Cần có quy định chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước

Báo cáo Chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ thủ tục hành chính năm 2020 (APCI 2020) đã đưa ra những khuyến nghị cụ thể về chính phủ điện tử.

Cụ thể, APCI khuyến nghị:

Đẩy mạnh áp dụng chính phủ điện tử trong việc thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC), thúc đẩy kênh thông tin liên lạc giữa Nhà nước và doanh nghiệp, tăng cường phương thức giải quyết dịch vụ công trực tuyến cho doanh nghiệp qua môi trường mạng trên nền tảng các hệ thống cơ sở dữ liệu được chia sẻ, liên thông.

Tiếp tục hoàn thiện và bổ sung thêm các TTHC, lĩnh vực, dịch vụ trên Cổng dịch vụ công quốc gia để doanh nghiệp có được đầu mối tìm kiếm và thực hiện TTHC trên môi trường điện tử mà không lo ngại về khoảng cách địa lý hay dịch bệnh.

Trong thời gian tới, Chính phủ nên tập trung áp dụng các TTHC điện tử đối với các TTHC đơn giản với số lượng người thực hiện đông, tần suất thực hiện nhiều, ví dụ như TTHC cấp lý lịch tư pháp để đủ điều kiện thực hiện các TTHC khác trong hoạt động kinh doanh.

Chính phủ cần có quy định về chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước; xây dựng cơ chế phản hồi sớm cho các doanh nghiệp về khả năng vi phạm các quy định pháp luật thay vì kiểm tra, thanh tra mang tính truy cứu về hành vi.

Chú trọng và chỉ đạo đẩy mạnh việc nâng cao trình độ, năng lực và thái độ làm việc của cán bộ trực tiếp thực hiện TTHC, cụ thể:

Thứ nhất, giao cơ quan đầu mối về cải cách TTHC tổ chức hoạt động trọng tâm về thực hiện hướng dẫn và đào tạo lại đội ngũ cán bộ trực tiếp tiếp nhận/tư vấn/giải quyết các hồ sơ TTHC;

Thứ hai, giao trách nhiệm các Bộ, ngành phối hợp với các địa phương định kỳ hàng tháng, quý tổ chức các chương trình hội thảo, lớp tập huấn nội bộ để phổ biến và làm rõ các quy định liên quan tới TTHC;

Kết hợp với việc rà soát và tháo gỡ những vướng mắc khi áp dụng TTHC mới hoặc bãi bỏ TTHC hiện hành, trọng tâm vào đội ngũ cán bộ thực thi TTHC để cập nhật thông tin và giải đáp thắc mắc của doanh nghiệp liên quan đến TTHC;

Thứ ba, có chế tài quyết liệt và rõ ràng hơn đối với những hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực của cán bộ giải quyết TTHC, góp phần giảm thiểu các chi phí không chính thức cho doanh nghiệp.

Yêu cầu đổi mới phương thức và thực hiện nghiêm túc, hiệu quả đối với việc công bố, công khai và giải quyết TTHC (bao gồm cả nội dung quy định cũng như tình trạng giải quyết, kết quả giải quyết TTHC), cụ thể:

Một là thông tin hướng dẫn về quy trình thực hiện TTHC cần được sơ đồ hóa các bước theo hướng đơn giản, dễ hiểu, thống nhất giữa các địa phương và công bố cho người dân thông qua website của cơ quan thực hiện TTHC;

Hai là tất cả các hồ sơ giải quyết TTHC không đúng thời gian như quy định cần có nhật ký giải trình và được ghi lại để hình thành bộ dữ liệu liên quan, phục vụ giải đáp công khai trên website cho người dân/doanh nghiệp tìm hiểu, rút kinh nghiệm khi thực hiện các TTHC;

Ba là bổ sung các chỉ số và thước đo tích hợp trên hệ thống cung cấp dịch vụ công trực tuyến để phản ánh tương tác thực tế của người dân và doanh nghiệp với các thông tin được công khai nhằm cải thiện liên tục hiệu quả của quá trình này.

Song song với nỗ lực nói trên, Chính phủ cân nhắc nghiên cứu, đẩy mạnh áp dụng các xu hướng cải cách có thể mang lại sự đột phá trong cung cấp dịch vụ hành chính công như:

(1) Cơ chế bảo lãnh (cơ chế bảo lãnh thông quan đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính xây dựng Đề án thí điểm tại Quyết định số 1254/QĐ-TTg ngày 26/9/2018) để huy động khu vực tư nhân vào cuộc, san sẻ một phần trách nhiệm cùng các cơ quan hành chính nhà nước trong thực hiện các nỗ lực cung cấp dịch vụ công cho doanh nghiệp, người dân;

(2) Cơ chế xã hội hóa dịch vụ công, một cơ chế đã được Đảng và Nhà nước chỉ đạo nghiên cứu, thực hiện nhiều năm nay và đã áp dụng, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong một số lĩnh vực như giáo dục, y tế hay công chứng tư nhân với các lựa chọn khác nhau về thời gian, mức phí cho người dân, doanh nghiệp.

Sau cùng, tất cả các nỗ lực kể trên phải có quá trình truyền thông những cải cách thực sự hiệu quả đi kèm để lan tỏa tinh thần, nỗ lực cải cách của Chính phủ tới từng người dân, doanh nghiệp và tiếp nhận sự tham gia, cổ vũ và động viên của người dân và doanh nghiệp trong từng hoạt động cải cách đó.

Kiến An