Cam kết mạnh mẽ
Hơn 6 năm sau giờ “G” 1/1/2015, Chính phủ cho phép doanh nghiệp 100% vốn FDI hiện diện tại thị trường Việt Nam, đã có sự thay đổi cách nhìn của doanh nghiệp nước ta về nhà bán lẻ nước ngoài. Từ hoài nghi, lo sợ chiếm mất thị trường, đến hợp tác đưa hàng Việt Nam ra thị trường quốc tế.
Sự thay đổi đến từ thực tế chiến lược của ngoài bán lẻ nước ngoài; họ phải hợp tác với doanh nghiệp nước ta tìm nguồn hàng cung cấp. Sự thay đổi cũng đến từ các cơ quan quản lý nhà nước hỗ trợ đặt nền tảng cho sự hợp tác ấy.
Từ 2016, Bộ Công Thương đã phối hợp với Công ty Lotte mart Việt Nam thực hiện Chương trình Kết nối Thương mại Việt Nam - Hàn Quốc (VK Conect), tổ chức đưa hàng Việt tới nhiều siêu thị bán lẻ tại thị trường Hàn Quốc. Tại thị trường trong nước, hưởng ứng cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, Lotte Mart thường xuyên tham gia các Hội nghị đối tác phát triển hàng Việt, Hội nghị kết nối cung cầu hàng Việt. Tại các hội nghị này, Lotte Mart cam kết hỗ trợ phát triển hàng Việt thông qua các chương trình quảng bá, xuất khẩu sang hệ thống Lotte Mart ở các nước cũng như xúc tiến xuất khẩu hàng Việt sang các thị trường tiềm năng trong khu vực.
Từ năm 2018, Bộ Công Thương Việt Nam và Tập đoàn bán lẻ AEON Nhật Bản đã trao đổi Biên bản ghi nhớ Hợp tác (MOU). Hai bên cam kết hỗ trợ lẫn nhau, lấy việc gia tăng tỷ lệ mua hàng Việt Nam để bán tại hệ thống AEON Việt Nam và khu vực làm mục tiêu, đồng thời cam kết hướng đến kim ngạch xuất khẩu hàng Việt Nam thông qua hệ thống của AEON.
“Tuần hàng Việt Nam tại hệ thống siêu thị AEON tại Nhật Bản” là hoạt động thường niên do Bộ Công Thương và Tập đoàn Aeon Nhật Bản tổ chức. Đây là một trong những chương trình được đánh giá mang tính hiệu quả cao trong việc triển khai thực hiện Đề án “Thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp vào hệ thống phân phối nước ngoài” của Bộ Công Thương nhằm hướng tới đưa kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam vào hệ thống Aeon đạt 1 tỷ USD vào năm 2025. Qua các kỳ tổ chức, đến nay chương trình đã hỗ trợ được hơn 100 lượt doanh nghiệp của 21 tỉnh, thành trên cả nước tham dự quảng bá, giới thiệu sản phẩm trực tiếp đến người tiêu dùng Nhật Bản. Thông qua Tuần hàng, nhiều loại sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn đã được Aeon nhập khẩu và được đưa vào tiêu thụ tại hàng trăm siêu thị trong hệ thống của Aeon. Hiện nay nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang hợp tác với Aeon để sản xuất hàng hóa xuất khẩu sang Nhật Bản.
Ngay trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, Tuần hàng Việt Nam năm 2021 vẫn được tổ chức từ ngày 25⁄6 đến 27⁄6⁄2021 tại Trung tâm thương mại Aeon Lake Town, tỉnh Saitama và tại 350 cửa hàng trong chuỗi bán lẻ toàn quốc của Tập đoàn Aeon tại Nhật Bản. Song song với việc triển khai trực tiếp tại các cửa hàng, chương trình còn được triển khai trên hệ thống bán hàng online của Tập đoàn Aeon tại Nhật Bản.
Bộ Công Thương cũng phối hợp cùng Central Group tổ chức nhiều “Tuần Hàng và Du lịch Việt Nam tại Thái Lan” tại Central World Plaza- một trong những Trung tâm thương mại lớn nhất ở Bangkok. Tham gia Tuần hàng, DN Việt mang đến nhiều mặt hàng phong phú, trong đó nổi bật là những mặt hàng có tiềm năng XK sản lượng lớn như: thực phẩm chế biến sẵn từ trái cây thiên nhiên, cà phê,.... cho tới các mặt hàng mang đậm bản sắc, nét tinh tế của các vùng miền Việt Nam như miến dong, nấm kim chi, đồ thủ công mỹ nghệ.
Tuần hàng đã tạo cầu nối hai chiều giữa nhà bán lẻ với nhà sản xuất. Doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tìm hiểu nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng Thái, cải tiến mẫu mã phù hợp với thị trường. Còn các nhà bán lẻ thuộc Central Group cũng có cơ hội tiếp cận nguồn cung hàng hóa đa dạng, phong phú, chất lượng để phân phối. Đặc biệt, sau mỗi Tuần hàng, có hàng chục người thuộc đội ngũ thu mua của Central Group sẽ đến Việt Nam tìm hiểu trực tiếp thị trường.
