Trong bối cảnh thành phố Hải Phòng thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp và sắp xếp lại đơn vị hành chính, chính sách khuyến công tiếp tục phát huy vai trò quan trọng trong hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn (CNNT), góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững của thành phố.
Chính sách khuyến công, công cụ hỗ trợ doanh nghiệp CNNT phát triển
Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất CNNT là đối tượng thụ hưởng chính của chương trình khuyến công đang đóng góp ngày càng lớn vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động khu vực nông thôn. Tuy nhiên, phần lớn các cơ sở có quy mô nhỏ, năng lực sản xuất hạn chế, thiếu vốn và công nghệ, nên cần được hỗ trợ kịp thời thông qua chính sách của Nhà nước.
Nhằm cụ thể hóa các chủ trương về phát triển CNNT giai đoạn 2021–2025, Sở Công Thương Hải Phòng đã tham mưu UBND thành phố ban hành hàng loạt văn bản quan trọng như: Quyết định phê duyệt Chương trình khuyến công giai đoạn 2021–2025; về việc xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch và đề án khuyến công; cùng nhiều quyết định về bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động khuyến công đi vào nề nếp, hiệu quả.
Hoạt động khuyến công đã góp phần quan trọng trong tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn kinh tế còn nhiều biến động. Năm 2024, Hải Phòng phê duyệt 25 đề án và 01 dự toán chi quản lý khuyến công địa phương với tổng kinh phí hơn 4,67 tỷ đồng; 17 sản phẩm CNNT tiêu biểu của thành phố được công nhận cấp khu vực phía Bắc, phản ánh hiệu quả rõ rệt trong đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Sau sáp nhập địa giới hành chính, quy mô vùng kinh tế của Hải Phòng được mở rộng, tạo điều kiện hình thành các cụm sản xuất và liên kết vùng. Tuy nhiên, mô hình chính quyền hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã) cũng đặt ra những thách thức mới về quản lý, phân bổ nguồn lực và năng lực của đội ngũ cán bộ cơ sở.
Theo đánh giá của Sở Công Thương, chính sách khuyến công đã mang lại nhiều tác động tích cực. Việc rút gọn bộ máy hành chính giúp doanh nghiệp tiếp cận chính sách nhanh hơn, giảm thủ tục trung gian. Các dự án, đề án khuyến công có quy mô lớn dễ được triển khai, tạo động lực phát triển vùng sản xuất. Đồng thời, các chương trình đào tạo nghề, tập huấn quản lý cũng được tổ chức quy mô hơn, giúp nâng cao trình độ nhân lực và chất lượng sản phẩm CNNT.
Tuy nhiên, một số khó khăn vẫn tồn tại, đặc biệt ở cấp cơ sở. Đội ngũ cán bộ xã còn hạn chế về chuyên môn, việc hướng dẫn doanh nghiệp lập hồ sơ khuyến công chưa thực sự hiệu quả. Bên cạnh đó, nguồn lực hỗ trợ có nguy cơ tập trung ở khu vực trung tâm, trong khi các vùng xa khó tiếp cận. Thủ tục hành chính trong giai đoạn chuyển đổi còn thiếu đồng bộ, kênh thông tin từ cấp tỉnh xuống cấp xã chưa thông suốt, khiến một số cơ sở chậm nắm bắt chính sách.
Triển khai Nghị định 235/2025/NĐ-CP, tạo đột phá mới cho hoạt động khuyến công
Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 235/2025/NĐ-CP ngày 27/8/2025 đã mở ra giai đoạn mới cho hoạt động khuyến công, hướng tới hiện đại hóa, minh bạch hóa và tăng hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp CNNT. Theo Sở Công Thương Hải Phòng, trong thời gian tới, công tác khuyến công sẽ tập trung vào bốn hướng trọng tâm:
Thứ nhất, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý khuyến công. Thành phố sẽ xây dựng hệ thống quản lý trực tuyến giúp cơ sở CNNT nộp hồ sơ, tra cứu tiến độ, tiếp cận chính sách minh bạch và nhanh chóng. Đây là bước đi quan trọng nhằm giảm thủ tục, tiết kiệm chi phí, phù hợp với xu hướng chính phủ điện tử.
Thứ hai, ưu tiên nguồn lực cho các đề án trọng điểm có tính lan tỏa cao như ứng dụng công nghệ cao, sản xuất sạch hơn, mô hình chuyển đổi số trong sản xuất. Những mô hình thành công sẽ được nhân rộng, tạo hiệu ứng tích cực trong toàn hệ thống.
Thứ ba, tăng cường liên kết chuỗi giá trị. Các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp CNNT với doanh nghiệp lớn sẽ được đẩy mạnh, hình thành các chuỗi giá trị từ nguyên liệu đến tiêu thụ sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh và giá trị gia tăng.
Thứ tư, nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở. Việc tập huấn, phổ biến quy định mới theo Nghị định 235 được coi là nhiệm vụ trọng tâm để bảo đảm chính sách đi vào thực tế hiệu quả, đồng bộ ở tất cả các địa phương.
Song song với đó, Hải Phòng cũng xác định những giải pháp cụ thể để hoàn thành kế hoạch khuyến công năm 2025. Trong đó, đáng chú ý là việc rà soát, chuẩn hóa quy trình thủ tục hành chính, công khai trên các nền tảng trực tuyến; thành lập tổ công tác liên ngành để theo dõi tiến độ giải ngân và xử lý hồ sơ nhanh chóng; tăng cường vai trò của Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp trong việc tư vấn, khảo sát và xây dựng đề án sát thực tế doanh nghiệp.
Công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin khuyến công cũng sẽ được đổi mới toàn diện, sử dụng công nghệ số để truyền tải kịp thời, chính xác tới doanh nghiệp và người dân. Bên cạnh đó, thành phố sẽ tiếp tục tăng nguồn kinh phí khuyến công hàng năm, ưu tiên cho khu vực nông thôn khó khăn, vùng mới sáp nhập nhằm đảm bảo phát triển cân bằng.
Ngoài ra, Sở Công Thương Hải Phòng còn đề xuất một số giải pháp dài hạn như: tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm; tập trung phát triển các ngành nghề có lợi thế như cơ khí, điện – điện tử, chế biến nông sản, vật liệu xây dựng; đồng thời kiện toàn tổ chức bộ máy khuyến công, xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, đủ năng lực đáp ứng yêu cầu mới.
Trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính và áp dụng mô hình chính quyền hai cấp, việc triển khai chính sách khuyến công có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là công cụ hỗ trợ sản xuất, vừa là cầu nối giữa chính quyền với doanh nghiệp nông thôn. Những kết quả đạt được thời gian qua cho thấy, khuyến công đã thực sự trở thành “bà đỡ” cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp nhiều cơ sở mạnh dạn đầu tư đổi mới thiết bị, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ.