Giải pháp khắc phục trong việc vận dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn trong các công ty thủy sản niêm yết

PHẠM THỊ THÙY VÂN (Khoa Kế toán - Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp)

TÓM TẮT:

Bài viết nghiên cứu thực trạng vận dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn tại các công ty thủy sản niêm yết trên thị trường chứng khoán. Trên cơ sở khảo sát, tác giả thấy được hạn chế trong việc sử dụng các chỉ tiêu như vòng quay tài sản, số vòng luân chuyển vốn lưu động, số vòng quay hàng tồn kho, số vòng quay các khoản phải thu. Chính vì vậy, để phục vụ cho việc ra quyết định quản lý, bài viết đã đưa ra các giải pháp cụ thể trong việc sử dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn tại các công ty thủy sản niêm yết như việc sử dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, phản ánh tốc độ luân chuyển vốn lưu động, tốc độ luân chuyển hàng tồn kho, tốc độ luân chuyển các khoản phải thu.

Từ khóa: Hiệu quả sử dụng vốn, chỉ tiêu phân tích, công ty thủy sản niêm yết.

I. Đặt vấn đề

Trong những năm vừa qua, ngành Thủy sản đã đóng góp tích cực trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, đóng góp hiệu quả cho công cuộc xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm cho trên bốn triệu lao động, nâng cao đời sống cho cộng đồng dân cư khắp các vùng nông thôn, ven biển, đồng bằng, trung du, miền núi…, đồng thời góp phần quan trọng trong bảo vệ an ninh quốc phòng trên vùng biển đảo của Tổ quốc. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2015 GDP (giá so sánh năm 2010) thủy sản đạt 91.185 tỷ đồng chiếm 19,25% tổng GDP toàn ngành Nông - Lâm - Thủy sản và chiếm 3,17% tổng GDP toàn quốc. Từ năm 2012 đến năm 2015, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam luôn đứng thứ tư (chỉ sau dệt may, da giầy và dầu thô) là một trong số lĩnh vực xuất khẩu chủ lực thu về ngoại tệ cho Việt Nam. Với chức năng là công cụ của quản lý tài chính doanh nghiệp, phân tích tài chính trong các công ty thủy sản cần được chú trọng tổ chức thực hiện với hệ thống chỉ tiêu phân tích phù hợp giúp cho nhà quản lý điều hành hoạt động của doanh nghiệp với hiệu quả cao nhất. Từ đó các nhà quản trị sẽ đưa ra những quyết định quản trị hợp lý mang lại hiệu quả cao hơn. Mặc dù các công ty thủy sản niêm yết đã sử dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu suất sử dụng vốn nhưng trong thực tế, hệ thống chỉ tiêu đánh giá tài chính doanh nghiệp nói chung và đánh giá hiệu suất sử dụng vốn mà các công ty thủy sản niêm yết đang áp dụng chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của quản lý do việc vận dụng chưa được phù hợp.

II. Hạn chế

Cũng như các công ty khác, các công ty thủy sản niêm yết đã sử dụng các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn như: Hiệu suất sử dụng của tài sản (vòng quay tài sản), vòng quay vốn lưu động, vòng quay hàng tồn kho, số ngày tồn kho bình quân, vòng quay các khoản phải thu, kỳ thu tiền bình quân. Tuy nhiên, việc vận dụng trong thực tế còn chưa chính xác đối với chỉ tiêu vòng quay tài sản, vòng quay vốn lưu động.

Cụ thể, tại các công ty thủy sản niêm yết xác định chỉ tiêu vòng quay tài sản như sau:

Theo như công thức đánh giá vòng quay tài sản mà các công ty thủy sản niêm yết sử dụng thực sự là chưa hợp lý, nếu như công ty có các hoạt động đầu tư tài chính thì doanh thu thu được phải tính thêm cả doanh thu hoạt động tài chính, ví dụ như đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết, cho vay, hoặc có các khoản thu từ hoạt động thanh lý, nhượng bán tài sản cố định… Do đó, chưa phản ánh rõ nét hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản của công ty trong kỳ kinh doanh và như vậy chỉ tiêu này chưa phản ánh rõ nét vòng quay tài sản trong một kỳ kinh doanh.

