Lai Châu mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm OCOP

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu, từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã có 226 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 214 sản phẩm 3 sao và 12 sản phẩm 4 sao, thuộc 115 chủ thể sản xuất. Đây là con số thể hiện sự nỗ lực lớn của địa phương trong việc chuẩn hóa, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm đặc trưng thành sản phẩm hàng hóa mang lại sinh kế cho người dân.

Lai Châu đã có bước đi rất bài bản trong chiến lược truyền thông và quảng bá. Trên 1.000 tin, bài, phóng sự được đăng tải trên báo chí trung ương và địa phương, phản ánh toàn diện hoạt động triển khai OCOP, lan tỏa giá trị các sản phẩm đặc sản như thịt sấy, mật ong, miến dong, thảo dược, rượu truyền thống… Các tác phẩm báo chí chất lượng còn xuất hiện trên những kênh truyền thông lớn như VTV, VOV, qua đó giúp hình ảnh nông sản Lai Châu vươn xa khỏi phạm vi vùng Tây Bắc và tiếp cận rộng rãi người tiêu dùng cả nước.

Song song với hoạt động truyền thông, tỉnh cũng tập trung xây dựng hệ thống điểm giới thiệu sản phẩm OCOP. Đến năm 2025, Lai Châu đã hình thành 11 điểm giới thiệu và bán sản phẩm hoạt động hiệu quả, trở thành không gian trưng bày, quảng bá đặc sản địa phương cho du khách và người tiêu dùng. Các điểm OCOP được bố trí hợp lý tại trung tâm thành phố, khu du lịch, trục giao thông chính, tạo điều kiện thuận lợi để người dân trải nghiệm và mua sắm.

Xúc tiến thương mại được xem là một trong những yếu tố then chốt giúp sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Trong giai đoạn 2021–2025, Lai Châu đã tổ chức và tham gia hơn 50 hội chợ, tuần lễ OCOP – du lịch tại các tỉnh thành như TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Lào Cai, Điện Biên và nhiều địa phương khác. Đây là các sự kiện quan trọng, giúp chủ thể OCOP quảng bá trực tiếp sản phẩm, tìm kiếm đối tác, ký kết hợp đồng phân phối.

Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã cho biết hiệu quả mang lại rất rõ rệt. Bà Đèo Thị Sớp, đại diện Cơ sở thịt sấy Ninh Sớp, chia sẻ: “Trước đây thị trường của chúng tôi chỉ quanh quẩn trong tỉnh. Nhưng nhờ tham gia các hội chợ OCOP lớn tại TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, sản phẩm thịt sấy được nhiều đối tác biết đến hơn. Chúng tôi đã ký kết một số hợp đồng phân phối ổn định và doanh thu tăng khoảng 20% mỗi năm.”

Tương tự, HTX Miến dong Bình Lư cũng ghi nhận sự tăng trưởng tích cực. Đại diện HTX cho biết nhờ sự hỗ trợ của tỉnh trong quảng bá và kết nối thị trường, miến dong của đơn vị đã được đưa vào các cửa hàng đặc sản tại nhiều tỉnh miền Bắc. “Người tiêu dùng đánh giá cao miến dong của Lai Châu vì độ dai và hương vị đặc trưng truyền thống. Đây là cơ hội để chúng tôi mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng sản phẩm.”

Các hoạt động ký kết tiêu thụ nông sản giữa chủ thể OCOP và hệ thống phân phối hiện đại cũng được thúc đẩy mạnh. Nhiều sản phẩm như thịt sấy, đông trùng hạ thảo, mật ong, miến dong… đã có mặt tại các siêu thị, trung tâm thương mại. Điều này không chỉ giúp nâng giá trị nông sản, mà còn tạo động lực để các cơ sở tiếp tục đầu tư, nâng cấp dây chuyền sản xuất.

Một trong những điểm sáng nhất của Lai Châu trong giai đoạn 2021–2025 là việc chú trọng ứng dụng công nghệ số vào hoạt động xúc tiến thương mại. 100% sản phẩm OCOP của tỉnh đã được hỗ trợ đưa lên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Shopee, Tiktok Shop…, qua đó mở rộng tệp khách hàng, giảm chi phí bán hàng và tạo kênh tiêu thụ bền vững.

