Tháng 11 năm 2017, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VietcomBank - VCB) thực hiện 2 phiên đấu giá số cổ phần đang nắm giữ tại Công ty Tài chính Cổ phần Xi măng (CFC) và Ngân hàng Sài gòn Công Thương (SaigonBank). Phiên đấu giá thứ nhất, VCB chào bán thành công 6,6 triệu cổ phần của mình tại CFC, thu về trên 76 tỷ đồng. Tại phiên đấu giá thứ hai, VCB chào bán hơn 13 triệu cổ phần do VCB sở hữu tại SaigonBank. Phiên đấu giá thành công mang về hơn 266 tỷ đồng cho VCB.
Tháng 12 năm 2017, VCB chào bán 18,9 triệu cổ phần của mình tại Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB). Trái với 2 phiên đấu giá trước đó, các nhà đầu tư chỉ đăng ký mua khoảng 2/3 số cổ phần. VCB phải tổ chức phiên đấu giá thứ 2 vào tháng 4 năm 2018. Kết quả, phiên đấu giá đã bán hết hơn 6,67 triệu cổ phần cho 127 nhà đầu tư cá nhân và 1 tổ chức với giá đấu thành công bình quân là 25.771 đồng/cổ phần. Tổng giá trị cổ phần bán được đạt hơn 171,9 tỷ đồng. Đến phiên đấu giá thứ 3 vào đầu tháng 9 vừa qua, VCB đã bán gần 1,5 triệu cổ phần, thu về trên 30 tỷ đồng. Tổng cộng, qua 3 phiên đấu giá VCB mới thoái hết số cổ phần tại ngân hàng OCB.
Theo kế hoạch, trong tháng 10 tới, VCB sẽ chào bán trên 53 triệu cổ phần đang sở hữu tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MBB). Phiên đấu giá dự kiến diễn ra vào ngày 15 tháng 10. Tiếp đó, đến ngày 22 tháng 10, VCB tiếp tục chào bán hơn 45 triệu cổ phần đang nắm giữ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (EIB).
Tính từ tháng 11 năm trước, khi VCB thực hiện phiên đấu giá cổ phần đầu tiên của mình tại CFC, đến tháng 10 tới, chưa đầy 1 năm mà VCB chạy đôn chạy đáo tổ chức 7 phiên bán đấu giá cổ phần của mình đang sở hữu tại các tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại. 7 lần thoái vốn này mang lại cho VCB trên 1.000 tỷ đồng. Phải chăng VCB đang thiếu vốn? Câu trả lời là không!
Việc VCB gấp rút thoái vốn tại các tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại là để đảm bảo tuân thủ Thông tư số 36 của Ngân hàng Nhà nước về việc Quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng. Theo đó, một tổ chức tín dụng này không được sở hữu quá 5% cổ phần tại các tổ chức tín dụng khác. Cụ thể, đối với MBB, Vietcombank hiện đang sở hữu 6,97% vốn điều lệ của ngân hàng quân đội này, tương ứng với 150,5 triệu cổ phần, giá trị trên 1.200 tỷ đồng. Nếu bán thành công trên 53 triệu cổ phiếu MBB, tỷ lệ sở hữu của VCB tại MBB sẽ giảm xuống chỉ còn khoảng 4,5%.
Tương tự như vậy, đối với EIB, VCB đang nắm giữ 8,19% vốn điều lệ của mình tại đây, với giá trị ghi sổ 582 tỷ đồng. Nếu thực hiện bán thành công trên 45 triệu cổ phần, tỷ lệ sở hữu của Vietcombank sẽ giảm xuống còn 4,5% vốn điều lệ, thỏa mãn quy định của Thông tư 36.
Song song với thoái vốn của mình tại các tổ chức tín dụng, VCB còn tự bán cổ phần mình ra bên ngoài để tăng vốn điều lệ. Đầu năm nay, Hội đồng quản trị Vietcombank đã phê duyệt Nghị quyết tăng vốn điều lệ từ 35 ngàn tỷ đồng (số tròn) lên 39 ngàn tỷ đồng theo phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ. Nhưng tới trung tuần tháng 9 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước mới có văn bản chấp thuận. Điều đáng quan tâm là văn bản này chỉ có hiệu lực trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày ký là ngày 19 tháng 9 năm 2018. Nếu đến ngày 19 tháng 9 năm 2019, việc tăng vốn điều lệ thông qua phát hành cổ phiếu chưa hoàn tất, văn bản chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước tự động hết hiệu lực.
Thế là VCB, song song với chuẩn bị tổ chức 2 phiên đấu giá thoái vốn khỏi MBB và EIB vào ngày 15 tháng 10 và 22 tháng 10, lại tiếp tục lên kế hoạch tổ chức phiên đấu giá cổ phiếu cho việc tăng vốn điều lệ. Không biết việc đấu giá cổ phiếu trị giá 3.600 tỷ đồng để tăng vốn điều lệ lên 39 ngàn tỷ đồng có suôn sẻ không, hay phải đấu giá tới 3 phiên như khi thoái vốn khỏi OCB? Dù rằng chỉ 1 phiên là thành công thì tính từ tháng 11 năm 2017 đến nay, VCB lúc nào cũng ở trong tình trạng “nước rút” để tổ chức thực hiện hoặc lên kế hoạch cho 8 phiên đấu giá rồi!
Chưa tới 1 năm có 8 phiên đấu giá, thật là vất vả!
