Cuộc đời đầy sóng gió

Michelle Bachelet, tên đầy đủ là Verónica Michelle Bachalet Jeria, sinh ngày 29-9-1951 tại thủ đô Santiago, con thứ nhì của nhà nhân chủng học Angela Jeria Gomez và tướng không quân Alberto Bachelet Martinez. Khi còn nhỏ, bà cùng với gia đình theo cha đi sống khắp nơi trên thủ đô Chile, hết căn cứ quân sự này đến căn cứ khác.

Năm 1962, cha của bà được cử đi làm tùy viên quân sự tại tòa đại sứ Chile ở Hoa Kỳ. Gia đình bà sống khoảng 2 năm ở Bethesda, Maryland, nơi bà theo học trường trung học và học nói lưu loát tiếng Anh. Trở về Chile, bà tốt nghiệp bậc trung học năm 1969. Năm 1970, Michelle Bachelet thi đậu ngành Y Đại học Y khoa Santiago với điểm số cao nhất.

Cuộc đời của bà có lẽ sẽ trôi qua trong êm đềm nếu không có cuộc đảo chính đẫm máu ngày 11-9-1973 làm tan nát gia đình bà. Lúc ấy, bà mới 22 tuổi. Sau đảo chính, viên tướng độc tài Augusto Pinochet lên cầm quyền. Hơn 130.000 người bị bắt giữ, giam cầm và tra tấn, hàng nghìn người bị xử tử. Cha của Bachelet bị cầm tù và bị đánh đập cho đến chết.

Michelle Bachelet và mẹ cũng bị giam cầm và tra tấn trong một trại tập trung ở ngoại ô Santiago. Năm 1975, bà và mẹ lưu vong sang Australia, nơi anh trai bà đang sinh sống, rồi sang Đức để lánh nạn. Tại đây, bà theo học trường Đại học Berlin. Năm 1979, bà trở về Chile với lời thề sẽ phục hồi lại nền dân chủ đã bị Pinochet hủy hoại. Thông thạo 5 ngoại ngữ và đặc biệt yêu thích môn quan hệ dân sự - quân sự, năm 1996, bà theo học Khoa chiến lược quân sự tại Viện Nghiên cứu chiến lược và chính sách quốc gia của Chile, sau đó tại Trường Đại học Quốc phòng Liên Mỹ ở Washington DC năm 1998. Hai năm sau, bà giữ chức ï Bộ trưởng Bộ Y tế. Năm 2002, bà nhậm chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Chile.

Ngày 15-1-2006, bà ra tranh cử tổng thống với tư cách đại diện Đảng Xã hội Chile và giành thắng lợi thuyết phục khi đánh bại doanh nhân Sebastián Piđera đến từ Đảng Cải cách quốc gia với 53,5% tổng số phiếu bầu. Michelle Bachelet trở thành người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử Chile nắm giữ chiếc ghế quyền lực cao nhất ở đất nước Nam Mỹ này. 

Tổng thống của nhân quyền

Khi còn làm Bộ trưởng Bộ Y tế, bà đã thực hiện nhiều cải cách mạnh mẽ trong hệ thống y tế công và gia tăng hiệu năng của các dịch vụ y tế quốc gia như đưa ra quyết định hủy bỏ lập danh sách bệnh nhân chờ tại các bệnh viện công chỉ 100 ngày sau khi Tổng thống Lagos nhậm chức.

Với cương vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, bà đóng vai trò quyết định trong việc không cho phái quân sự phá vỡ nền dân chủ ở Chile. Bà cũng thành công trong nỗ lực cải tiến hệ thống lương hưu cho quân nhân và tiếp tục hiện đại hóa quân đội Chile bằng việc trang bị thêm các loại vũ khí hiện đại.

Trong lễ nhậm chức tổng thống ngày 11-3-2006, bà tuyên bố: “Bởi từng là nạn nhân của lòng hận thù, tôi xin dâng tặng đời mình để biến hận thù thành sự thông cảm, tha thứ và tình yêu”. Bà hứa sẽ thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và tạo cho phụ nữ quyền bỏ phiếu lớn hơn. Quả vậy, trong nội các của bà, có đồng đều số nam và nữ bộ trưởng. Trong 20 bộ trưởng có 10 người là nam giới và 10 là nữ giới. Nữ giới nắm giữ các cương vị lãnh đạo như: Bộ trưởng quốc phòng, kinh tế, y tế, hầm mỏ... Ngoài ra, phụ nữ cũng được đại diện đông đảo trong 300 chức vụ quan trọng khác của chính phủ.

Chương trình cải cách của bà được nhiều người ủng hộ. Điểm nổi bật trong chương trình ấy là cam kết sẽ hạ thấp tỉ lệ thất nghiệp ở Chile, vốn đạt mức 10% năm qua, và thu hẹp khoảng cách chênh lệch trong thu nhập. Bachelet cũng đề xuất một chương trình phúc lợi xã hội đảm bảo mọi người có quyền tiếp cận với giáo dục, y tế và đảm bảo đủ dinh dưỡng cho tất cả trẻ em chịu thiệt thòi ở độ tuổi dưới 10. Bên cạnh đó, dù không đồng ý với hôn nhân đồng tính, song bà không thù ghét những người đồng tính trong nhiệm sở vì với bà “quan trọng là thái độ làm việc”. Bà từng tuyên bố sẽ không để cá nhân ảnh hưởng tới nhiệm vụ trong bất kỳ hoàn cảnh nào và sẽ làm tròn trách nhiệm một cách nghiêm túc và chuyên nghiệp. Thậm chí khi bị hỏi về mối thù với nhà độc tài Pinochet, bà thẳng thắn nói: “Sống tốt là sự trả thù tốt nhất”.

Không chỉ giành được sự mến mộ của các đồng nghiệp và giới chức cao cấp trong chính quyền, Bachelet còn được người dân Chile yêu mến vì sự cần cù, sáng suốt, hòa đồng. Kết quả một cuộc trưng cầu dân ý mới đây cho thấy người dân Chile ngày càng hài lòng với những gì mà bà đã thể hiện kể từ khi chính thức nắm quyền tổng thống.

Người phụ nữ đời thường

Như bao người phụ nữ khác, Michelle Bachelet cũng yêu, kết hôn và sinh con. Tuy nhiên, đường tình duyên của bà khá trắc trở. Bạn trai đầu tiên của bà là Jamie Lopez bị sát hại dưới thời của nhà độc tài Pinochet. Năm 1977, trong thời gian lưu vong tại Đức, bà gặp và đem lòng thương yêu kiến trúc sư Jorge Davalos. Hai người thành hôn và có hai con - một trai, một gái là Sebastián (1978), Francisca (1984). Năm 1984, do những bất đồng riêng, bà và chồng đã ra tòa xin sống ly thân.

Từ 1985 đến 1987, Bachelet có một cuộc tình thơ mộng với kỹ sư Alex Vojkovic Trier, đảng viên Đảng Cộng sản thuộc Mặt trận Yêu nước Manuel Rodriguez. Cuộc tình lãng mạn kết thúc khi bà bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống. Năm 1992, trong thời gian hoạt động ở Ủy ban Quốc gia phòng chống HIV/AIDS, bà gặp nhà vật lý Anibal Henriquez và có với ông cô con gái Sofia.

Dù đã kết hôn tới 2 lần, song, đến nay bà vẫn sống một mình và cố gắng nuôi dạy các con khôn lớn. Bà luôn dạy theo phương châm sống “vết thương chỉ có thể lành khi sạch sẽ, còn nếu vết thương bẩn thì không chữa trị khỏi” để dạy các con sống liêm khiết, trong sạch, tránh xa tội lỗi. Hiện, người đứng đầu Chile vẫn đang tìm người đàn ông trong mộng.