Khi nghĩ đến công trường khai thác trong hầm lò, vận chuyển than, trong đầu tôi luôn hiện lên một suy nghĩ sẽ bụi bặm, bụi than phủ kín người thợ và mọi phương tiện sản xuất. Thế nhưng đến công trường khai thác than của Công ty Than Hồng Thái, điều mà tôi chứng kiến đều khác xa, tại khu vực cửa lò, “Dòng” than vẫn liên tục “Chảy” lên từ lòng đất, những dàn băng tải vẫn chạy đều đều, rót xuống thành những đống than đen nhánh lấp lánh vào các xe tải chuyên dụng chở đi tiêu thụ. Nhưng tuyệt nhiên, không có bụi bay mù mịt như tôi tưởng, tại các tuyến đường vận chuyển đều được phun nước bằng xe chuyên dụng, đầu máng sàng than lắp hệ thống phun sương dập bụi. Các công trình mương, rãnh dẫn nước thải, hồ thu nước thải kho than... đều được nạo vét, xây kè nâng cấp làm cho việc vận chuyển than không còn bụi, bặm vương vãi. Từ những gì chúng tôi chứng kiến đã phản ánh chính xác kết quả của các đoàn kiểm tra về sự tuân thủ, chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của Công ty than Hồng Thái: tất cả các dự án đều có báo cáo đánh giá tác động môi trường (đã được phê duyệt), được cấp sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại, Công ty đã thực hiện quan trắc giám sát môi trường mỗi quý một kỳ với đầy đủ các thông số giám sát theo quy định; Công ty đã xây dựng được hai trạm xử lý nước thải mỏ…
Than Hồng Thái là đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ và khai thác than theo phương pháp hầm lò trên địa bàn rộng gần 8 km2. Hàng năm, Công ty khai thác trên 1 triệu tấn than, cụ thể, năm 2017, Công ty xây dựng kế hoạch sản xuất và tiêu thụ 1.250.000 tấn than, đào 14.071 mét lò, doanh thu hơn 1.165 tỷ đồng. Để hoàn thành được sản lượng này, Công ty phải bốc xúc, vận chuyển hàng chục nghìn m3 đất đá; xử lý hàng triệu triệu m3 nước thải công nghiệp. Các hoạt động sản xuất từ các quá trình khoan nổ mìn; bốc xúc, vận chuyển đất đá từ các khai trường mỏ đi bãi thải; khai thác, chế biến than tại mỏ, gây nguy cơ phát tán bụi, tiếng ồn và ô nhiễm do nước thải là rất lớn. Để xử lý đảm bảo các điều kiện về môi trường, những năm qua Công ty đã áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ, đầu tư nhiều thiết bị mới, công nghệ khai thác hiện đại vừa nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh vừa giảm thiểu ảnh hưởng môi trường. Công ty đang áp dụng công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo chống bằng giàn mền ZRY 20/30 cho các vỉa mỏng có góc dốc từ 450-:-750. Đây là công nghệ lần đầu tiên áp dụng thử nghiệm ở ngành mỏ Việt Nam. Đến nay, Công ty đã áp dụng thành công và làm chủ được công nghệ. Bên cạnh đó, Công ty cũng đã áp dụng thành công làm chủ được công nghệ khai thác sử dụng giàn chống tự hành 2ANSH kết hợp máy bào để khai thác ở các vỉa mỏng dốc > 450, hiện nay Công ty không còn lò chợ chống gỗ.
Hệ thống phun sương chống bụi ở khai trường - ảnh minh họaCùng với việc đầu
tư đổi mới, trang thiết bị công nghệ khai thác, Công ty luôn quan tâm đầu tư cải thiện điều
kiện làm việc cho người lao động như: Đầu tư trang bị tàu điện ắc quy 5 tấn kết hợp với toa
xe chở người (song loan) ở các đường lò xuyên vỉa mức +30 Tràng Khê và xuyên vỉa
mức +30 khu Hồng Thái phục vụ đưa đón CBCNV từ cửa lò đến vị trí làm việc; đầu
tư tời hỗ trợ người đi bộ tại các lò thượng dốc; lắp đặt và duy trì hệ
thống phun nước dập bụi trong lò chợ, khu chế biến than và các cung đường vận
chuyển; mua sắm khẩu trang phin lọc chống bụi trang bị cho công
nhân làm việc trong hầm lò; đầu tư nhà ăn khang trang, các nhà WC sạch sẽ đảm bảo
tiêu chuẩn...
Do đặc thù khai thác phải xử lý hàng triệu m3 nước thải, Công ty đã được Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đầu tư xây dựng 04 hệ thống xử lý nước thải mỏ đạt cột B trước khi xả ra môi trường: trạm xử lý mức +125 và mức +30 Hồng Thái; trạm xử lý nước thải mức +71 Đông Tràng Bạch và trạm xử lý nước thải mức +30 Tràng Khê. Ngoài ra Công ty còn đầu tư xây dựng các trạm xử lý nước thải mỏ độc lập tại các vị trí cửa lò mức +115, mức +200 và mức +126 Tràng Khê để xử lý nước thải mỏ trước khi xả ra môi trường; Công ty đã xây dựng và đưa vào vận hành 02 hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, công suất 130m3/ngày đêm tại khu Cơ quan Công ty và khu tập thể Yên Dưỡng.
Trong quản lý chất thải, đối với chất thải công nghiệp như: Đá xít thải tại các cửa lò được thu gom vận chuyển về các vị trí bãi thải theo quy hoạch đã được phê duyệt. Đối với chất thải nguy hại phát sinh trong quá trình sản xuất được thu gom về kho chứa chất thải nguy hại lưu trữ tạm thời. Công ty thuê đơn vị có đủ chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định. Hiện tại, Công ty đã xây dựng 01 kho chất thải nguy hại tại mặt bằng mức +37 Tràng Khê và 02 kho chất thải nguy hại tạm tại khu Hồng Thái và khu Đông Tràng Bạch để thực hiện lưu giữ chất thải nguy hại.
Hàng năm, Công ty thực hiện quan trắc định kỳ 4 lần/năm với đầy đủ các thông số giám sát môi trường đất, môi trường nước mặt, nước thải sinh hoạt, môi trường không khí, tiếng ồn, độ rung, điều kiện vi khí hậu, hàm lượng bụi..., từ đó đề ra các biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời tránh những tác hại xấu đến môi trường. Đặc biệt, công tác cải tạo, phục hồi môi trường các bãi thải cũng được Công ty chú trọng. Nhờ vậy đã góp phần rất lớn đảm bảo công tác phòng chống sạt lở mỗi khi mưa bão, tiết kiệm tài nguyên, tạo cảnh quan, bảo vệ và phục hồi môi trường.
Với việc đầu tư cho môi trường chuyên sâu, bài bản đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, tạo tiền đề cho Công ty Than Hồng Thái phát triển bền vững trong tương lai.
