Ngày 14/6/2025, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Hóa chất số 69/2025/QH15.
Ngày 14/7/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1526/QĐ-TTg về Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp 9. Theo đó, để hướng dẫn Luật số 69/2025/QH15, Bộ Công Thương được phân công là đơn vị chủ trì soạn thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Hóa chất về quản lý hoạt động hóa chất và hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa.
Thực hiện quy trình, thủ tục xây dựng văn bản quy phạm pháp pháp luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Công Thương đã tổ chức các cuộc họp, rà soát, nghiên cứu, đánh giá tổng quan hệ thống pháp luật hiện hành về công tác quản lý hóa chất và các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các Nghị định có liên quan.
Theo Cục Hóa chất (Bộ Công Thương), Luật Hóa chất năm 2007 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2008, là sự thể chế hoá, hiện thực và cụ thể hoá một cách nhanh chóng và kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Ngày 7/10/2008, Chính phủ ban hành Nghị định số 108/2008/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất; sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 26/2011/NĐ-CP ngày 8/4/2011; được thay thế bởi Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 10/9/2017 và sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 82/2022/NĐ-CP ngày 18/10/2022.
Sự ra đời của Luật Hóa chất và các Nghị định là dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng, tạo lập một hành lang pháp lý chính thức và thống nhất cho các hoạt động hóa chất trên cả nước.
Sau 16 năm thi hành, việc thực thi Luật Hóa chất 2007 và các Nghị định đã mang lại những tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, song đến nay cũng bộc lộ một số tồn tại, hạn chế.
Các văn bản này chưa quy định rõ ràng và chính xác phạm vi và đối tượng áp dụng các hoạt động quản lý, cụ thể như: chưa phân định được hóa chất và các sản phẩm hàng hóa chứa hóa chất; chưa phân định cụ thể hoạt động sản xuất hóa chất và các hoạt động phối trộn, pha loãng hóa chất; khái niệm về hóa chất độc chưa phù hợp thực tế...
Hóa chất tồn tại dưới nhiều trạng thái khác nhau và sử dụng trong nhiều lĩnh vực, do vậy các khái niệm chưa phân định rõ ràng sẽ ảnh hưởng đến xác định đối tượng chịu sự điều chỉnh của Luật, phân công trách nhiệm và phối hợp trong quản lý giữa các cơ quan quản lý nhà nước.
Trong khi đó, quy định về quản lý hóa chất tại các văn bản này chủ yếu tập trung vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu hóa chất. Các quy định đối với hoạt động sử dụng hóa chất chưa đảm bảo được hiệu lực quản lý và chưa được quan tâm, dẫn đến những lỗ hổng quản lý trong chu trình vòng đời của hóa chất. Nhiều hóa chất nguy hiểm bị sử dụng sai mục đích gây ra khó khăn cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp.
Về hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, thực tế hiện nay có nhiều sản phẩm như sơn, mực in và keo dán, chất tẩy rửa… do trong thành phần có chứa hóa chất nguy hiểm nhưng người tiêu dùng chưa được cung cấp thông tin về các thành phần nguy hiểm hoặc thông tin còn chung chung do chưa có quy định, chưa có cảnh báo nguy hiểm về nguy cơ cháy nổ, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe đối với người tiếp xúc. Những hóa chất này chưa được điều chỉnh trong Luật Hóa chất và cũng chưa được điều chỉnh trong các văn bản chuyên ngành khác.
Từ thực tiễn trên và nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, quy định tại Luật Hóa chất số 69/2025/QH15 về quản lý hóa chất, bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; khắc phục các khó khăn, bất cập trong thực tiễn triển khai thi hành Luật Hóa chất năm 2007 và các văn bản hướng dẫn Luật, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, cơ quan, tổ chức liên quan xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Hóa chất về quản lý hoạt động hóa chất và hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa.
Dự thảo Nghị định được xây dựng trên cơ sở lấy ý kiến góp ý của các Bộ, ngành, tổ chức, đơn vị có liên quan bằng văn bản, thông qua các cuộc họp, hội thảo. Cục Hóa chất cũng đã đăng tải hồ sơ dự thảo Nghị định trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và Cổng thông tin điện tử Bộ Công Thương để lấy ý kiến rộng rãi.
Theo đó, Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Hóa chất về quản lý hoạt động hóa chất và hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa, cụ thể: Khoản 5 Điều 2; khoản 5 Điều 10; khoản 5 Điều 11; khoản 7 Điều 12; khoản 7 Điều 14; khoản 5 Điều 15; khoản 2 Điều 18; khoản 2 Điều 19; khoản 3 Điều 20; khoản 2 Điều 21; khoản 4 Điều 22; khoản 4 Điều 26; khoản 4 Điều 28; khoản 9 Điều 29; khoản 7 Điều 31; khoản 3 Điều 32.
Dự thảo Nghị định gồm 5 Chương, 32 Điều, hướng dẫn chi tiết 16 nội dung của Luật Hóa chất 2025; sửa đổi, bổ sung một số quy định có bất cập, khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn triển khai Nghị định số 108/2008/NĐ-CP; Nghị định số 26/2011/NĐ-CP; Nghị định số 113/2017/NĐ-CP và Nghị định số 82/2022/NĐ-CP; tích hợp các nội dung khác tại các Nghị định trên và Nghị định số 33/2024/NĐ-CP ngày 27/3/2024 của Chính phủ quy định việc thực hiện Công ước cấm phát triển, sản xuất, tàng trữ, sử dụng và phá hủy vũ khí hóa học không trái với Luật số 69/2025/QH15 và không có vướng mắc trong quá trình triển khai.