Đồng bộ, dữ liệu và chủ động
Tại tọa đàm "Chuyển đổi số - Cầu nối sống còn giữa hai cấp chính quyền địa phương" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ phối hợp với Văn phòng UBND TP Hà Nội tổ chức ngày 24/7, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội đánh giá Nghị quyết 57/2024 của Bộ Chính trị là “chìa khóa vàng” để thiết kế lại mô hình quản trị đô thị. Kinh nghiệm của Hà Nội được gói gọn trong 3 yếu tố: Đồng bộ, dữ liệu và chủ động.
Đó là đồng bộ trong tổ chức thực hiện, từ nhận thức của cấp ủy đến hành động của chính quyền cũng như đến từng cán bộ cơ sở khi xử lý các nội dung liên quan đến thực hiện Nghị quyết 57. Thứ hai, dữ liệu chính là nền tảng. Muốn quyết định vấn đề gì thì phải có dữ liệu và dữ liệu sẽ quyết định chính xác nhất, theo thời gian thực nhất.
Thứ ba là chủ động. Nếu đợi hết các quy định thì sẽ không đáp ứng được thực tiễn. Do vậy quán triệt tinh thần "vừa chạy, vừa xếp hàng", Hà Nội cũng vừa làm, vừa rút kinh nghiệm. Trên cơ sở từ những cán bộ làm trực tiếp, rồi nhận từ phản ánh của người dân, tiếp tục hoàn thiện các quy trình, nội dung để thực hiện Nghị quyết này.
Sau 3 tuần chính thức vận hành, ông Dũng thông tin, TP Hà Nội đã tiếp nhận 66 nghìn hồ sơ để triển khai các thủ tục. Đến thời điểm này, cơ bản bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp vận hành thông suốt và đồng bộ. Quan trọng hơn, người yếu thế như người già, người khuyết tật, người nộp thuế nhỏ lẻ… được chính quyền hỗ trợ tận nơi, thay vì phải di chuyển đến các điểm hành chính công.
"Chúng tôi thấy rằng cần phải đổi mới cách nghĩ và cách làm. Chính từ đổi mới cách nghĩ, cách làm, chúng ta sẽ có những hành động cụ thể. Hà Nội xác định công nghệ chỉ là công cụ. Con người là trung tâm; đồng bộ trong chỉ đạo; dữ liệu trong vận hành; chủ động trong triển khai…Đây chính là bài học lớn nhất mà TP Hà Nội đã vận hành đồng bộ và xuyên suốt trong 3 tuần vừa qua", ông Dũng nói.
Liên thông dữ liệu: “Chìa khóa vàng” của cải cách hành chính và chuyển đổi số
Phó Chủ tịch UBND thành phố Trương Việt Dũng cho biết, Hà Nội xác định chuyển đổi số và cải cách hành chính không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là bài toán về tư duy và cách thức tổ chức lại bộ máy. Thành phố cũng xác định rằng, liên thông dữ liệu là chìa khóa vàng trong thực hiện công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số và đặt mục tiêu 100% hồ sơ giải quyết trực tuyến và hướng tới trực tuyến toàn trình.
Hà Nội là địa phương đầu tiên của cả nước thực hiện mô hình là trung tâm hành chính công một cấp và sau này có triển khai thêm 126 điểm với 12 chi nhánh và 476 ki ốt thực hiện hỗ trợ thủ tục hành chính.
Với việc chuyển đổi số và cải cách hành chính trong thời gian vừa qua, Hà Nội có rất nhiều cách làm, trong đó có huy động nguồn lực trẻ để hỗ trợ chuyển đổi số. Tại Hà Nội hiện có 97 học viện và trường, chúng tôi lựa chọn những trường có sinh viên có kỹ năng về công nghệ. Thành phố sẽ ban hành chỉ thị về 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ cho chính quyền địa phương trong chuyển đổi số.
"Chúng tôi thiết kế lại hệ thống, thay vì người dân đến với chính quyền thì chính quyền đến với người dân để lắng nghe phản ánh từ người dân", đồng chí Trương Việt Dũng nhấn mạnh.
Hà Nội đã chủ động đưa cán bộ cấp thành phố xuống cấp xã để hỗ trợ
Hiện nay, thành phố đã thiết kế lại hơn 2.000 quy trình đồng bộ, tập trung vào khoảng 100 thủ tục phát sinh nhiều hồ sơ như: Lý lịch tư pháp, giao dịch đảm bảo hay thủ tục khai sinh, đăng ký thường trú, bảo hiểm xã hội dưới 6 tuổi - những thủ tục phát sinh rất nhiều hồ sơ.
