Những kỹ năng cần có khi viết và đăng bài báo khoa học

Để đăng được bài báo khoa học trên tạp chí trong nước và quốc tế, tác giả viết bài cần phải tuân thủ theo những nguyên tắc, quy luật nhất định, từ chủ đề đến cách thể hiện và cả trong những phương phá

Chiều 24/5/2018, Khoa Kế toán, trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp đã tổ chức Hội thảo “Kinh nghiệm viết bài báo khoa học đăng tạp chí trong nước và quốc tế” nhằm đưa ra những kinh nghiệm cũng như chia sẻ những kỹ năng viết và đăng bài báo khoa học trên tạp chí trong nước và quốc tế.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Phạm Thị Lụa - Trưởng khoa Kế toán chia sẻ, Nghiên cứu khoa học (NCKH) là một trong những nhiệm vụ rất được coi trọng trong các trường Đại học. Bên cạnh công tác giảng dạy, NCKH được coi là tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá khả năng hoàn thiện của mỗi giảng viên.

Trưởng Khoa Kế toán Phạm Thị Lụa nhận định: NCKH được coi là tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá khả năng hoàn thiện của mỗi giảng viên

Việc thực hiện NCKH không chỉ giúp giảng viên hoàn thành nhiệm vụ mà còn góp phần không nhỏ trong việc nâng cao trình độ của giảng viên cũng như khẳng định uy tín, vị thế của cá nhân; từ đó nâng cao uy tín và vị thế của các trường Đại học trong xã hội, TS. Phạm Thị Lụa cho biết.

Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế viết bài và đăng bài NCKH của các thầy cô trong Khoa, TS. Phạm Thị Lụa chỉ rõ, trong thời gian qua việc viết bài báo khoa học của Khoa, của Trường vẫn còn nhiều khó khăn trên các khía cạnh: Nội dung và cách thức trình bày chưa đúng quy định. Từ đó, gây cản trở cho quá trình công bố và gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng của bài báo. Đặc biệt, số lượng các bài báo khoa học của các giảng viên Khoa kế toán được đăng tải trên các tạp chí khoa học quốc tế còn hết sức khiêm tốn, 90 - 97% các bài báo khoa học mới chỉ được đăng tải trên các tạp chí trong nước...

 Hội thảo được tổ chức trực tuyến giữa hai đầu cầu Hà Nội và Nam Định với sự tham gia đông đảo của cán bộ giảng viên, công nhân viên chức trong Khoa Kế toán

Vì vậy, Hội thảo “Kinh nghiệm viết bài báo khoa học đăng tạp chí trong nước và quốc tế” được tổ chức để các chuyên gia và các giảng viên trao đổi cũng như chia sẻ những kinh nghiệm khi viết và củng cố bài báo NCKH đăng trên tạp chí trong và ngoài nước.

NCKH là hoạt động đi tìm cái mới

Chia sẻ những nguyên tắc, kinh nghiệm khi viết và đăng bài báo NCKH trên tạp chí trong nước và quốc tế, PGS.TS Trịnh Thị Thu Hương - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế và Kinh doanh quốc tế, Đại học Ngoại thương cho biết, viết bài báo NCKH là hoạt động đi tìm cái mới. Cái mới ở đây không chỉ thể hiện trên kết quả nghiên cứu mà còn ở phương pháp khoa học và khả năng ứng dụng phương pháp mới để giải quyết một vấn đề. Một bài báo NCKH hay phải đảm bảo được những yêu cầu cơ bản: lĩnh vực mới, phương pháp nghiên cứu mới, phương pháp cũ nhưng đối tượng nghiên cứu mới...

PGS.TS Trịnh Thị Thu Hương khẳng định, viết bài báo NCKH là hoạt động đi tìm cái mới

Bên cạnh đó, PGS.TS Thu Hương chia sẻ về cách chọn đề tài khi viết một bài báo NCKH, PGS. TS cho rằng, chúng ta có thể có một số đề tài đòi hỏi những kĩ năng đặc biệt hoặc sự đầu tư thời gian và công sức nhiều hơn bình thường, nhưng nhìn chung đối với những người làm NCKH, một đề tài sẽ có kết quả tốt nếu như chịu làm việc một cách có phương pháp, có óc tìm tòi và... một chút thông minh.

Ngoại ngữ - Yêu cầu đầu tiên khi viết bài NCKH quốc tế

Trong Hội thảo, TS. Nguyễn Thanh Tuyên - Phó vụ trưởng Vụ Công nghệ thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông đã phân tích thực trạng viết và đăng các bài NCKH trong các trường đại học, cao đẳng hiện nay. Theo ông Tuyên, hiện tại có rất nhiều bài báo NCKH của Việt Nam bị từ chối đăng trên các tạp chí quốc tế, thậm chí là trong nước bởi rất nhiều lý do.

Vài lý do cơ bản nhất mà ông Tuyên chỉ ra đó chính là hình thức của các bài báo không phù hợp với nơi gửi đăng; nội dung của các bài báo không có gì mới, thiếu lập luận logic; cách viết, phương pháp nghiên cứu không rõ ràng, cụ thể... Để giải quyết thực trạng này, TS Tuyên đưa ra lời khuyên, chúng ta cần trau dồi kỹ năng, kiến thức về lĩnh vực mà chúng ta cần nghiên cứu và phải đam mê, kiên trì, học và làm theo chuẩn, tìm tạp chí phù hợp chủ đề, tìm tạp chí vừa sức...

Người làm NCKH phải tuân thủ nghiêm ngặt quy chuẩn đạo đức làm nghề - TS. Nguyễn Thanh Tuyên nhấn mạnh

Đặc biệt, trong bài tham luận, TS. Nguyễn Thanh Tuyên đã chia sẻ những kinh nghiệm để có bài báo đăng trên tạp chí quốc tế. Ông nêu rõ, người viết cần có phương pháp nghiên cứu rõ ràng, theo chuẩn mực, làm rõ ý nghĩa đóng góp của nghiên cứu về mặt khoa học; có trích dẫn đầy đủ tham khảo các nghiên cứu của đồng nghiệp quốc tế ở các tạp chí uy tín, trình bày đúng theo chuẩn khoa học và phải có kiến thức nhất định về ngoại ngữ…

Chia sẻ về một số cách thức lựa chọn đăng trên tạp chí quốc tế, theo TS. Nguyễn Thanh Tuyên cần tập trung vào những tạp chí trong danh mục ISI (khoa học xã hội); SCI, SCIE (khoa học tự nhiên); Tạp chí trong danh mục SCOPUS; Tạp chí được xuất bản bởi các nhà xuất bản uy tín Elsevier, Springer, Wiley, Sage... “Nhiều khi ngay cả các kết quả nghiên cứu có giá trị nhất, nếu không đăng đúng chỗ thì có thể bị đánh giá thấp, thậm chí có thể bị lãng quên. Nơi công bố tốt nhất là những tạp chí có hệ số ảnh hưởng IF cao”, TS. Nguyễn Thanh Tuyên nhấn mạnh.


Những lưu ý khi đăng bài NCKH trên Tạp chí Công Thương

Tạp chí Công Thương, Bộ Công Thương - đơn vị có thế mạnh trong việc đăng tải các bài NCKH. Định kỳ hàng tháng, Tạp chí Công Thương dành riêng 01 số công bố các kết quả NCKH và ứng dụng công nghệ, các thông báo khoa học và trao đổi thông tin thuộc mọi lĩnh vực kinh tế-kỹ thuật. Tạp chí được xuất bản bằng tiếng Việt và tiếng Anh.

Với chỉ số ISSN 0866-7756, Tạp chí được Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước công nhận tính điểm cho các bài báo NCKH thuộc các liên ngành: Kinh tế học 0-0,5 điểm; Luật học 0-0,5 điểm và Hóa học – Công nghệ thực phẩm 0-0,5 điểm... Với những lợi thế về khoa học, Tạp chí là địa điểm đăng bài uy tín cho những người làm công tác NCKH.

Bà Ngô Thị Diệu Thúy đưa ra những lưu ý đối với người làm nghiên cứu khi gửi và đăng bài báo NCKH trên Tạp chí Công Thương

Chia sẻ về công tác nhận bài và đăng bài NCKH trên Tạp chí Công Thương, bà Ngô Thị Diệu Thúy, Phó Tổng biên tập Tạp chí Công Thương đã đưa ra những lưu ý cụ thể đối với người viết NCKH như: tít bài và lĩnh vực nghiên cứu; bố cục bài báo; trích dẫn nguồn, tài liệu tham khảo; hình bảng vẽ... Bởi hiện nay, rất nhiều bài báo gửi về Tạp chí có tít bài chung chung, vĩ mô, chưa rõ ràng, cụ thể. Nhiều tít bài, nội dung không phù hợp để đăng trên Tạp chí Công Thương. Không chỉ vậy, nhiều bài báo gửi về có bố cục không rõ ràng, thiếu mạch lạc; các bài báo chỉ tuân thủ công tác trích dẫn tài liệu tham khảo mà bỏ qua việc trích dẫn nguồn...


Do vậy, để tạo thuận lợi cho việc đăng tải các bài NCKH, bà Ngô Thị Diệu Thúy đã đưa ra một số tiêu chuẩn nhất định khi công bố công trình NCKH trên Tạp chí Công Thương: Công trình phải liên quan đến phạm vi nghiên cứu của tạp chí; Các kết quả có tầm quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu; Những bàn luận và kết luận phải dựa trên những dữ liệu được đưa ra; Công trình có một nội dung hợp lý; Các công trình liên quan phải được trích dẫn thích hợp và rõ ràng; Các phương trình, các hình vẽ, bảng … phải thật sự đóng góp cho việc trình bày của bài báo.

Tập thể cán bộ giảng viên, công nhân viên Khoa Kế Toán, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp

Phát biểu tổng kết Hội thảo, bà Phạm Thị Thu Hoài – Phó trưởng Phòng phụ trách Phòng Quản lý Khoa học, Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp khẳng định, trong hoạt động NCHK, bài báo khoa học đóng một vai trò rất quan trọng, thể hiện giá trị khoa học của nhà NCKH và tạo ra giá trị hoàn chỉnh đối với với các công trình NCKH. Theo đó, để đánh giá hoạt động NCKH của mỗi giảng viên, mỗi trường Đại học, tiêu chí quan trọng đó là phải đảm bảo được cả số lượng và chất lượng các bài báo khoa học đăng tải trên các tạp chí khoa học.

“Do vậy, để phát huy tối đa năng lực, khả năng nghiên cứu của các giảng viên, cán bộ công nhân viên trong Khoa Kế toán nói riêng và trong Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp nói riêng, mỗi người làm NCKH cần được trang bị các kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm để có thể đăng tải, công bố công trình của mình trên các tạp chí khoa học uy tín trong và ngoài nước, qua đó hỗ trợ cho hoạt động chuyên môn cũng như phục vụ việc tính điểm, xếp hạng đại học của Trường”, bà Phạm Thị Thu Hoài khẳng định.


Kim Huệ - Hồng Hà