Trường hợp nhà nhập khẩu Việt Nam nhập máy móc thiết bị hoặc các loại hàng hoá có giá cả và chất lượng dễ biến động như sắt thép, phân bón, tân dược... khi xem xét bảo lãnh hoặc cho vay, Ngân hàng cần tư vấn cho khách hàng lựa chọn những giải pháp đảm bảo an toàn vốn như sau:
- Yêu cầu người bán hàng nước ngoài phải có bảo lãnh thực hiện hợp đồng. Bảo lãnh thực hiện hợp đồng phải được phát hành bởi ngân hàng của người bán và được chuyển từ ngân hàng của người bán đến ngân hàng của người mua Việt Nam để kiểm tra tính xác thực của thư bảo lãnh.
- Trường hợp không yêu cầu bảo lãnh thực hiện hợp đồng thì cần giữ lại một phần giá trị hợp đồng (tối thiếu là 10%) và chỉ thanh toán khi có một trong các điều kiện: Có giấy chứng nhận chấp nhận thanh toán của người mua Việt Nam hoặc thanh toán sau một khoảng thời gian nhất định nếu người mua không có khiếu nại gì về hàng hoá hoặc có biên bản giám định của một tổ chức giám định chứng nhận hàng hoá có chất lượng và số lượng phù hợp với qui định của hợp đồng.
Đặc biệt, đối với một số hợp đồng có giá trị lớn, thời gian chuẩn bị và giao hàng kéo dài, để đảm bảo khả năng thực hiện hợp đồng, người bán nước ngoài thường yêu cầu người mua Việt Nam phải đặt cọc. Người mua Việt Nam chuyển tiền đặt cọc, nhưng lại không yêu cầu thư bảo lãnh tiền đặt cọc của ngân hàng người bán, điều này rất rễ xảy ra tình trạng gây rủi ro là người bán nhận tiền đặt cọc mà không giao hàng. Vì vậy, ngân hàng không nên cho vay đối với các khoản tiền đặt cọc mà không có thư bảo lãnh. Trường hợp có thư bảo lãnh của ngân hàng người bán, nếu quyết định cho vay chuyển tiền đặt cọc thì ngân hàng cần lưu ý một số điểm như sau:
- Thư bảo lãnh phải được chuyển từ ngân hàng của người bán nước ngoài đến ngân hàng Việt Nam và phải được ngân hàng Việt Nam kiểm tra và xác nhận tính xác thực của thư bảo lãnh.
- Nội dung thư bảo lãnh phải nêu rõ số hợp đồng mua bán. Ngân hàng phía Việt Nam sẽ nghiên cứu các điều khoản bão lãnh, khi cần thiết tư vấn cho khách hàng, yêu cầu ngân hàng phía đối tác nước ngoài sửa đổi, nội dung thư sao cho đảm bảo có thể đòi lại được tiền đặt cọc trong trường hợp người bán nước ngoài không thực hiện giao hàng.
Trường hợp khách hàng xin vay để thanh toán L/C nhập khẩu, ngân hàng cần yêu cầu khách hàng xuất trình cam kết của ngân hàng mở L/C về việc bộ chứng từ giao hàng phù hợp với mọi qui định trên L/C và ngân hàng sẽ phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán cho người bán nước ngoài vào thời gian xác định. Bản cam kết về việc bộ chứng từ giao hàng phù hợp với qui định của L/C sẽ là căn cứ quan trọng để ngân hàng quyết định cho vay. Ngân hàng không nên quyết định cho vay khi khách hàng mới xuất trình bản thông báo giao hàng, hay các chứng từ giao hàng được xuất trình bởi người mua Việt Nam. Đặc biệt lưu ý rằng, nghĩa vụ thanh toán chỉ được thực hiện khi chứng từ giao hàng được chuyển tới ngân hàng phát hành L/C và chứng từ này hoàn toàn phù hợp với qui định của L/C và được ngân hàng phát hành L/C xác nhận.
Bàn về nghiệp vụ cho vay Thanh toán nhập khẩu của Ngân hàng
Trong hoạt động tín dụng của ngân hàng thì hoạt động cho vay đối với khách hàng có quan hệ nhập khẩu chiếm một tỷ lệ không nhỏ. Tuy nhiên, để thực hiện tốt nghiệp vụ này, đòi hỏi cán bộ tín dụng, ngoà