Phân lân nung chảy Văn Điển cho cây cà phê Tây Nguyên

các nhà vườn ở Nam Đà đã dùng thử nhiều loại phân nhưng chúng tôi thấy chỉ có phân Văn Điển là phù hợp nhất cho cây cà phê. Gia đình tôi có 3ha, năm nào cũng bón 6,7 tấn phân lân Văn Điển, cây cà phê mới tốt được.

Đó là chia sẻ của những người nông dân trồng cà phê ở Tây Nguyên khi sử dụng phân bón Văn Điển để chăm sóc cho cây. Cà phê Tây Nguyên chiếm 90% tổng sản lượng cà phê cả nước, từ lâu đã được thế giới biết đến là sản phẩm có chất lượng cao, đang có mặt ở 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, Việt Nam trở thành cường quốc xuất khẩu cà phê thứ nhì thế giới.

Phân bón Văn Điển cung cấp đầy đủ, cân đối đa, trung, vi lượng giúp nâng cao năng suất, hương vị cà phê. Tuy nhiên, các bất cập về cung cấp dinh dưỡng đã làm cho cây cà phê dần suy thoái năng suất và giảm chất lượng sản phẩm. Vậy đâu là giải pháp?

Đặc điểm đất trồng

Diện tích đất canh tác cà phê ở Tây Nguyên khoảng 550.000 ha, chủ yếu trên đất đỏ bazan có đặc tính vật lý điển hình tầng canh tác dầy, cấu tượng đoàn nạp thể bền vững, độ tơi xốp cao (60 - 65%), dung trọng thấp (0,8 - 1,0) thoát nước nhanh, thoáng khí, khả năng giữ ẩm khá.

Song hàm lượng các chất dinh dưỡng khoáng trong đất bazan thường không cao, đặc biệt là hàm lượng lân dễ tiêu, kali dễ tiêu đều nghèo, hàm lượng các nguyên tố vi lượng như Bo, sắt, kẽm, đồng... Rất cần thiết cho cây cà phê để tạo ra chất lượng cao lại rất thiếu. Hầu hết đất bazan trồng cà phê ở Tây Nguyên đều chua pH < 4,5, do quá trình rửa trôi mạnh và bón các loại phân chua thời gian dài đã làm mất đi các cation kiềm canxi, magie và các chất vi lượng.

Kết quả nghiên cứu từ năm 1990 - 2013 về dinh dưỡng cho cây cà phê vối của Viện KHKT Nông lâm nghiệp Tây Nguyên cho thấy: Trên đất bazan, hiệu suất của 1 kg P2O5 (dạng lân nung chảy Văn Điển) tăng khi bón trên nền phân chuồng. Ở nền phân chuồng bón 1kg P2O5 đạt được từ 31,6 - 33 kg cà phê nhân, tăng 10,7 - 11,22% so với đối chứng không có phân chuồng.

phân lân văn điển
Dự báo việc sử dụng phân lân nung chảy Văn Điển tại Tây Nguyên tiếp tục tăng cao do nhu cầu thâm canh tăng năng suất, chất lượng cà phê

Trên đất xám gnai, bón phân chuồng hiệu suất 1kg P2O5 đạt từ 29,5 - 31,7 kg cà phê nhân tăng 12,13 - 30,04% so với không có phân chuồng. Như vậy đối với đất xám, xét về giá trị tương đối bón lân nung chảy Văn Điển trên nền phân chuồng có hiệu quả cao hơn so với trên đất bazan. Bón phân chuồng với lượng 20 tấn/ha hiệu suất 1 kg lân nung chảy Văn Điển luôn cao hơn so với nền phân chuồng 10 tấn/ha.

Trong một thời gian dài khi canh tác cây cà phê, hầu hết nông dân chỉ quan tâm làm thế nào để đạt năng suất cao nhất chứ ít ai quan tâm đến sự bền vững của môi trường sinh thái dẫn đến nhiều vùng đất trở nên cằn cỗi.

Việc canh tác thiếu bền vững, bón phân thiếu cân đối, không những dẫn đến hệ sinh vật có lợi cho đất ngày càng ít đi mà các triệu chứng thiếu chất trung, vi lượng cũng xuất hiện ngày càng nhiều trên cây cà phê. Các triệu chứng này đều thể hiện trên lá, như lá non bị mất màu xanh và biến dạng, các đốt đầu ngọn cành, ngọn thân cà phê ngắn lại, lá chuyển vàng bị mất màu xanh hay bị cháy, rụng quả hàng loạt, quả hạt lép, hương vị cà phê không còn như khi đất mới trồng.

Đất trồng cà phê ở Tây Nguyên chủ yếu là đất nâu đỏ bazan có tầng đất dầy, dốc vừa phải, khá tơi xốp, kết cấu hạt chiếm ưu thế, phản ứng đất hầu hết thuộc loại chua (PHKCL = 4,0 – 4,7). Hàm lượng hữu cơ khá (> 3,0%) đạm tổng số khá (> 0,2%), lân dễ tiêu ở mức thấp, kali tổng số và dễ tiêu ở mức nghèo, dung dưỡng hấp thu trung bình nhưng chất lượng đất không tốt, trị số cation trao đổi (Ca2+ và Mg2+) rất thấp (< 3,5 ldl/100g đất), các chất vi lượng Kẽm, Bo, Mô líp đen, Sắt, Cô ban, Đồng… đều rất nghèo. Đây là đặc điểm cơ bản của đất nâu đỏ bazan được hình thành từ đá mẹ bazan vốn dĩ đã nghèo những nguyên tố này.

