EU và Việt Nam đang chuẩn bị phê chuẩn Hiệp định Đối tác Tự nguyện (VPA) về Tăng cường thực thi Luật lâm nghiệp, Quản trị rừng và Buôn bán gỗ (FLEGT).
Hiệp định VPA sẽ giúp thúc đẩy quản trị rừng, giải quyết vấn đề khai thác gỗ bất hợp pháp và thúc đẩy thương mại các sản phẩm gỗ hợp pháp được kiểm chứng từ Việt Nam sang EU và các thị trường khác.
Bà Heidi Hautala, Phó Chủ tịch Nghị viện châu Âu đang có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam để thảo luận việc chuẩn bị của Việt Nam cho việc thực thi VPA. Trong chuyến công tác, Phó chủ tịch Heidi Hautala gặp gỡ các lãnh đạo cấp cao của Quốc hội, Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và các Bộ ngành liên quan của Việt Nam. Bà cũng có chuyến thăm tới tỉnh Gia Lai và Tp. Hồ Chí Minh để chuẩn bị cho việc phê chuẩn Hiệp định VPA của Nghị viện châu Âu với Việt Nam.
Phó Chủ tịch Heidi Hautala nhấn mạnh, "Hiệp định VPA này là hiệp định thứ 2 mà EU ký với đối tác châu Á sau In-đô-nê-xia. Đây là một phần rất quan trọng trong chiến lược rộng lớn hơn của EU để thúc đẩy đa dạng sinh học và phát triển bền vững ở châu Á và để chống khai thác gỗ bất hợp pháp và thương mại liên kết. Việt Nam đã cam kết thông qua một hệ thống luật để đảm bảo chỉ gỗ được sản xuất hợp pháp được nhập vào thị trường Việt Nam. Hệ thống luật dựa trên việc khảo sát tính khả thi cho các nhà nhập khẩu này có thể được coi là một thành tựu lớn của hiệp định VPA. Việt Nam phải nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng những ràng buộc về khảo sát tính khả thi không bị nới lỏng thành việc chỉ là đánh dấu các đề mục. Vì vậy, Nghị viện châu Âu đang theo dõi sát sao công việc chuẩn bị liên quan đến thực thi hiệp định VPA với Việt Nam. Việt Nam cũng đã đưa ra những cam kết về lĩnh vực này trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EV-FTA). Việc thực thi đúng đắn hiệp định VPA vì vậy sẽ giúp hỗ trợ đàm phán EV-FTA".
Sau 6 năm đàm phán, FLEGT VPA đã được EU và Việt Nam ký vào ngày 19 tháng 10 năm 2018 tại Brucxen. Trước khi VPA có hiệu lực, mỗi bên phải hoàn thành các thủ tục phê chuẩn VPA phù hợp với các thủ tục nội bộ. Từ phía EU, VPA cần phải nhận được sự đồng thuận của Nghị viện châu Âu trước khi được trình lên Hội đồng châu Âu để phê chuẩn. Từ phía Việt Nam, PA là một hiệp ước quốc tế và sẽ được ký nhân danh Chính phủ.
Việt Nam đã phê chuẩn một Kế hoạch Hành động cho việc thực thi VPA, bao gồm cả việc phát triển các bộ tài liệu luật và tăng cường sự giám sát độc lập của các tổ chức phi chính phủ, các hiệp hội ngành và các tổ chức liên quan trong quá trình thực thi VPA.
Khi VPA được thực hiện đầy đủ, tất cả gỗ và các sản phẩm từ gỗ xuất sang châu Âu từ Việt Nam sẽ có chứng chỉ FLEGT do Việt Nam cấp. Trước khi việc cấp chứng chỉ FLEGT bắt đầu, sẽ có một khoảng thời gian chuẩn bị và đánh giá để xác nhận tất cả các cam kết được đưa ra trong VPA đã đáp ứng các tiêu chí để sẵn sàng đi vào hiệu lực như quy định trong một phụ lục của hiệp định.
VPA do đó là một cam kết gắn liền với luật để đảm bảo việc thực thi quản trị và các biện pháp quy định nhằm giải quyết vấn đề khai thác gỗ lậu, đồng thời mang lại lòng tin và thương hiệu cũng như các lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường.
