Ông Đoàn Văn Kiển, Chủ tịch HĐQT KTV cho biết: Ngành Than đã quy về một mối thống nhất từ cuối năm 1994 khi thành lập TCT Than Việt Nam và bắt đầu hoạt động ngày 01/01/1995. Từ đó đến nay, toàn Ngành luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao. Riêng năm 2008 do khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tổng sản lượng than bán ra giảm so với 2007 khoảng 6 triệu tấn. Thực hiện Nghị quyết 30 của Chính phủ về chống suy giảm kinh tế, duy trì tốc độ tăng truởng, TKV đã cơ bản giải quyết vấn đề thị trường, có đủ đầu ra về xuất khẩu và tiêu thụ than trong nước với tổng sản lượng khoảng 42 triệu tấn (năm 2009) và 46 triệu tấn (năm 2010). Vì thế, tổng mức đầu tư năm 2009 của Tập đoàn sẽ vào khoảng 25.000 tỉ đồng, tăng 60% so với năm 2008. TKV tập trung đầu tư vào các mỏ mới theo tiêu chí hiện đại, mở rộng các mỏ hiện có, hiện đại hoá trang thiết bị để nâng công suất, gia tăng độ an toàn lao động và BVMT. Tại vùng đồng bằng sông Hồng TKV đã trình đề án phát triển, xin cấp phép thăm dò bổ sung và khai thác, tiến hành thử nghiệm công nghệ khí hoá than ngầm dưới lòng đất và đầu tư mỏ theo công nghệ truyền thống, khai thác bằng lò giếng đứng hầm lò. Nếu được thực nghiệm trong năm 2009 thì 2010, ngành Than sẽ có kết qủa để khai thác mở rộng, nhằm tăng sản lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
PV: Sự gia tăng sản lượng tại vùng than Quảng Ninh đã nảy sinh mâu thuẫn với cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Ngành và kéo theo sự ô nhiễm về môi trường. Giải pháp của TKV để giải bài toán này, thưa ông?
Ông Đoàn Văn Kiển: Tập đoàn đã cùng Tỉnh uỷ, HĐND và UBND tỉnh Quảng Ninh xác định rõ những mâu thuẫn đó và đề ra lộ trình giải quyết làm cho ngành Than tại Quảng Ninh vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng, nhưng phải đảm bảo môi trường vùng mỏ, môi trường sinh thái của Vịnh Hạ Long. Theo đó, việc khai thác than lộ thiên ở vùng mỏ Hòn Gai tại thành phố Hạ Long sẽ giảm dần và kết thúc về cơ bản vào năm 2015, chỉ còn khai thác bằng hầm lò. Phần khai thác lộ thiên sẽ chuyển hóa tạo quỹ đất phát triển đô thị và du lịch, dịch vụ. Tập đoàn quyết tâm cải thiện môi trường bằng cách hạ thấp, trồng cỏ, phủ xanh các bãi thải, trồng rừng ở những khu đất trống đồi trọc tại Quảng Ninh. Quan tâm xử lý nước thải mỏ, phấn đấu đến năm 2015, tất cả nước thải của các mỏ đều được xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra ngoài. TKV đã lập dự án và trong năm nay sẽ tiến hành xây dựng 1 cụm công trình môi trường gồm: 1 nhà máy nhiệt điện 270 MW sử dụng sít thải mỏ của các mỏ Đèo Nai, Cọc Sáu và bùn thải của Tuyển than Cửa Ông làm nhiên liệu phát điện. Nước thải cùa mỏ Đèo Nai, Cọc Sáu được xử lý thành nước công nghệ cung cấp cho Nhà máy điện, tro xỉ của Nhà máy điện sẽ chuyển thành gạch.Tại mỏ Than Hà Lầm năm 2008 đã thành công trong việc xử lý nước thải mỏ thành nước sinh hoạt. Chúng tôi đang nhân rộng mô hình xử lý nước thải ở Hà Lầm ra các mỏ khác. Tại 2 Nhà máy tuyển than Cửa Ông và Hòn Gai đã xử lý, sử dụng nước thải tuần hoàn và tiến thêm bước nữa là ép khô bùn thải để nước tuyển than được tuần hoàn không còn bùn. TKV đã thống nhất với tỉnh Quảng Ninh lập dự án cải tạo, xử lý để nước ở các hồ đạt tiêu chuẩn nước thuỷ lợi. Cùng với Tỉnh xây 2 cầu vượt từ mỏ Vàng Danh ra Cảng Định Công và trước cửa mỏ Cọc Sáu bằng phí môi trường mà ngành Than đã nộp vào ngân sách địa phương. Ngành Than cũng đã chấm dứt việc vận chuyển than bằng ô tô trên đường quốc lộ từ ngày 01/01/2008, đang phấn đấu đến 2010- 2015 vận chuyển than bằng cáp băng tải (thay vì bằng ô tô qua đường chuyên dùng như hiện nay)
PV: TKV đang triển khai nhiều dự án trọng điểm, trong đó có Dự án phát triển CN Nhôm tại Tây Nguyên - dự án mà dư luận băn khoăn nhiều về vấn đề môi trường?