Hiệu lực cải tạo đất của lân nung chảy Văn Điển

Để khắc phục sự thiếu các chất trung, vi lượng, đối với cây cà phê Tây Nguyên, Công ty Phân lân nung chảy Văn Điển đã nhiều năm nay cung ứng cho thị trường các mác phân đa yếu tố chuyên dụng cà phê nổi tiếng với giá rẻ, chất lượng tốt, nhằm cung cấp đầy đủ, cân đối 19 yếu tố dinh dưỡng trong đó ngoài các yếu tố đa lượng (NPK) còn chứa nhiều các yếu tố đa lượng như Canxi, Magie, Silic, Lưu huỳnh và các chất vi lượng như Bo, Mo, Zn, Cu… nhằm giúp cây cân đối giữa các chất dinh dưỡng ổn định năng suất.

Đặc biệt trong đó vi chất Bo rất cần thiết cho quá trình phân chia tế bào và quá trình thụ phấn của cây, giúp sự hình thành và phân hóa mầm hoa tăng cường sức sống thụ phấn, tăng tỉ lệ đậu quả giúp giảm rụng hoa và trái non.

phân lân văn điển
Bà con nông dân Tây Nguyên ưa chuộng sử dụng phân lân nung chảy Văn Điển

Ông Trần Quốc Tiến, Trưởng phòng kỹ thuật Công ty cho hay, Lân Văn Điển là loại phân đa chất, ngoài chất dinh dưỡng chính là lân (P2O5) còn có các chất dinh dưỡng khác rất cần thiết cho cây trồng và cải tạo đất như Vôi (canxi), Manhe, Silic, Đồng, Bo, Mangan, Kẽm, Molipđen, Coban… Lân Văn Điển có tính kiềm (pH: 8 – 8,5), không độc hại, không tan trong nước mà tan trong môi trường axit yếu do rễ cây tiết ra, nên khi bón xuống ruộng không rửa trôi, cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng từ đầu vụ đến cuối vụ. Nếu cây sử dụng không hết thì các chất trong lân Văn Điển vẫn còn được giữ lại trong đất cung cấp cho cây trồng vào vụ sau.

Thêm vào đó, ông Lê Ngọc Báu, nguyên Viện trưởng Viện KHKT Nông lâm nghiệp Tây Nguyên Viện đã khuyến cáo nông dân dùng phân lân Văn Điển từ hàng chục năm nay.

Theo ông Lê Ngọc Báu, đất Tây Nguyên là đất đồi, chua, bón phân Văn Điển phù hợp vì phân có canxi (mang tính kiềm), góp phần cải tạo đất. Ngoài ra trong phân còn có các chất vi lượng rất cần thiết do cà phê có năng suất cao, 1 năm 1ha thu 25 - 30 tấn quả nên vi lượng dễ bị thiếu hụt. Đối với nông nghiệp năng suất cao nhiều khi vi lượng là yếu tố ảnh hưởng tới năng suất”.

Bón phân NPK Văn Điển giúp cho cây cà phê sinh trưởng phát triển tốt, giúp cây cà phê hạn chế các loại sâu bệnh như rệp sáp, rệp vẩy, bọ xít, bênh gỉ sắt, đốm mắt cua. Nguyên nhân là phân đa yếu tố NPK Văn Điển cung cấp các chất dinh dưỡng cân đối và hợp lý theo nhu cầu từng giai đoạn sinh trưởng của cây cà phê, trong đó có vai trò của các chất trung và vi lượng cũng rất cần thiết.

Các chất trung lượng như Lưu huỳnh, Manhe, Canxi rất cần thiết cho cây cà phê nhất là trong mùa khô, giúp cho hoa nở tốt, tỷ lệ đậu quả cao, năng suất chất lượng tốt. Nếu thiếu lưu huỳnh, lá non, mỏng giòn chuyển vàng; Thiếu Manhe, Canxi cây yếu dễ gẫy cành, rụng quả; Thiếu vi lượng cây cằn cỗi, lá non nhàu hoặc dài ra, hạt phấn kém phát triển, tỷ lệ đậu quả thấp.

Các nguyên tố vi lượng còn giúp cà phê tăng khả năng chống chịu sâu, bệnh và điều kiện nắng nóng trong mùa khô. Đồng thuận với những cơ sở khoa học trên ông Võ Văn Hoàng, thôn 3, xã Hòa Thuận, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk tâm sự: “Gia đình có 4ha cà phê. Bón phân NPK Văn Điển cây cà phê xanh tốt, tán đẹp, lá to bóng, hạn chế số lần phun thuốc, vỏ quả sáng bóng, lúc chín vỏ quả đỏ tươi, hạt đều, ít nhân lép, năng suất và chất lượng cà phê tốt hơn”.

Từ hiệu quả của phân bón Văn Điển bón cho cây cà phê, trong những năm qua Công ty CP Phân lân nung chảy Văn Điển đã phối hợp với các nhà khoa học, các viện nghiên cứu, các trường đại học nông nghiệp trong nước làm ra dòng sản phẩm phân bón đa yếu tố NPK chuyên dùng cho cây cà phê phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của Tây Nguyên.

 

 

 

 

 

Trần Bản