Duy trì đà tăng trưởng, đẩy mạnh chuyển đổi xanh và liên kết vùng
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh: Năm 2025 mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021–2025, đồng thời là năm diễn ra Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đây cũng là năm đầu tiên triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, sắp xếp tinh gọn đơn vị hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Trong bối cảnh đó, ngành Công Thương khu vực phía Nam tiếp tục thể hiện vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định và đạt nhiều kết quả tích cực.
Theo Thứ trưởng, mặc dù bối cảnh quốc tế và trong nước còn nhiều khó khăn, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự nỗ lực của các địa phương, doanh nghiệp và người dân, ngành Công Thương khu vực phía Nam vẫn giữ vững đà phát triển, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế vùng và cả nước.
Công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là động lực tăng trưởng chính, các khu – cụm công nghiệp được đầu tư mở rộng, năng lượng tái tạo, thương mại biên giới, logistics và xuất nhập khẩu đều có bước tiến rõ nét.
Thứ trưởng nhấn mạnh, nhiều địa phương đã chủ động thúc đẩy chuyển đổi xanh và chuyển đổi số trong sản xuất, thương mại, hình thành các chuỗi cung ứng và cụm liên kết ngành, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của vùng.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, khu vực phía Nam vẫn còn những hạn chế như hạ tầng logistics và năng lượng chưa đồng bộ, công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm, liên kết vùng còn yếu, cùng với tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu, nhất là tại Đồng bằng sông Cửu Long.
Từ đó, Thứ trưởng Phan Thị Thắng xác định ba trọng tâm chính của hội nghị gồm: Đánh giá kết quả phát triển ngành Công Thương khu vực phía Nam trong 9 tháng năm 2025, xác định nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm và giai đoạn tiếp theo; Thảo luận, đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp, thương mại và năng lượng, hướng tới phát triển xanh, bền vững và hội nhập sâu rộng; Tăng cường liên kết và hợp tác giữa các địa phương, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, hình thành chuỗi giá trị và cụm ngành công nghiệp vùng, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam.
Thứ trưởng khẳng định: “Hội nghị là diễn đàn quan trọng để cùng nhìn nhận, đánh giá kết quả, chia sẻ kinh nghiệm và đề ra các định hướng hành động mới, nhằm phát huy hơn nữa vai trò đầu tàu của ngành Công Thương khu vực phía Nam trong giai đoạn phát triển mới.”
Tây Ninh khẳng định vai trò trung tâm công nghiệp – năng lượng của vùng
Phát biểu chào mừng hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hồng Thanh cho biết: Sự kiện diễn ra trong bối cảnh toàn ngành đang nỗ lực chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và phát triển kinh tế tuần hoàn. Đây không chỉ là dịp tổng kết kết quả hoạt động năm qua, mà còn là diễn đàn để các địa phương chia sẻ kinh nghiệm, kết nối nguồn lực, định hình chuỗi giá trị mới hướng đến phát triển bền vững.
Ông Nguyễn Hồng Thanh khẳng định: “Tây Ninh đã và đang khẳng định vị thế là trung tâm công nghiệp, thương mại, năng lượng và logistics của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cửa ngõ kết nối giữa Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.”
Hiện toàn tỉnh có 47 khu công nghiệp và 22 cụm công nghiệp đang hoạt động hiệu quả, thu hút hàng ngàn dự án đầu tư trong và ngoài nước. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 13,4%, kim ngạch xuất khẩu tăng hơn 10%, góp phần tích cực vào tăng trưởng chung của khu vực.
Đặc biệt, Tây Ninh là địa phương dẫn đầu cả nước về phát triển năng lượng tái tạo, với nhiều dự án điện mặt trời và điện gió quy mô lớn đang vận hành ổn định, đóng góp quan trọng cho an ninh năng lượng quốc gia. Theo ông Thanh, những kết quả đó thể hiện nỗ lực chuyển mình mạnh mẽ của địa phương trong thực hiện mục tiêu phát triển xanh và bền vững, đồng thời khẳng định Tây Ninh sẵn sàng đồng hành cùng Bộ Công Thương và các tỉnh, thành phố trong vùng trong quá trình đổi mới, liên kết và phát triển.
Đại biểu đề xuất giải pháp tăng cường liên kết, phát triển bền vững
Trong khuôn khổ hội nghị, các đại biểu tập trung đánh giá kết quả phát triển công nghiệp – thương mại của khu vực trong năm 2024 và 9 tháng đầu năm 2025, đồng thời bàn về nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới.
Theo báo cáo, sản xuất công nghiệp duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, lan tỏa mạnh mẽ ở nhiều địa phương. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng khá so với năm 2023, nhiều tỉnh đạt mức hai con số như: An Giang tăng 14,32%; Đồng Nai tăng 14,03%; Tây Ninh tăng 13,4%; Đồng Tháp tăng 12,95% và cao hơn bình quân cả nước (9,1%). Các ngành chủ lực gồm chế biến nông – thủy sản, năng lượng, vật liệu xây dựng, dệt may và điện tử, tiếp tục đóng góp lớn vào tăng trưởng.
Công tác phát triển cụm công nghiệp (CCN) được đẩy mạnh theo quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn 2050, với 422 CCN toàn vùng, tổng diện tích hơn 22.000 ha. Đến hết 9 tháng đầu năm 2025, có 150 CCN được thành lập, 96 CCN hoạt động hiệu quả, thu hút hơn 1.100 dự án đầu tư, tạo việc làm cho hơn 120.000 lao động. Tuy nhiên, tỷ lệ CCN có hệ thống xử lý nước thải tập trung mới đạt hơn 57%, cho thấy nhu cầu đầu tư hạ tầng môi trường còn lớn.
Về năng lượng, các địa phương chủ động triển khai các dự án điện mới theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, nâng cấp hệ thống truyền tải, đảm bảo cung ứng điện an toàn cho sản xuất và sinh hoạt. Công tác tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong doanh nghiệp và cộng đồng được chú trọng.
Trong lĩnh vực thương mại, thị trường hàng hóa và dịch vụ khu vực phía Nam ổn định, lưu thông thông suốt. Tổng mức bán lẻ và doanh thu hàng hóa 9 tháng đầu năm 2025 ước đạt hơn 2,9 triệu tỷ đồng, chiếm gần 47% cả nước; trong đó, TP. Hồ Chí Minh dẫn đầu với hơn 1,4 triệu tỷ đồng. Thương mại điện tử tăng trưởng mạnh, trở thành kênh phân phối hiện đại, thúc đẩy chuyển đổi số và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục là điểm sáng, với kim ngạch xuất khẩu gần 125 tỷ USD, chiếm hơn 35% cả nước; nhập khẩu khoảng 107 tỷ USD, xuất siêu 18,12 tỷ USD. Các địa phương có mức tăng trưởng cao gồm Vĩnh Long, Đồng Nai, Cần Thơ, Tây Ninh. Nhóm hàng chủ lực vẫn là điện tử, dệt may, da giày, nông – thủy sản chế biến, gỗ và sản phẩm gỗ.
Hạ tầng thương mại trong khu vực được quan tâm đầu tư, hiện có 2.300 chợ, 517 siêu thị, 108 trung tâm thương mại, hơn 5.300 cửa hàng tiện lợi cùng hệ thống logistics, kho lạnh, kho trung chuyển hoạt động hiệu quả. Nhiều địa phương đang triển khai trung tâm logistics và kho bãi hiện đại để hỗ trợ phát triển thương mại điện tử và lưu thông hàng hóa.
Tại hội nghị, đại diện Sở Công Thương các tỉnh, thành phố phía Nam đã có những tham luận sâu sắc, cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và bàn các giải pháp nhằm tăng cường phối hợp, liên kết vùng, chuỗi cung ứng, hội nhập… hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành Công Thương trong khu vực.
Bên cạnh đó, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Công Thương cũng trực tiếp trao đổi, giải đáp những kiến nghị của đại biểu đến từ các địa phương, góp phần làm rõ định hướng và tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở.
Ưu tiên hạ tầng, nhân lực và tăng cường liên kết vùng
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Phan Thị Thắng ghi nhận các ý kiến, giải pháp được các đại biểu đề xuất. Thứ trưởng nhấn mạnh: “Các tỉnh, thành phía Nam cần ưu tiên đầu tư hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng logistics và năng lượng, để tăng cường liên kết vùng, nâng cao hiệu quả sản xuất và năng lực cạnh tranh.”
Thứ trưởng đề nghị các địa phương bố trí đủ nguồn nhân lực cho ngành Công Thương, trong đó ít nhất một cán bộ chuyên trách cấp xã, đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng rộng và phức tạp. Đồng thời, cần tập trung đào tạo nhân lực, bố trí kinh phí cho chuyển đổi số, sớm hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền rõ ràng để đội ngũ cán bộ phát huy hiệu quả cao nhất.
Mục tiêu của ngành trong giai đoạn tới là phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh, nâng cao năng suất và chất lượng tăng trưởng, đồng thời tăng cường liên kết, hình thành các chuỗi giá trị công – thương – dịch vụ vùng, lan tỏa năng lượng đổi mới trong toàn ngành, Thứ trưởng khẳng định.
Kết thúc hội nghị, Ban Tổ chức công bố và trao cờ đăng cai tổ chức Hội nghị ngành Công Thương khu vực phía Nam năm 2026 cho TP. Hồ Chí Minh, mở ra kỳ vọng tiếp tục lan tỏa tinh thần hợp tác, đổi mới và phát triển chung của toàn vùng.