Không chỉ dừng ở sàn điện tử, các chủ thể OCOP còn tích cực sử dụng mạng xã hội để bán hàng. Hoạt động livestream bán hàng trên Facebook, Tiktok, Zalo đã trở nên phổ biến, giúp các cơ sở tiếp cận khách hàng trẻ và khách hàng ở xa.

Theo thống kê, doanh thu của các đơn vị ứng dụng chuyển đổi số tăng 30–50% so với mô hình truyền thống. Đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả khi nông sản Lai Châu bắt nhịp xu hướng kinh doanh hiện đại.

Bên cạnh nỗ lực của ngành Nông nghiệp và Môi trường, Sở Công Thương tỉnh Lai Châu giữ vai trò quan trọng trong hỗ trợ các chủ thể OCOP chuyển đổi số, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Một ví dụ điển hình là Cơ sở Đông trùng hạ thảo Huy Cương. Ông Đào Huy Cương cho biết: “Nhờ bán hàng qua các sàn điện tử, lượng đơn tăng đều hàng tháng, chi phí bán hàng giảm đáng kể. Cơ sở đạt gần 1.000 đơn/tháng, doanh thu 600–700 triệu đồng/tháng, tăng 50% so với năm 2024 và tạo việc làm ổn định cho 50 lao động.”

Để đáp ứng nhu cầu của thị trường số hóa, tỉnh Lai Châu đã tổ chức 55 lớp đào tạo về Chương trình xây dựng nông thôn mới, lồng ghép nội dung phát triển sản phẩm OCOP cho hơn 3.200 học viên gồm cán bộ OCOP và chủ thể sản xuất. Nội dung tập huấn bao gồm marketing số, tiêu chuẩn chất lượng, quản trị thương hiệu và kinh doanh trên nền tảng số.

Trong giai đoạn 2021–2025, bằng nguồn ngân sách địa phương, tỉnh Lai Châu đã bố trí trên 11,6 tỷ đồng để hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP. Nguồn lực này được phân bổ cho nhiều hạng mục như hoàn thiện hồ sơ, thiết kế bao bì, hỗ trợ máy móc thiết bị, xây dựng điểm giới thiệu sản phẩm…

Nhờ đó, nhiều cơ sở sản xuất đã nâng cấp quy trình theo tiêu chuẩn VietGAP, ISO, tăng giá trị sản phẩm và đảm bảo tiêu chuẩn thị trường. Các cơ sở thịt sấy Ninh Sớp, Thiết Hà, cơ sở đông trùng hạ thảo Huy Cương, mật ong Thanh Xuân… đều đạt mức tăng trưởng khoảng 20% sau khi đầu tư nâng cấp dây chuyền và tham gia OCOP.

Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như mẫu mã chưa thật sự phong phú, bao bì cần đổi mới, một số sản phẩm hết hạn đánh giá nhưng không khai thác hết tiềm năng lợi thế của mình nên chưa thực hiện đánh giá đề nghị công nhận lại. Việc liên kết sản xuất nguyên liệu với người dân còn lỏng lẻo, khiến nhiều cơ sở khó mở rộng quy mô hoặc đáp ứng đơn hàng lớn.

Giai đoạn 2026–2030, Lai Châu đặt mục tiêu duy trì và phát triển trên 300 sản phẩm OCOP, trong đó ít nhất 80% chủ thể tham gia hệ thống bán hàng hiện đại; xây dựng thêm 10 điểm giới thiệu OCOP trong và ngoài tỉnh mới. Đặc biệt, tỉnh định hướng phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị gắn với vùng nguyên liệu ổn định và hướng tới xuất khẩu.

Tỉnh cũng kiến nghị Trung ương tiếp tục hỗ trợ hoàn thiện khung pháp lý, tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại quy mô lớn, tạo điều kiện để nông sản Lai Châu vươn ra thị trường quốc tế.

Với chiến lược xúc tiến thương mại bài bản, chuyển đổi số mạnh mẽ và sự đồng hành của cơ quan quản lý, sản phẩm OCOP Lai Châu đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, góp phần phát triển kinh tế nông thôn bền vững và nâng cao đời sống cho người dân vùng cao.