Những năm tháng vẻ vang, tự hào
Sau hơn 3 năm khởi công xây dựng, ngày 15/10/1963 Nhà máy Phân lân Văn Điển (tiền thân của Công ty Cổ phần Phân lân Nung chảy Văn Điển) đã chính thức đi vào sản xuất. Sự kiện này đã đánh dấu một mốc son quan trọng trong ngành Công nghiệp Việt Nam lúc bấy giờ.
Trong những tháng cuối của năm đầu tiên đi vào sản xuất, thực hiện nhiệm vụ kế hoạch mà Bộ Công nghiệp nặng giao, Nhà máy đã sản xuất được 6.600 tấn phân lân nung chảy, đạt 80% so với công suất thiết kế tại thời điểm đó. Đây là một thành tích rất đáng tự hào của Nhà máy ở những tháng đầu đi vào hoạt động. Năm 1964 là năm kế hoạch đầu tiên của Nhà máy trong bối cảnh cả nước bước vào năm thứ ba của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất về phát triển kinh tế giai đoạn (1961 - 1965), Nhà máy được Bộ Công nghiệp nặng giao kế hoạch sản xuất 18.000 tấn phân lân nung chảy, tương ứng 90% công suất thiết kế. Mặc dù chỉ tiêu được giao khá cao trong điều kiện máy móc thiết bị chưa ổn định, công nhân chưa thạo việc, nhưng Nhà máy đã vượt qua mọi khó khăn và đảm bảo thực hiện chỉ tiêu kế hoạch được giao.
Tuy nhiên, hoạt động của Nhà máy chỉ suôn sẻ được bảy tháng. Từ đầu tháng 8 năm 1964, đế quốc Mỹ đã phát động cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, khi đó Nhà máy bị thiếu quặng apatit trầm trọng. Không những thế, tỷ lệ quặng không đạt tiêu chuẩn về quy cách khá cao. Công nhân của Nhà máy đã không chờ đập quặng quá cỡ bằng máy mà đập bằng tay để có quặng đạt tiêu chuẩn cho sản xuất. Việc vận chuyển quặng secpentin Thanh Hóa tại thời điểm đó cũng gặp nhiều khó khăn. Để đảm bảo sản xuất không gián đoạn, Nhà máy đã triển khai khai thác nguồn quặng secpentin ở Ba Vì. Với những nỗ lực đó, Nhà máy đã cán đích kế hoạch năm 1964 trước 5 ngày, sản lượng đạt được bằng 103,8% kế hoạch đã giao, tương ứng 93,5% công suất thiết kế. Có thể nói, đây là một kết quả rất quan trọng, chứng minh sự cố gắng hết mình của tập thể cán bộ, công nhân Nhà máy ở thời điểm đầy cam go đó.
Trong những năm chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, Nhà máy là một trong những trọng điểm đánh phá của không quân Mỹ. Thực hiện phương châm của Đảng và Nhà nước là tích cực bảo vệ sản xuất và phát triển sản xuất, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, Nhà máy đã tổ chức sơ tán các bộ phận có thể chuyển được, phần còn lại tổ chức đắp ụ che chắn máy móc thiết bị, đào hầm kiên cố cho công nhân bám trụ sản xuất. Ngoài ra, Nhà máy còn đào các hệ thống giao thông hào nối các xưởng sản xuất đến nơi sơ tán. Suốt 4 năm chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, Nhà máy vẫn đứng vững và duy trì sản xuất trong điều kiện thiếu vật tư thiết bị, đặc biệt là nguồn nguyên liệu thất thường.
Cuối năm 1968, cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất của đế quốc Mỹ chấm dứt, Nhà máy nhanh chóng khôi phục các xí nghiệp bị đánh phá, đồng thời xây dựng thêm một số xí nghiệp mới. Năm 1972, vừa mới gượng dậy sau cuộc tàn phá chưa được bao lâu, đế quốc Mỹ lại tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta một lần nữa. Cuộc chiến tranh phá hoại lần này tuy chỉ kéo dài một năm nhưng mức độ ác liệt và tàn khốc hơn nhiều.
