6 tháng đầu năm 2018: GDP và CPI đều tăng cao
Mới đây, Tổng cục Thống kê vừa công bố chỉ số CPI 6 tháng đầu năm tăng 3,29% so với cùng kỳ năm trước và tăng 22% so với tháng 12 năm trước. Chỉ số CPI từ tháng 1 đến tháng 6 so cùng kỳ năm trước có tốc độ tăng dần từ mức 2,65% trong tháng 1 lên mức 4,67% trong tháng 6, bình quân mỗi tháng CPI tăng 0,37% so với tháng trước, cao hơn rất nhiều so với mức 0,03% của 6 tháng đầu năm 2017.
Nguyên nhân của việc tăng CPI bình quân 6 tháng đầu năm, theo ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê là do các địa phương thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ y tế và thực hiện lộ trình tăng học phí; Giá nhiên liệu trên thị trường thế giới trong 6 tháng đầu năm tăng khá mạnh làm giá xăng dầu bình quân 6 tháng tăng 13,95% so với cùng kỳ năm trước; Giá các mặt hàng lương thực tăng 4,29% so với cùng kỳ năm trước do giá gạo tăng cao trong dịp Tết Nguyên đán và tăng theo giá gạo xuất khẩu; Giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 9,09% so với cùng kỳ năm trước.
Ngoài ra còn một số yếu tố như việc tăng lương tối thiểu vùng áp dụng cho người lao động ở các doanh nghiệp từ ngày 1/1/2018 làm giá bình quân một số dịch vụ như sửa chữa đồ dùng gia đình, bảo dưỡng nhà ở, dịch vụ thuê người giúp việc tăng từ 2%-8% so với cùng kỳ năm trước.
Chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 6 tăng mạnh 0,61%, đây là mức cao nhất trong 7 năm qua
Đặc biệt, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số CPI tháng 6/2018 tăng 0,61% so với tháng trước, đây là mức tăng cao nhất trong 7 năm qua. Trong nhóm hàng hóa và dịch vụ tính CPI, có tới 10/11 nhóm hàng tăng so với tháng trước, trong đó nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống có mức tăng cao nhất 1,08%.
Lý giải về điều này, bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ phó Vụ Thống kê giá cho rằng, nguyên nhân chủ yếu đến từ nhóm thực phẩm với mức tăng 1,75%, trong khi nhóm lương thực lại giảm 0,45%. Cụ thể trong nhóm thực phẩm, giá thịt lợn trên thị trường có mức tăng cao nhất 8,12%, là bởi sau thời gian dài thua lỗ, nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ và trang trại đã quyết định bỏ chuồng khiến nguồn cung trên thị trường sụt giảm.
Nhóm tăng cao thứ 2 là giao thông với mức tăng 1,04%. Nguyên nhân, theo bà Ngọc là giá xăng dầu mặc dù được điều chỉnh giảm (ngày 22/6) nhưng do ảnh hưởng từ các đợt tăng giá của tháng trước nên mức giá bình quân trong tháng này vẫn nhích 2,38%. Ngoài ra, phân tích một số nguyên nhân khác tác động đến chỉ số giá tiêu dùng trong tháng, bà Ngọc cho hay, thời tiết nắng nóng, nhu cầu sử dụng điện, nước sinh hoạt trong dân chúng tăng lên và khiến chỉ số giá điện sinh hoạt tăng 0,86%, chỉ số giá nước sinh hoạt tăng 0,38%.
Thêm vào đó, đây là thời điểm học sinh nghỉ hè nên nhu cầu đi du lịch tại các gia đình tăng và làm cho chỉ số giá nhóm du lịch trọn gói nhích lên 0,36%. Cùng với đó, nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,65%, chủ yếu do giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,2%. Tuy nhiên trong rổ CPI, các nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình, nhóm thuốc và dịch vụ y tế lại có mức tăng khá thấp 0,03%, nhóm hàng hóa và dịch vụ khác cũng tăng nhẹ 0,02%, riêng nhóm bưu chính viễn thông còn giảm 0,11%.
Về một số mặt hàng trong nhóm lương thực, thực phẩm có xu hướng giảm và góp phần kiềm chế đà tăng của CPI trong tháng, theo bà Ngọc, là do năm nay các địa phương trong cả nước được mùa, nhờ đó giá gạo đã giảm 0,5%.
Không chủ quan với lạm phát nửa cuối năm
Thống kê tình hình kinh tế 6 tháng đầu năm 2018, Tổng cục Thống kê cũng cho biết lạm phát cơ bản (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống, năng lượng và các mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và giáo dục), tháng 6/2018 tăng 0,1% so với tháng trước, tăng 1,37% so với cùng kỳ; 6 tháng đầu năm tăng 1,35% so với cùng kỳ.
Trong tháng 6 và 6 tháng đầu năm 2018, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản- điều này phản ánh biến động giá do yếu tố thị trường có mức tăng cao, đó là giá lương thực, thực phẩm tươi sống, giá xăng dầu. Mức lạm phát cơ bản 6 tháng đầu năm 2018 so với cùng kỳ ở mức 1,35% phản ánh chính sách tiền tệ vẫn điều hành ổn định.
Về áp lực lạm phát nửa cuối năm, bà Đỗ Thị Ngọc nhận định, giá thực phẩm, đặc biệt là giá thịt lợn, sẽ tác động đáng kể lên chỉ số giá tiêu dùng. Bên cạnh đó, các yếu tố khác như giá xăng dầu và thiên tai cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với lạm phát từ nay đến cuối năm 2018. Ngoài ra, cần hết sức lưu ý về chu kỳ kinh tế 10 năm, có thể có diễn biến kinh tế bất lợi, có thời điểm 2008, 2011, lạm phát lên tới 2 con số, đến mức phải có Nghị quyết riêng về kiềm chế lạm phát.
“Tuy nhiên, lịch sử khó lặp lại vì đến nay chúng ta đã có nhiều kinh nghiệm hơn. Với sự quyết tâm và chỉ đạo sát sao của Thủ tướng, Ban Chỉ đạo điều hành giá, ngay từ đầu năm và hàng tháng đều có kịch bản, đều có rà soát lại sau mỗi tháng đều rà lại, cập nhật các biến động để tham mưu điều chỉnh chính sách kịp thời”, bà Ngọc cho biết.
GDP vọt tăng cao nhất 8 năm trở lại đây
Tổng cục trưởng Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng đầu năm tăng 7,08% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng cao nhất của 6 tháng kể từ năm 2011 trở về đây. Xuất khẩu hàng hóa tăng 16%, nhập khẩu tăng 10%; tiêu dùng cuối cùng tăng cao 7,13%, tích lũy tài sản tăng 7,06%...
“Các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô này khẳng định tính kịp thời và hiệu quả trong chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ và nỗ lực thực hiện của các bộ ngành, địa phương ngay từ những tháng đầu của năm 2018”, ông Lâm khẳng định.
Tuy vậy, vốn đầu tư ngân sách nhà nước giải ngân nửa năm qua mới đạt 124,2 nghìn tỷ đồng, mới bằng 36% kế hoạch năm. Trong đó, vốn trung ương quản lý mới giải ngân đạt 34,6% kế hoạch năm (giảm 7,6% so với cùng kỳ năm trước).