Về thủ tục hành chính, thành phố đã giao chỉ tiêu đến ngày 30/7, 126 xã, phường cũng như thành phố phải bảo đảm 80% thủ tục hành chính giải quyết trực tuyến và ít nhất 20% giải quyết toàn trình.
Hà Nội cũng gắn trách nhiệm của đồng chí cấp trưởng với các nội dung công việc. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, cán bộ cơ sở rất vất vả với khối lượng công việc rất lớn, nhưng số lượng người hạn chế. Do đó, Hà Nội đã chủ động đưa cán bộ cấp thành phố xuống cấp xã.
Ngoài đơn vị cung cấp vận hành, Trung tâm phục vụ hành chính công cử cán bộ xuống 126 xã, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cử hội viên hằng ngày tư vấn pháp lý, hỗ trợ người dân tại 126 điểm phục vụ hành chính công, bên cạnh sự hỗ trợ của đội ngũ đoàn viên, thanh niên. Qua triển khai hơn 20 ngày qua, thành phố cũng ghi nhận, lắng nghe những khó khăn, đặc biệt là khó khăn vất vả của cấp xã, phường.
"Anh em cán bộ, công chức có thể vất vả giai đoạn đầu. Nhưng với niềm tin mãnh liệt, với sự chỉ đạo của Tổng Bí thư và với tinh thần quyết liệt "chỉ bàn làm, không bàn lùi" của Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi quyết tâm và cam kết với Trung ương, Bộ KH&CN và Bộ Nội vụ, Hà Nội xin đi đầu thực hiện những mô hình thí điểm. Và khi thiết kế các nội dung liên quan phục vụ người dân, chúng tôi sẽ đóng gói sản phẩm bàn giao cho Trung ương để chia sẻ, nhân rộng đến các địa phương khác", Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội khẳng định.
Hà Nội thử nghiệm đưa robot AI vào hỗ trợ
Ở cấp cơ sở, bà Trịnh Ngọc Trâm - Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam (Hà Nội) chia sẻ, quá trình chuẩn bị cho việc chuyển sang mô hình mới được địa phương đặc biệt chú trọng. Trong đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức được tổ chức sớm và bài bản.
Bên cạnh việc nâng cao năng lực cán bộ, chính quyền phường tham khảo ý kiến chuyên gia, các trường đại học và cơ quan chuyên môn, phường Cửa Nam đã thử nghiệm đưa robot ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào hỗ trợ thực hiện hành chính công. Theo đánh giá ban đầu, mô hình thử nghiệm bước đầu nhận được sự quan tâm, ủng hộ của người dân, góp phần tạo môi trường làm việc thân thiện, hiện đại tại chính quyền cơ sở.
Bà Trâm cho biết, một trong những điểm thuận lợi để có thể triển khai nhiều mô hình sáng tạo là người dân hiện nay tiếp cận với công nghệ rất tốt. “Chúng tôi thấy các bác lớn tuổi cũng đã sử dụng điện thoại thông minh, sử dụng công nghệ và làm rất tốt tất cả thủ tục cũng như những hoạt động cơ bản, truy cập và thậm chí là nhận giấy mời qua Zalo”, bà Trâm nói.
Tuy vậy, chính quyền cơ sở cũng phải đối mặt với một số khó khăn, đặc biệt là áp lực về khối lượng công việc sau sắp xếp, tổ chức lại bộ máy hành chính.
Về định hướng trong thời gian tới, ông Trương Việt Dũng cho biết, dự kiến trong tháng 9 hoặc đầu tháng 10, Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội sẽ khai trương Trung tâm Điều hành và tính toán thông minh.
Thời gian qua, Hà Nội có tổng đài 19001009 và có những chatbot để xử lý và hướng dẫn thông tin cho người dân. Đến thời điểm này có hơn 74.000 lượt người được hỗ trợ.
Qua khảo sát của Hà Nội cho thấy, các trung tâm thông minh trước đây của các tỉnh, thành phố chưa tích hợp AI học sâu và AI phân tích trong chatbot. “Hiện nay chúng tôi đã ứng dụng công nghệ này và thấy rằng đây là một cách để hỗ trợ người dân”, ông Dũng cho biết.