Nhà máy đã bị đánh phá 19 lần trong hai đợt tàn phá của không quân Mỹ. Mặc dù bị đánh phá ác liệt, nhưng nhờ chuẩn bị tốt các phương án tác chiến và phòng tránh, Nhà máy đã hạn chế được rất nhiều thiệt hại, giữ vững sản xuất và bảo toàn được lực lượng. Không những thế, năm 1967, các chiến sĩ tự vệ của Nhà máy đã tham gia 06 trận đánh. Trong đó, trận đánh ngày 2/5/1967, các chiến sĩ của Nhà máy đã góp phần cùng đơn vị pháo Quân khu Thủ đô bắn rơi 3 máy bay Mỹ. Trong trận đánh trả địch ngày 27/6/1972, trung đội cao xạ 12 ly 7 của Nhà máy đã bắn rơi một máy bay F4 của giặc Mỹ.
Trong bối cảnh chiến tranh, Nhà máy vừa chiến đấu, vừa triển khai sản xuất trong điều kiện thiếu năng lượng và nguyên liệu trầm trọng, đặc biệt là quặng apatit, Nhà máy đã vượt qua khó khăn và đạt được một số thành tựu nổi bật trong giai đoạn này. Cụ thể là, Nhà máy đã thực hiện được việc thay thế quặng apatit loại I bằng quặng loại II ; tiến hành đầu tư đợt 1, xây thêm 2 lò cao sản xuất với công suất 40.000 tấn/ năm; cải tạo hệ thống khí thải lò cao, hợp lý hóa sản xuất
Với nhiều thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu và xây dựng bảo vệ tổ quốc, lực lượng tự vệ của Nhà máy đã liên tục đạt danh hiệu Quyết thắng và được tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có 02 Huân chương Chiến công hạng Ba. Đặc biệt năm 1999, Công ty (lúc này Nhà máy đã thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, chuyển đổi thành Công ty) được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trên cơ sở thành tích chiến đấu bảo vệ Nhà máy của lực lượng tự vệ và sự chi viện tích cực cho chiến trường miền Nam của Công ty trong chiến tranh giải phóng đất nước.
Tổ quốc thống nhất, cả nước chung sức xây dựng nhà nước chủ nghĩa xã hội. Để đáp ứng nhu cầu phân bón ngày càng tăng cho nông nghiệp, Nhà máy đã được giao nhiệm vụ mở rộng đợt II nhằm đưa công suất từ 40.000 tấn/ năm lên 90.000 tấn/ năm. Những năm tiếp theo, nhất là từ khi cùng cả nước thực hiện đường lối Đổi mới của Đảng (1986), toàn thể cán bộ công nhân viên của Công ty Phân lân Nung chảy Văn Điển đã đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn thử thách, trụ vững và đi lên trong cơ chế mới, đưa sản xuất phát triển, kinh doanh có hiệu quả. Trong những năm đổi mới (1986 - 2009) Công ty đã có những bước phát triển nhanh về các mặt, cụ thể:
Về tổ chức: Tổ chức lại bộ máy điều hành từ 9 phòng ban xuống còn 3 phòng nghiệp vụ; tinh giản lao động gián tiếp từ gần 20% xuống còn 6%; bố trí những cán bộ trẻ có năng lực, được đào tạo cơ bản đảm nhận các vị trí chủ chốt tại các phòng nghiệp vụ. Tổ chức lại các đơn vị sản xuất từ 6 đơn vị xuống còn 4 đơn vị, đồng thời xóa bỏ đội ngũ đốc công trung gian để nâng cao hiệu lực điều hành.