Các công ty thủy sản niêm yết xác định vòng quay vốn lưu động như sau:

Theo như khảo sát, có một số công ty thủy sản niêm yết chỉ tính tài sản ngắn hạn tại từng thời điểm, điều này không hợp lý vì tài sản ngắn hạn có tính lưu động cao. Chính vì vậy chưa phản ánh rõ nét vòng quay vốn lưu động của công ty trong một kỳ kinh doanh nhất định. Mặt khác, tử số các công ty tính bằng doanh thu thuần, trong khi đó vốn lưu động các công ty thủy sản niêm yết bỏ ra trong kỳ kinh doanh là toàn bộ tài sản ngắn hạn (bao gồm vốn bằng tiền, tài sản tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu, hàng tồn kho, tài sản ngắn hạn khác). Tài sản tài chính ngắn hạn, ví dụ như: đầu tư tài chính ngắn hạn, cho vay ngắn hạn… tham gia vào quá trình hoạt động của công ty thủy sản niêm yết trong kỳ thì tạo ra doanh thu tài chính. Đây là một trong những vấn đề khi xác định chỉ tiêu vòng quay vốn lưu động tại các công ty thủy sản niêm yết cần phải xem xét lại cho chuẩn xác.

Đối với chỉ tiêu vòng quay hàng tồn kho các công ty thủy sản niêm yết xác định vòng quay hàng tồn kho như sau:

Với các công ty thủy sản niêm yết thì hàng tồn kho của doanh nghiệp có đặc thù riêng đó là có thời gian sử dụng ngắn và phải được bảo quản theo quy định nghiêm ngặt, do vậy, các công ty thủy sản thường tính hàng tồn kho theo thời điểm. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tính chính xác của vòng quay hàng tồn kho trong một chu kỳ kinh doanh nhất định.

Các công ty cổ phần thủy sản niêm yết xác định chỉ tiêu vòng quay các khoản phải thu như sau:

Theo khảo sát, các khoản phải thu tại một số công ty thủy sản niêm yết còn chưa chuẩn xác thể hiện ở chỗ các khoản phải thu tính tại thời điểm. Chính vì vậy, chưa phản ánh chuẩn vòng quay các khoản phải thu của công ty trong kỳ kinh doanh nhất định.

Xuất phát từ khảo sát phân tích về những hạn chế trong việc vận dụng hệ thống chỉ tiêu phản ánh hiệu suất sử dụng vốn của các công ty thủy sản niêm yết, tác giả đưa ra những giái pháp áp dụng để hệ thống chỉ tiêu tài chính đưa ra phản ánh một cách rõ nét hiệu suất sử dụng vốn của các công ty thủy sản niêm yết như sau:

Để phản ánh hiệu suất sử dụng vốn thì các công ty thủy sản niêm yết cần sử dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh (hay vòng quay tài sản); phản ánh tốc độ luân chuyển vốn lưu động (số vòng luân chuyển vốn lưu động, kỳ luân chuyển vốn lưu động); phản ánh tốc độ luân chuyển hàng tồn kho (vòng quay hàng tồn kho, kỳ luân chuyển hàng tồn kho); phản ánh tốc độ luân chuyển các khoản phải thu (vòng quay các khoản phải thu, kỳ thu tiền trung bình). Cụ thể:

- Các chỉ tiêu phản ánh hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh:

Trong đó, doanh thu và thu nhập của các công ty thủy sản niêm yết được xác định bằng Doanh thu thuần từ bán hàng và cung cấp dịch vụ + Doanh thu tài chính + Thu nhập khác. Khi sử dụng công thức trên để xác định hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh sẽ cho ra kết quả chính xác về doanh thu thu được của công ty trên tổng tài sản bỏ ra trong kỳ kinh doanh.

