Năm nay bước sang tuổi 49 nên ông Giang hơi bị ám ảnh bởi câu nói của các cụ “49 chưa qua 53 đã tới”. Thực tế thì đã bắt đầu thấy có chuyện mất vui rồi: ông hay nhấp nhổm mỗi khi đi dự tiệc hoặc hội họp ngồi lâu. “Chuyện kia” cũng bất như ý. Có người bảo ông Giang bị phì đại tuyến tiền liệt. Vậy bệnh này có nguy hiểm không và liệu có bị “liệt” luôn không?
Nếu hội chứng tiền mãn kinh là nỗi lo của phụ nữ độ tuổi U-50 thì tình trạng phì đại tiền liệt tuyến là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến nhiều ông mất ngủ.
Tuyến tiền liệt (Prostate, tuyến nhiếp hộ) là tuyến nội tiết sinh dục nam, nhìn như trái mận, dài khoảng 3cm, nặng 20g, chức năng chính là tiết ra 1 chất lỏng nhờn, màu trắng đục, có tính kiềm, hoà lẫn với tinh dịch chống lại các tác nhân gây bệnh, giúp tinh trùng hoạt động thuận lợi hơn và tạo điều kiện tốt nhất cho sự thụ thai (không có nó, hẳn là acid của môi trường âm đạo đã giết hết tinh trùng lấy đâu mà truyền giống).
"Trái mận" này nằm dưới đáy bàng quang, trước trực tràng và sau niệu đạo, bao quanh một phần ống niệu đạo. Với vị trí… đắc địa như thế, bệnh thường ảnh hưởng đến hai “nỗi ưu tư” của các đấng mày râu: tiểu tiện và xuất tinh.
Khi các cậu bé mới chào đời, tuyến tiền liệt chỉ nhỏ bằng hạt đậu Hà Lan. Đến năm 20 tuổi, có kích thước 15-20g và duy trì ổn định 20g khi 30-45 tuổi. Giai đoạn sau 45 tuổi dần phình to ra. Mức độ phì đại khác nhau tuỳ từng người: thường thì to lên cỡ 30-80g, cũng có người 100-200g. Bệnh cũng gây ra các vấn đề rối loạn tình dục như cương khó hoặc cương đau. Anh không cô đơn đâu, các chuyên gia cho biết từ 50 tuổi trở lên, cứ hai người đàn ông thì có một người bị bướu lành tiền liệt tuyến, 60-70 tuổi thì tỷ lệ là 70%, 80-90 tuổi 90%.
Bệnh có liên quan đến tuổi tác, di truyền, chủng tộc, chế độ ăn uống, lối sống, thuốc men... Nguyên nhân là do rối loạn nội tiết tố sinh dục nam. Do lối sống như: uống ít nước, ăn nhiều chất béo, sử dụng nhiều chất kích thích (uống nhiều rượu, cà phê, hút thuốc). Những người sống trong môi trường ô nhiễm, người mắc bệnh đường tiết niệu (viêm bàng quang), đái tháo đường, gia đình có người bị phì đại tuyến tiền liệt… dễ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt hơn.Khá nhiều người không biết dấu hiệu của bệnh, ít chú ý tới những thay đổi bất thường dưới đây khi đi tiểu để phát hiện bệnh sớm:
• Tiểu tiện khó: khi đi vệ sinh, tuy có cảm giác mắc tiểu nhưng phải đứng một
lúc mới tiểu được, dòng nước tiểu nhỏ, có lúc đái rắt.
• Tiểu són: tình trạng nước tiểu tự bài tiết không thể kiềm chế khi ngủ.
Nhiều trường hợp ngay giữa ban ngày ban mặt cũng...
• Tiểu ngắt quãng: Bệnh phì đại tuyến tiền liệt thường đi kèm với sự hình
thành của sỏi bàng quang, làm cho quá trình đi tiểu đột nhiên bị ngắt quãng.
Các triệu chứng trên sẽ nặng hơn nếu gặp lạnh hay thường xuyên uống rượu bia
hoặc sử dụng thuốc.
• Đi tiểu nhiều lần: Số lần đi tiểu ban ngày thường tăng lên 3-4 lần so với
mức bình thường, 2-3 lần vào ban đêm. Khoảng cách giữa 2 lần đi tiểu ngắn,
lúc nào cũng có cảm giác mắc tiểu.
Để chẩn đoán chính xác nên đi siêu âm để đo độ nhô của tiền liệt tuyến và lượng nước tiểu tồn lưu. Các thầy thuốc sẽ dùng phương pháp PSA để biết đó là bướu lành hay ác tính. PSA (Prostate Specific Antigen) là một kháng nguyên đặc hiệu của tiền liệt tuyến, nếu nó > 4mg/ml bác sĩ sẽ giám sát kỹ để kịp thời can thiệp. Vì nó có thể dẫn đến ung thư tiền liệt tuyến, lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể và gây ra các triệu chứng như đau cột sống, xương chậu, xương đùi. Nghiên cứu mổ tử thi ở Đức, Trung Quốc, Thụy Điển đã tìm thấy ung thư tiền liệt tuyến trong 30% đàn ông tuổi 50, và 80% tuổi 70.
Mặc dù có nhiều loại thuốc giúp cải thiện đáng kể tình trạng rối loạn đi tiểu của người bệnh cũng như có nhiều phương pháp can thiệp, nhưng phì đại tuyến tiền liệt cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng như: sỏi bàng quang, nhiễm trùng tiết niệu tái lại nhiều lần, bí tiểu mạn tính, suy giảm chức năng thận, có thể suy thận. Cách tốt nhất là nên ăn ít thịt, nhiều đậu và rau quả. Tránh tình trạng béo phì và tăng cholesteron máu. Chế độ ăn uống giàu selen, vitamin E, lycopen và đậu nành cũng như thuốc giảm cholesterol giúp ngăn ngừa bệnh ung thư tiền liệt tuyến.