Về kỹ thuật công nghệ: Xác định kỹ thuật là then chốt, Công ty đã nghiên cứu và áp dụng thành công hàng trăm sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, làm tăng năng suất máy móc thiết bị, tăng chất lượng và giá thành sản phẩm. Một số giải pháp kỹ thuật đã được tặng bằng độc quyền sáng chế và độc quyền giải pháp hữu ích. Tiêu biểu là giải pháp cải tạo lò cao sản xuất Phân lân với nhiên liệu là than antraxite nội địa, nâng năng suất lò lên 6t/h và nay là 12 t/h giảm định mức tiêu hao than và điện chỉ còn hơn 30% so với trước khi cải tạo, và giải pháp dùng chất phụ gia vô cơ ép bánh quặng mịn thành nguyên liệu cục để sản xuất phân lân tận dụng hoàn toàn 30 - 35% quặng mịn trước đây phải thải bỏ
Về thị trường, Công ty đã hợp tác với các trường đại học nông nghiệp, các viện nghiên cứu về nông nghiệp để nghiên cứu tác dụng của các thành phần dinh dưỡng đối với từng loại cây trồng, từ đó sản xuất ra các loại phân bón phù hợp, cho từng loại cây, trên từng loại đất. Hàng năm Công ty đầu tư kinh phí đáng kể để cho các viện nghiên cứu, các trường đại học tiến hành thực nghiệm, làm các đề tài nghiên cứu khoa học, in ấn tài liệu cho sinh viên học tập. Nhờ sự liên kết này, mà Công ty từ chỗ chỉ có một sản phẩm duy nhất là phân lân nung chảy với thị trường nhỏ hẹp, đến nay đã có hàng chục loại sản phẩm khác nhau phục vụ đa dạng cây trồng trên mọi miền đất nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Nhờ các biện pháp đồng bộ nói trên Công ty đã có bước phát triển vượt bậc cả về quy mô, hiệu quả và đời sống của người lao động. Thu nhập bình quân của người lao động trong Công ty luôn thuộc tốp đầu trong các đơn vị sản xuất kinh doanh trên địa bàn thủ đô.
Phát triển bền vững và toàn diện
Với chiến lược kinh doanh vừa toàn diện, vừa linh hoạt dựa trên cơ sở tiến bộ khoa học công nghệ, Công ty đã phát huy các tiềm năng nội lực, tập trung nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm. Hiện tại, công suất sản xuất của Công ty đã đạt 450.000 tấn/ năm, trong đó có 300.000 tấn phân lân nung chảy và 150.000 tấn phân NPK. Sản phẩm của Công ty có chất lượng tốt, thân thiện với môi trường nên được tiệu thụ rộng khắp trên toàn quốc và xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ôxtrâylia, Malayxia, Pháp, Đài Loan… .
Có lẽ phần thưởng cao quý nhất mà Công ty đang có được chính là thương hiệu phân bón Văn Điển luôn được bà con nông dân cả nước tin dùng và yêu mến. Các sản phẩm của Công ty luôn đồng hành cùng bà con nông dân làm nên những mùa vàng bội thu, góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược an ninh lương thực quốc gia và đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông sản. Trên cơ sở chất lượng và thương hiệu phân bón Văn Điển được người tiêu dùng tin yêu và mến mộ, trong những năm qua, Công ty đã đạt được rất nhiều danh hiệu và giải thưởng cao quý như: "Sao vàng Đất Việt", " Bông lúa vàng", " Thương hiệu xanh thân thiện", "Quả cầu vàng", "Hàng Việt Nam chất lượng cao" và ba năm liền từ 2011 -2013 đều lọt vào Top 10 thương hiệu Việt; sản phẩm dịch vụ vàng; sản phẩm chất lượng cao và dịch vụ hoàn hảo Việt Nam
Trong những năm qua, Công ty đã chú trọng đổi mới, cải tạo thiết bị công nghệ để nâng cao hiệu suất, giảm tiêu hao nguyên vật liệu, hạ giá thành sản phẩm, đồng thời cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Chỉ tính trong ba năm trở lại đây, Công ty đã triển khai hàng loạt các giải pháp, như sắp xếp và cơ giới hóa toàn bộ các dây chuyền sản xuất phân bón hỗn hợp NPK thành 3 dây chuyền với phương thức vào liệu bằng cơ giới hóa thay cho thủ công trước đây, đầu tư 2 máy đóng bao tự động công nghệ hoàn toàn trong nước, thay toàn bộ đồng hồ đo thông số công nghệ cho 3 hệ thống lò cao, cải tạo băng tải cấp liệu của hệ thống đập nguyên liệu, cải tiến thành công công nghệ sản xuất phân lân nung chảy không cạnh sắc, cải tiến công nghệ chạy lò với tỷ lệ pha quặng bánh lên 70 - 90%, lắp đặt băng tải tự động phục vụ bốc xếp lên xe ô tô, v.v... Hiệu quả đem lại là cải thiện điều kiện làm việc, giảm lao động thủ công, tăng năng suất lao động và tiết kiệm được hàng tỷ đồng mỗi năm. Bên cạnh đó, Công ty còn chú trọng đến các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, như nghiên cứu thay thế toàn bộ 6 hệ thống xử lý của các hệ nghiền bằng hệ thống xử lý lọc bụi tay áo; tập trung các biện pháp xử lý, khí thải,tuần hoàn triệt tiêu nước thải…; đồng thời Công ty cũng thường xuyên quan tâm và đầu tư thích đáng cho công tác trang bị phòng hộ lao động, vệ sinh môi trường, nhờ đó Công ty đã được Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường tặng "Giải thưởng môi trường".
