Trong năm 2016, các hoạt động của Tổ hợp TCT phải đối mặt với nhiều khó khăn, phức tạp. Nạn buôn lậu thuốc lá hoành hành với tính chất ngày càng gia tăng, phức tạp; công tác tuyên truyền về tác hại thuốc lá tiếp tục được đẩy mạnh; các loại thuế, phí có xu hướng tăng lên... đã làm ảnh hưởng nhiều đến hoạt động SXKD của toàn Tổ hợp. Trong bối cảnh đó, bằng nhiều giải pháp đồng bộ và quyết liệt như tái cấu trúc mô hình hoạt động các công ty sản xuất thuốc lá điếu; triển khai hệ thống phân phối Vinataba; tăng cường sự đoàn kết nội bộ, do vậy toàn Tổ hợp đã vượt qua được nhiều khó khăn, các chỉ tiêu cơ bản được giữ vững.
toàn cảnh Hội nghịTheo đánh giá về hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2016 của TCT: Khối công ty phụ thuộc: Doanh thu đạt 5.327 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 46 tỷ đồng, nộp ngân sách 159 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu bình quân đạt 13,1%; Khối công ty TNHH: Doanh thu đạt 12.456 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 623 tỷ đồng, nộp ngân sách 6.780 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu bình quân đạt 13,4%; Khối công ty CP: Doanh thu đạt 7.275 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 270 tỷ đồng, nộp ngân sách 298 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu bình quân đạt 18%; Khối công ty liên doanh: Doanh thu đạt 8.506 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 1.168 tỷ đồng, nộp ngân sách 3.109 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu bình quân đạt 75,1%.
Cũng trong năm 2016, công tác quản lý phần vốn của TCT tại các đơn vị được tăng cường cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Tính đến ngày 31/12/2016, TCT đang thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại 29 doanh nghiệp. Việc TCT luôn đảm bảo an toàn vốn góp, là bởi đã áp dụng nhiều biện pháp như không ngừng hoàn thiện các quy chế, quy định; công tác kiểm tra, kiểm soát có hệ thống và chặt chẽ; công tác kiện toàn tổ chức được nâng cao và đặc biệt là việc nâng cao vai trò của người đại diện phần vốn góp đã được Ban lãnh đạo TCT coi là một hoạt động rất quan trọng. Bằng nhiều quyền hạn và nghĩa vụ được giao, người đại diện phần vốn góp (NĐDPVG) đóng vai trò vừa định hướng, vừa luôn theo sát hoạt động tại doanh nghiệp, qua đó nắm bắt những vấn đề xảy ra cũng như kịp thời đưa ra những giải pháp cho đơn vị. Nhưng hiện nay, tại một số đơn vị, vai trò của NĐDPVG chưa được phát huy mạnh mẽ bởi đang gặp phải một số vướng mắc như quy định pháp luật xác định mối quan hệ giữ công ty mẹ - công ty con, giữa TCT với doanh nhgiệp có vốn góp chi phối chưa cụ thể, đặc biệt trong việc chỉ đạo, điều hành công tác nguyên liệu thuốc lá, công tác thị trường thuốc lá điếu; các doanh nghiệp có quy mô, văn hóa và đặc thù khác nhau, lĩnh vực hoạt động đa dạng ngành nghề nên ảnh hưởng đến cách thức tổ chức thực thi nhiệm vụ của NĐDPVG. Bên cạnh đó, do kiêm nhiệm nhiều vị trí với cự ly xa hoặc tỷ trọng vốn góp tại đơn vị khác nhau nên đã làm chính bản thân NĐDPVG không thể quán xuyến, sát sao các hoạt động tại đơn vị, không đủ tự tin khẳng định quyết liệt những ý kiến của mình với đơn vị… và từ đó đã làm hạn chế quyền và nghĩa vụ được giao. Một số người đại diện chưa thực hiện báo cáo đầy đủ và đúng thời gian theo quy định; hoặc trong báo cáo thì sơ sài, chưa đáp ứng yêu cầu, từ đó đã ảnh hưởng đến công tác quản lý điều hành của TCT.
Để phát huy hiệu quả cũng như nâng cao vai trò NĐDPVG, nhiều giải pháp đã được đưa ra. Theo ông Nghiêm Xuân Toàn, Trưởng phòng Tổ chức nhân sự của TCT cho rằng công tác kiện toàn tổ chức, cán bộ quản lý doanh nghiệp, NĐDPVG, Ban kiểm soát, kiểm soát viên tại các đơn vị là điều rất quan trọng.
Ông Nghiêm Xuân Toàn, Trưởng phòng Tổ chức nhân sự của TCT đang trình bày ý kiến Theo đó, cần phải gắn trách nhiệm của NĐDPVG với hiệu quả kinh doanh của từng đơn vị; hoàn thiện quy định về phối hợp triển khai công tác hệ thống kiểm soát viên. Trong đó quy định cụ thể về đầu mối tổng hợp, xây dựng các chương trình công tác cũng như phối hợp với NĐDPVG. Giải đáp những vướng mắc, kiến nghị xung quanh quyền và nghĩa vụ NĐDPVG, tại Hội nghị Người đại diện phần vốn góp vừa được Tổng công ty tổ chức, ông Vũ Văn Cường – Chủ tịch Hội đồng thành viên TCT đã chỉ đạo quyết liệt: Khẩn trương hoàn thiện quy chế hoạt động, quy chế đánh giá người quản lý, NĐDPVG; các phòng nghiệp vụ cần phối hợp và hỗ trợ tích cực cho NĐDPVG, người quản lý và đây được coi là một giải pháp hữu hiệu giúp người đại diện giảm tải áp lực về thời gian, sức lực cũng như tận dụng tốt những lợi thế từ TCT; xây dựng và thực hiện nghiêm túc kế hoạch bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho người quản lý, NĐDPVG, kế hoạch quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân sự kế cận; khen thưởng, động viên NĐDPVG bằng những nội dung, hình thức thiết thực gắn với hiệu quả của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, NĐDPVG cũng phải phát huy và nâng cao trách nhiệm của mình tại các đơn vị. Cụ thể: Thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo, xin ý kiến TCT; chủ động phối hợp với TCT khẩn trương rà soát, sửa đổi, xây dựng hệ thống quy chế, quy định phục vụ thiết thực cho công tác quản trị doanh nghiệp; quản lý chặt chẽ vốn và tài sản của TCT đặc biệt là đối với hàng hóa và nguyên liệu tồn kho.
Hiện nay, TCT cũng đang tiếp tục thực hiện thoái vốn ở các đơn vị để thực hiện lộ trình tái cấu trúc theo quy định. Bên cạnh đó, theo nhận định của các chuyên gia, trong vài năm tới, ngoài những thách thức từ thuốc lá nhập lậu và gian lận thương mại, những khó khăn từ các chính sách hạn chế tiêu dùng thuốc lá và nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng thì mô hình đa sở hữu sẽ là “câu chuyện” lớn đối với TCT. Nó đặt ra nhiều vấn đề, từ quan điểm phát triển, con người, tài chính, thị trường đến các yêu cầu cao đối với các nhà kỹ trị; những lợi thế vốn có cũng dần mất đi, thay vào đó là sự cạnh tranh bình đẳng từ thị trường. Bởi vậy, để TCT luôn là tổ chức kinh tế mạnh, giữ vị trí hàng đầu trong chuỗi sản xuất, kinh doanh thuốc lá tại Việt Nam và xuất khẩu thì mọi việc ngay từ bay giờ đều phải được thực hiện quyết liệt và đồng bộ./.
Quang Tuấn
