Với việc tham gia vào thị trường quốc tế, thông qua ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương, Việt Nam đã và đang tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng. Các hoạt động phát triển xuất khẩu của các ngành hàng xuất khẩu tiềm năng đến các thị trường tiềm năng đang được từng bước mở rộng và đa dạng về cách thức và loại hình. Ngoài những thuận lợi do các FTA mang lại, Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức từ tiến trình này, đặc biệt là những trở ngại trong giao thương quốc tế.

Ngày 19/2/2019, tại Hà Nội, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương và Trung tâm thương mại quốc tế (ITC) đã phối hợp tổ chức Khóa huấn luyện “Đối phó với các hàng rào phi thuế quan và sử dụng công cụ phân tích thị trường”.

Đây là một hoạt động nổi bật nằm trong Dự án “Nâng cao năng lực cạnh tranh thương mại của Việt Nam: Đối phó với vấn đề phi thuế quan trong thương mại (2019-2020). Dự án này đã được Cục Xúc tiến thương mại và ITC khởi động tại Hà Nội từ ngày 21/11/2018.

hàng rào thuế quan
Ông Hoàng Minh Chiến cho rằng, các vấn đề về phi thuế quan đặt ra là vấn đề doanh nghiệp Việt cần phải nắm bắt, hiểu rõ và xem xét để vượt qua

Ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, các vấn đề về phi thuế quan mà mỗi Chính phủ, ngành, doanh nghiệp nước ngoài đặt ra là vấn đề doanh nghiệp Việt cần phải nắm bắt, hiểu rõ và xem xét để vượt qua.

Thực tế, doanh nghiệp của chúng ta còn nhỏ, năng lực và khả năng để hiểu rõ về các vấn đề rào cản trong giao dịch thương mại còn hạn chế, từ đó dẫn đến những thiệt hại trong kinh doanh và xuất khẩu.

Do vậy, Khoá huấn luyện nhằm hỗ trợ các tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là đội ngũ tư vấn viên tìm hiểu thực trạng, xác định nhu cầu và đưa ra các giải pháp, nhận thức rõ về các vấn đề liên quan đến hàng rào phi thuế quan trong giao dịch quốc tế.

hàng rào phi thuế quan
Ông Vianney Lesaffre kiến nghị, các cơ quan chức năng cần liệt kê đầy đủ và phân tích các rào cản một cách rõ ràng để doanh nghiệp nắm rõ và thực thi

Cũng trong Khóa huấn luyện, các chuyên gia ITC sẽ giới thiệu và hướng dẫn các học viên cách thức sử dụng các công cụ được ITC thiết kế bài bản để phân tích thị trường. Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là đội ngũ tư vấn được trang bị các kiến thức nền tảng và chuyên sâu, hỗ trợ triển khai hoạt động kinh doanh và xuất khẩu hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế, tránh được những rủi ro trong xuất khẩu.

Do đó, việc hỗ trợ để các tổ chức và doanh nghiệp nhận biết, hiểu được những điều này là rất quan trọng, từ đó xây dựng năng lực đủ mạnh để khắc phục và vượt qua các rào cản phi thuế quan, ông Hồ Minh Chiến nhấn mạnh.

Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), có 9 biện pháp phi thuế quan chính được các quốc gia trên thế giới sử dụng. Trong đó biện pháp kiểm dịch động thực vật là 37,5%; Rào cản kỹ thuật đối với thương mại là 37,5%; Kiểm tra hàng hoá trước khi vận chuyển và các thủ tục khác là 1,3%; các biện pháp cấp phép không tự động, cấm hạn ngạch 2,4%...

hàng rào thuế quan
Các đại biểu và học viên tham dự Khóa huấn luyện “Đối phó với các hàng rào phi thuế quan và sử dụng công cụ phân tích thị trường”

Nhìn nhận vấn đề này, ông Vianney Lesaffre, Điều phối trưởng Dự án, chuyên gia Trung tâm thương mại quốc tế (ITC) cho rằng, ở Việt Nam số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa đang chiếm phần lớn và chỉ có 10% số doanh nghiệp này có khả năng xuất khẩu trực tiếp, còn lại là xuất khẩu qua trung gian và sản xuất gia công.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa có rất nhiều điểm hạn chế như: Nguồn tài chính hạn hẹp, khả năng tiếp cận nguồn vốn, đầu tư công nghệ sản xuất mới hạn chế và rất ít số doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, do đó năng lực tiếp cận cũng như thoả mãn các rào cản phi thuế quan tại các thị trường nước ngoài rất thấp. Chính vì vậy các cơ quan chức năng cần phải liệt kê đầy đủ và phân tích các rào cản một cách rõ ràng để doanh nghiệp nắm rõ và thực thi, ông Vianney Lesaffre kiến nghị.

Học viên tham gia đào tạo sẽ trải qua 02 khoá huấn luyện: Khoá huấn luyện cơ bản (02 ngày) và Khoá huấn luyện chuyên sâu (03 ngày) với các phần lý thuyết và thực hành kỹ năng chuyên biệt. Kết thúc khoá huấn luyện, các chuyên gia sẽ có những đánh giá đối với từng học viên dựa trên một số tiêu chí kỹ thuật để cấp chứng chỉ cho các học viên (là các ứng viên trở thành tư vấn về lĩnh vực này).

“Dự án nâng cao năng lực cạnh tranh thương mại của Việt Nam: Đối phó với vấn đề phi thuế quan trong thương mại” triển khai trong 2 năm 2019-2020. Dự án tập trung vào 4 nội dung: Tiến hành khảo sát doanh nghiệp về vấn đề phi thuế quan tập trung vào 2 lĩnh vực là hàng hoá và dịch vụ; tham vấn các bên liên quan nhằm tìm hiểu về phương hướng khả thi để khắc phục các trở ngại thương mại hiện có và giảm chi phí trong giao dịch thương mại; Xây dựng năng lực để đối phó với vấn đề phi thuế quan nhằm củng cố và nâng cao năng lực của các nhà hoạch định chính sách, tổ chức hỗ trợ thương mại, doanh nghiệp nhỏ và vừa; tăng cường tính minh bạch về các quy tắc thủ tục.