lực mạnh mẽ cho các doanh nghiệp trong nước cũng như các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực dệt may.

Đánh giá cao những đóng góp của ngành dệt may đối với kinh tế cả nước nói chung, song ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cũng cho rằng ngành dệt may còn tồn tại nhiều vấn đề. Đáng chú ý là hiệu quả của ngành dệt may, giá trị gia tăng của ngành chỉ ở mức từ 20 – 60%.

“Nhược điểm của doanh nghiệp dệt may chính là khó hợp tác, không chia sẻ, tốc độ hoàn thành đơn hàng chậm. Đơn hàng nào có thời gian 6 tháng thì được, những đơn hàng cần gấp trong 1 – 2 tháng thì nhiều doanh nghiệp lại bó tay. Trong khi đó, muốn nhận đơn hàng và hoàn thành nhanh hợp đồng, chắc chắn doanh nghiệp phải liên kết với nhau”, ông Hải chỉ rõ.

Ông Trần Thanh Hải chỉ rõ, nhược điểm của doanh nghiệp dệt may chính là khó hợp tác, không chia sẻ, tốc độ hoàn thành đơn hàng chậm

Một nhược điểm nữa của doanh nghiệp dệt may Việt Nam hiện nay là gia công, trong khi chi phí gia công chiếm 10-20% giá trị sản phẩm nên khó có thể ổn định lâu dài được. Ngoài tồn tại nêu trên, ngành dệt may đang gặp khó khăn khi chi phí nhân công tăng, năng suất thấp…

Chính vì vậy, một số nhà đầu tư thay vì mua hàng của Việt Nam đã chuyển sang các thị trường khác như Campuchia, Myanmar... Các chuyên gia cho rằng, muốn phát triển bền vững và tiếp tục giữ vị trí cao thế giới về xuất khẩu mặt hàng dệt may, đòi hỏi ngành này phải thay đổi, yêu cầu đặt ra hiện nay là các doanh nghiệp trong ngành cần có sự liên kết để hoàn thiện chuỗi giá trị dệt may.

Liên kết chuỗi để phát triển bền vững

Theo ông Trần Thanh Hải, trước mắt để thực hiện hiệu quả và đạt được mục tiêu trên, ngành dệt may phải không ngừng đổi mới công nghệ, áp dụng công nghệ tiên tiến; đồng thời, tăng cường hợp tác, liên doanh kiên kết giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước để đẩy mạnh khai thác các thị trường mới.

Doanh nghiệp ngành may mặc trong nước phải có chiến lược phù hợp, năng lực tài chính tốt, chủ động liên kết với nhau để ngành dệt may phát triển bền vững

Cũng nhấn mạnh về sự liên kết để hoàn thiện chuỗi giá trị trong ngành dệt may, ông Lê Quốc Ân cho rằng, trong thời gian tới ngành dệt may phải thực hiện cả chuỗi liên kết ngang lẫn liên kết dọc.

Chuỗi liên kết ngang sẽ tập trung liên kết những nguồn lực giống nhau để nhận đơn hàng lớn, cùng nhau thương thảo giảm bớt chi phí nguyên liệu, vận chuyển. Còn liên kết dọc thì yêu cầu chỉ cần liên kết một vài giai đoạn về nguyên liệu, thiết kế, sản xuất, vận tải, bán hàng.

Bên cạnh đó, để tăng giá trị cho sản phẩm, đồng thời tham gia chuỗi cung ứng tốt, doanh nghiệp ngành may mặc trong nước phải có chiến lược phù hợp, năng lực tài chính tốt, chủ động liên kết với nhau. Bởi nếu ngành dệt may thực hiện phương án sản xuất là gia công như lâu nay sẽ không thể tồn tại lâu dài. Do vậy, chỉ có liên kết chuỗi mới cứu được ngành dệt may vì có chuỗi mới làm được FOB (tự chủ nguyên phụ liệu) rồi ODM (tự thiết kế, sản xuất) để xuất khẩu và cung cấp cho thị trường nội địa.

“Chỉ có liên kết để hoàn thiện chuỗi giá trị mới nâng tầm ngành dệt may. Thay vì chỉ tập trung gia công như hiện nay, doanh nghiệp phải cố gắng phát triển các khâu khác như nguyên phụ liệu, thiết kế, bán hàng. Đây là những khâu có giá trị gia tăng cao nhất trong ngành”, ông Lê Quốc Ân, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam nhấn mạnh.


Hạ Vũ