Nếu 4 năm trước, khi Central Group tổ chức Tuần hàng Việt Nam tại Thái Lan lần đầu tiên, chưa có doanh nghiệp nào vào được hệ thống phân phối của Central Group, thì đến nay, đã có nhiều doanh nghiệp Việt Nam vào được hệ thống siêu thị cao cấp này. Đây phản ánh một sự thay đổi lớn về tư duy, cũng như năng lực sản xuất và cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam trong việc tiếp cận thị trường nước ngoài.
Hỗ trợ linh hoạt
Các cam kết mạnh mẽ trên cho thấy, cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp bán lẻ ngoại và nhà cung cấp trong nước ngày càng tự tin hơn về tiềm năng của hàng Việt. Nhưng từ tiềm năng, đến sức hấp dẫn và cuối cùng chinh phục người tiêu dùng là một chặng đường dài của quá trình tin tưởng, hợp tác.
Với sự hỗ trợ mạnh mẽ của Bộ Công Thương, Tập đoàn AEON liên tiếp tổ chức các hoạt động mở rộng sự hiện diện của hàng Việt. Thông qua các hoạt động, chuyên gia của AEON đã tập trung giới thiệu tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình quản lý chất lượng sản phẩm trong 3 nhóm hàng dệt may, thực phẩm, đồ gia dụng nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam tuân thủ quy định ở tất cả các giai đoạn từ nuôi trồng, sản xuất đến phân phối, bán hàng và giao hàng. Doanh nghiệp còn được AEON tư vấn đổi mới máy móc, đào tạo nâng cao nhân lực.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã huy động hệ thống ngân hàng vào cuộc. Như Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) hỗ trợ doanh nghiệp tham gia Đề án đưa hàng Việt Nam vào các hệ thống phân phối nước ngoài do Bộ Công Thương chủ trì, với sự tài trợ các khoản vay chiết khấu Bộ chứng từ xuất khẩu theo thư tín dụng (LC) lên tới 98%; cấp vốn tín chấp 5 tỷ đồng không cần tài sản đảm bảo. Đối với doanh nghiệp bán hàng trong nước theo phương thức trả chậm, VPBank cấp vốn lên đến 90% giá trị hóa đơn VAT.
Các Tuần hàng Việt Nam do Bộ Công Thương phối hợp với các nhà phân phối nước ngoài tổ chức, không chỉ quảng bá hàng Việt, mà còn chỉ ra được những điểm yếu của hàng Việt để khắc phục. Một chuyên gia của Lotte Mart đánh giá, bao bì sản phẩm của doanh nghiệp Việt thường sử dụng màu đỏ, màu xanh, trong khi xu hướng thế giới không sử dụng nhiều màu sắc, mà chủ yếu dùng màu đen hoặc 1-2 màu không quá chói. Trên cơ sở đó, LOTTE Mart đã hỗ trợ tư vấn để thiết kế bao bì đóng gói tốt hơn. Từ 2016 đến nay, LOTTE Mart Hàn Quốc, LOTTE Mart Indonesia và LOTTE Mart Trung Quốc đã nhập khẩu hàng Việt Nam trên 2.000 tỷ đồng mỗi năm.
Cùng với hỗ trợ nhà sản xuất trong nước có được sản phẩm tốt với thiết kế đẹp mắt, LOTTE Mart còn định hướng lâu dài cho sản phẩm mang nhãn hàng Choice L: “Mang hàng Việt vươn ra thế giới”. Vừa qua, LOTTE Mart đã xuất khẩu thành công các đơn hàng với hơn một ngàn mặt hàng ra thị trường nước ngoài. Đây là tín hiệu đáng mừng cho thấy các sản phẩm mang nhãn Choice L do doanh nghiệp trong nước cung cấp đã được người tiêu dùng và thị trường quốc tế công nhận và tin tưởng về chất lượng.
Tập đoàn Central Group lại có cách thức hỗ trợ khác, từ tháng 10/2016, Central Group đã phát động phong trào hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam. Doanh nghiệp Việt Nam tham gia chương trình này sẽ được tiếp cận các thông tin thị trường, sản phẩm để thích ứng với chiến lược sản phẩm, xây dựng thương hiệu tại thị trường trong nước. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm cơ hội xuất khẩu. Hệ thống Central Group tại Việt Nam còn có bộ phận thu mua và xuất khẩu hàng Việt Nam, có 200 nhà cung cấp Việt Nam thường xuyên có đơn hàng xuất khẩu nông sản, hàng hóa Việt Nam sang Thái Lan, Pháp, Italia, Mỹ, khu vực Châu Phi… Bộ phận này không chỉ làm nhiệm vụ gom hàng, mà còn định hướng sản xuất cho nông dân để hàng hóa được thị trường chấp nhận.
Sự vào cuộc mạnh mẽ của cơ quan quản lý nhà nước đã đặt nền tảng cho sự hợp tác giữa nhà cung cấp trong nước và nhà phân phối ngoại. Từ đó, tạo ra niềm tin vào sự hợp tác chân thành cũng như làm thay đổi cách nhìn, cách nghĩ về các doanh nghiệp FDI trên thị trường nước ta - một môi trường thuận lợi cho hội nhập và tự tin vươn lên mạnh mẽ của doanh nghiệp trong nước.