Ký kết ngày 29/5/2016, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EAEU có hiệu lực từ 5/10/2016 là một trong những FTA được đánh giá là bước tiến lớn mở ra cơ hội cho doanh nghiệp trong nước tham gia vào những thị trường quốc tế có tiềm năng lớn. Theo đó, 5 nước thành viên EAEU là Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan cam kết loại bỏ thuế quan đối với 9.774 dòng thuế cho hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, tương đương với khoảng 90% dòng thuế trong Biểu thuế nhập khẩu của EAEU.
Căn cứ Điều 2.10 của VN-EAEU FTA, một số mặt hàng dệt may, giày dép và đồ nội thất nhập khẩu từ Việt Nam được hưởng thuế suất 0%, tuy nhiên phải chịu sự điều chỉnh của cơ chế tự vệ ngưỡng. Cụ thế, nếu khối lượng nhập khẩu các nhóm mặt hàng này từ Việt Nam trong một năm vượt một ngưỡng khối lượng nhất định quy định tại Hiệp định, EAEU có quyền điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu từ 0% lên mức thuế nhập khẩu tối huệ quốc (MFN) trong khoảng thời gian 6 tháng (nếu khối lượng nhập khẩu trong năm trong khoảng từ trên 100% đến 150% ngưỡng quy định) hoặc 9 tháng (nếu khối lượng nhập khẩu trong năm trên 150% ngưỡng quy định).
Theo số liệu cập nhật đến tháng 6/2018, hiện tại có hai nhóm mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam là quần áo lót và quần áo trẻ em đang bị EAEU áp dụng cơ chế tự vệ ngưỡng trong năm 2018.
Các sản phẩm quần áo lót có mã HS 6107, 6108, 6207, 6208, 6212 nhập khẩu từ Việt Nam đang bị áp dụng thuế nhập khẩu MFN trong khoảng thời gian 9 tháng từ ngày 14/3/2018 đến 13/12/2018. Kể từ ngày 14/12/2018, mức thuế suất nhập khẩu đối với mặt hàng này sẽ quay về 0%.
Trong khi đó, các sản phẩm quần áo trẻ em có mã HS 6111.20, 6111.30, 6111.90, 6209 đang bị áp dụng thuế nhập khẩu MFN trong khoảng thời gian 6 tháng từ ngày 14/3/2018 đến 13/9/2018. Kể từ ngày 14/9/2018, mức thuế suất nhập khẩu đối với mặt hàng này sẽ quay về 0%.
Mức thuế suất cụ thể của hai nhóm mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang EAEU đang bị áp dụng cơ chế tự vệ ngưỡng trong năm 2018
Ngoài ra, chưa có nhóm mặt hàng nào khác có nguy cơ bị áp dụng cơ chế tự vệ ngưỡng trong năm 2019.
Để cảnh báo khả năng xuất khẩu vượt ngưỡng và có nguy cơ bị EAEU tăng thuế nhập khẩu lên mức thuế MFN, Cục Phòng vệ thương mại cũng cho biết, hàng tháng sẽ công bố số liệu xuất khẩu sang EAEU nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam và các cơ quan chức năng theo dõi tình hình xuất khẩu các mặt hàng chịu sự điều chỉnh của cơ chế tự vệ ngưỡng và có biện pháp kiềm chế phù hợp.
Tỷ lệ xuất khẩu một số mặt hàng thuộc đối tượng điều chỉnh của cơ chế tự vệ ngưỡng từ Việt Nam sang EAEU (từ tháng 1/2018 - 6/2018)