Chỉ tiêu này cho biết bình quân một đồng vốn (tài sản) tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh của công ty dược phẩm trong kỳ kinh doanh thì công ty thu được bao nhiêu đồng doanh thu và thu nhập.

- Các chỉ tiêu phản ánh tốc độ luân chuyển vốn lưu động:

Chỉ tiêu này cho biết bình quân trong kỳ nghiên cứu vốn lưu động của các công ty thủy sản niêm yết quay được bao nhiêu vòng.

Chỉ tiêu này cho biết bình quân trong kỳ nghiên cứu vốn lưu động của công ty niêm yết quay một vòng hết bao nhiêu ngày.

- Các chỉ tiêu phản ánh tốc độ luân chuyển hàng tồn kho:

Đối với mỗi một doanh nghiệp sản xuất như các công ty thủy sản niêm yết thì hàng vòng quay hàng tồn kho được xem xét rất kỹ lưỡng. Nếu số vòng luân chuyển hàng tồn kho lớn thì đồng nghĩa với việc hoạt động của doanh nghiệp tương đối hiệu quả, nhất là hoạt động sản xuất và bán hàng.

Chỉ tiêu này cho biết bình quân trong kỳ nghiên cứu hàng tồn kho của công ty thủy sản niêm yết quay được bao nhiêu vòng.

Chỉ tiêu này cho biết bình quân trong kỳ nghiên cứu hàng tồn kho của công ty thủy sản niêm yết quay một vòng hết bao nhiêu ngày.

Nếu vòng quay hàng tồn kho càng lớn, kỳ luân chuyển hàng tồn kho càng nhỏ thì tốc độ luân chuyển hàng tồn kho càng nhanh và ngược lại.

- Các chỉ tiêu phản ánh tốc độ luân chuyển các khoản phải thu:

Chỉ tiêu này cho biết bình quân trong kỳ nghiên cứu các khoản phải thu của công ty thủy sản niêm yết quay được bao nhiêu vòng:

Nếu vòng quay các khoản phải thu càng lớn, kỳ luân chuyển các khoản phải thu càng nhỏ thì tốc độ luân chuyển các khoản phải thu càng nhanh và ngược lại.

Dựa vào khảo sát thực tế tại các công ty thủy sản niêm yết, trên đây là một số vấn đề trao đổi về những hạn chế trong việc vận dụng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu suất sử dụng vốn của các công ty thủy sản niêm yết. Trên cơ sở vận dụng các chỉ tiêu phản ánh hiệu suất sử dụng vốn, tác giả đưa ra một số giải pháp có thể giúp cho các nhà quản trị trong các công ty thủy sản niêm yết, nhà đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước đánh giá được thực trạng hiệu suất và hiệu quả hoạt động của các công ty thủy sản niêm yết, từ đó đưa ra các quyết định quản lý phù hợp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Giáo trình Phân tích tài chính doanh nghiệp tái bản 2015 (Học viện Tài chính).

2. www. Cophieu68.vn

3. Báo cáo thường niên của các công ty thủy sản niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam.

4. http://vietstock.vn/

SOLUTIONS FOR APPLICATION OF THE EFFECTIVE

REFLECTIVE INDICATORS USING CAPITAL IN THE

LISTED SEAFOOD COMPANIES

● PHAM THI THUY VAN

Department of Accounting - University of Economic and Technical Industries

ABSTRACT:

The paper examines the actual use of indicators reflecting the effectiveness of capital used at listed seafood companies in the stock market. On the basis of the survey, the author found limitations in the use of criterias such as asset turnover, number of working capital rotation, inventory turnover, and receivables turnover. Therefore, in order to serve the management decision making, the paper proposes concrete solutions to the use of indicators reflecting the efficiency of the listed fishery companies such business capital effectiveness indicators, reflecting capital circulation speed, inventory turnover speed, the receivables turnover rate.

Keywords: Capital use efficiency, analytical targets, listed seafood companies.

Xem tất cả ấn phẩm Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ số 10 tháng 09/2017 tại đây