Song song với việc đầu tư đổi mới, cải tạo thiết bị công nghệ, Công ty liên tục mở rộng thị trường truyền thống trong nước và thị trường xuất khẩu trong điều kiện cạnh tranh khốc liệt của mặt hàng phân bón. Đảm bảo lợi ích cho bà con nông dân khi dùng sản phẩm phân lân nung chảy Văn Điển.Áp dụng cơ chế bán hàng linh hoạt với công tác thị trường, xây dựng văn hóa thương hiệu VAFCO trên thị trường phân bón. Triệt để tuân thủ và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 - 2008 để tạo ra các sản phẩm phân bón mới, có chất lượng cao. Những sản phẩm phân bón này đáp ứng nhu cầu sử dụng của nông dân, lại mang tính "đón đầu" để thích nghi với biến đổi khí hậu như: phân bón chống chua, chống phèn, chống hạn, chống đổ ngã… Công ty đã xây dựng thành công phong trào ý tưởng sáng tạo trong cán bộ công nhân viên, biến Phong trào sáng kiến cải tiến thành phong trào chung của toàn thể người lao động. Chỉ tính trong 3 năm (2010 - 2012), Công ty đã có hàng trăm ý tưởng sáng tạo, trong đó tiêu biểu là 42 sáng kiến với số tiền làm lợi 9,363 tỷ đồng.
Chuẩn bị cho tương lai, Công ty đã tìm được đất và đang lập dự án xây dựng nhà máy mới tại Bỉm Sơn Thanh Hoá với công suất 700.000 tấn/năm góp phần ngang cao công suất, mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu trước mắt và thực hiên việc di dời trong tương lai
Nhìn lại 50 xây dựng và phát triển, tập thể CBCNV của Công ty Cổ phần Phân lân Nung chảy Văn Điển đã vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ để cung cấp cho ngành nông nghiệp nước nhà hàng triệu tấn phân lân nung chảy và phân bón hỗn hợp NPK. Với thành tích luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong suốt nửa thế kỷ qua, Công ty đã vinh dự được Đảng và Nhà nước 2 lần phong tặng Đơn vị Anh hùng; Huân chương Độc lập hạng Ba, hạng Nhì; nhiều Huân chương Lao động cho tập thể và các cá nhân; cùng nhiều lần được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính Phủ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Công thương, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam,…
Những phần thưởng trên đã phần nào thể hiện những cố gắng không ngừng trong học tập và lao động sáng tạo của thế hệ cán bộ, công nhân lao động của Công ty trong suốt chặng đường xây dựng và phát triển của Công ty. Tự hào về truyền thống đơn vị 2 lần đạt danh hiệu anh hùng CBCNV Công ty Cổ phần Phân lân Văn Điển sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, tận dụng mọi nguồn lực hiện có để phát triển Công ty ngày càng vững mạnh, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất.