Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, trong những ngày qua, bệnh dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra đang có những diễn biến phức tạp tại Trung Quốc, số người mắc bệnh và tử vong do bệnh dịch này tăng lên nhanh chóng.
Dịch bệnh đã buộc Chính phủ Trung Quốc đưa ra các biện pháp quyết liệt để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm như phong tỏa một số địa phương, hạn chế vận chuyển lưu thông trong nội địa... Điều này đã ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm nông sản nhập khẩu tại Trung Quốc.
Đồng thời, do công tác chống dịch đang được thực hiện nghiêm ngặt nên việc vận chuyển, giao nhận hàng hóa tại các cửa khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng bị hạn chế, ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu hàng hóa nói chung và nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc nói riêng.
Trước tình hình trên, chiều muộn ngày 30/1/2020, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cũng có công văn đề nghị các Hiệp hội ngành hàng thông báo cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics phục vụ xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc cần bám sát tình hình, trao đổi thường xuyên với đối tác để nắm được những thay đổi phát sinh trong trường hợp bất khả kháng do dịch bệnh gây ra.
"Các Hiệp hội cũng đề nghị các doanh nghiệp dịch vụ logistics (đặc biệt là các doanh nghiệp có kho lạnh) ưu tiên, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam lưu giữ, bảo quản nông sản trong khi chờ xuất khẩu sang Trung Quốc, chuyển hướng xuất khẩu hoặc tiêu thụ trong nước", công văn nêu rõ.
Trước đó, để phòng chống dịch lan rộng, ngày 29/1/2020, phía Trung Quốc đã áp dụng một số biện pháp hạn chế giao thương, trong đó thị Bằng Tường sẽ lùi thời gian mở các cửa khẩu với Việt Nam đến ngày 9/2 (trừ cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị Quan sẽ mở cửa từ ngày 3/2 ).
Trước tình hình này, Bộ Công Thương nhận định, việc lùi thời gian mở cửa khẩu sẽ làm ảnh hưởng đến việc xuất khẩu các loại nông sản này, đặc biệt là các mặt hàng đang vào vụ thu hoạch như dưa hấu, thanh long. Nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam hiện nay chỉ có thể xuất khẩu qua cửa khẩu phụ.
Để ứng phó kịp thời với tình hình trên, ngoài thông báo trên Cổng thông tin điện tử của Bộ về diễn biến tại các cửa khẩu. Bộ Công Thương cũng đề nghị các doanh nghiệp theo dõi sát diễn biến hoạt động xuất khẩu nông, thủy sản nói chung và trái cây nói riêng qua các tỉnh biên giới phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Cao Bằng... nhằm chủ động kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới, tránh để phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác.
Các doanh nghiệp cũng cần thực hiện nghiêm túc hoạt động xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc theo thông lệ quốc tế, nâng cao chất lượng, triển khai tốt các quy định về truy xuất nguồn gốc, kê khai vùng trồng, cơ sở đóng gói cũng như các yêu cầu liên quan nhằm đáp ứng quy định, tiêu chuẩn đã thỏa thuận với nước nhập khẩu, tránh phát sinh rủi ro và giảm thiểu thiệt hại trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần dự tính phương án ứng phó với khả năng dịch bệnh diễn biến phức tạp, lan rộng, kéo dài dẫn đến việc giao thương với Trung Quốc gặp khó khăn hơn nữa, thậm chí không thể thực hiện được, để từ đó có phương án kịp thời chuyển hướng xuất khẩu sang thị trường khác, tiêu thụ trong nước hoặc đưa vào chế biến, trữ lạnh.
Bộ Công Thương cũng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đề nghị các doanh nghiệp chế biến tăng cường thu mua trái cây tươi tại các tỉnh để chế biến thành các sản phẩm như nước ép, sấy khô... vừa nâng cao giá trị mặt hàng, vừa giúp nông sản có thể lưu giữ được lâu hơn.
Các doanh nghiệp logistics sở hữu kho lạnh cũng cần vào cuộc, hỗ trợ các doanh nghiệp nông sản, dành diện tích bảo quản lạnh với giá ưu đãi để giúp các doanh nghiệp nông sản bảo quản nông sản, thủy sản trong thời gian tìm kiếm hợp đồng mới.
Trung Quốc hiện nay là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và có đường biên giới đất liền kéo dài với nhiều cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu quốc gia, cửa khẩu phụ là nơi giao nhận, thông thương một số lượng lớn hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước.