Ông Đoàn Văn Kiển: Phát triển ngành công nghiệp Nhôm ở Tây Nguyên là chủ trương của Đảng và Nhà nước. Tập đoàn được Chính phủ giao là một trong những đơn vị nòng cốt để thực thi nhiệm vụ này tại 2 tỉnh Đắc Nông, Lâm Đồng, cùng với hai DN khác làm tại Gia Lai- Kon Tum và Bình Phước. Phát triển công nghiệp Nhôm ảnh hưởng tới môi trường thế nào, chúng tôi đã tính đến. Qúa trình khai thác, tuyển rửa, chế biến quặng bauxit để làm ra alumin (nguyên liệu qua điện phân cho nhôm thỏi) có ảnh hưởng tới môi trường, nhưng có thể kiểm soát được; vì chúng ta đang sống trong thời hội nhập, mà thế giới đã phát triển công nghiệp Nhôm nhiều năm nay, đã có công nghệ hiện đại để làm ra alumin từ lâu rồi. Quá trình sản xuất, đáng quan tâm nhất là bùn đỏ; vì thế trong thiết kế, chúng tôi cho xây dựng những hồ chứa bùn đỏ. Hồ đó có lớp đất sét đầm chắc phía dưới, bên trên được phủ những lớp lót chống thấm để nước thải không thấm xuống lòng đất. Hồ đầy sẽ cho hút cạn nước, bơm tuần hoàn về Nhà máy để sử dụng lại. Khi hồ khô, có thể phủ đất màu trồng cây. Như vậy là có thể kiểm soát hồ bùn đỏ theo tiêu chuẩn châu Âu, không còn độc hại. Việc khai thác quặng bauxit được làm theo lối cuốn chiếu, mỗi năm làm khoảng vài trăm ha, khai thác theo từng lô; khi hết quặng sẽ tiến hành hoàn thổ trồng lại rừng. Báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án này đã được Bộ Tài nguyên & Môi trường phê duyệt. TKV làm chủ đầu tư Dự án với 100% vốn, nên ngay từ đầu, chúng tôi đã quan tâm tới các giải pháp công nghệ tiên tiến, vừa đạt hiệu quả kinh tế, vừa BVMT.
PV: Tiến độ của Dự án như thế nào? Và theo ông cần có sự hỗ trợ gì từ các Bộ, ngành để Dự án triển khai thuận lợi và đạt kết quả như mong muốn?
Ông Đoàn Văn Kiển: Dự án ở Tân Rai (Lâm Đồng) đảm bảo tiến độ thi công để hết tháng 5 các công trình sẽ không bị ảnh hưởng vào mùa mưa; dự kiến hoàn thành nhà máy và vận hành vào cuối năm 2010. Dự án ở Nhân Cơ (Đắc Nông) đã làm xong mặt bằng, đướng sá, ký hợp đồng với nhà thầu EPC (Công ty Quốc tế Công trình Nhôm - Trung Quốc) để cung cấp thiết bị và xây dựng; dự kiến sẽ khởi công xây dựng vào cuối tháng 4, cuối quý III/2010 hoàn thành.
Hiện các Bộ, ngành đã giải quyết xong về cơ bản các thủ tục thiết kế kỹ thuật, đánh giá tác động môi trường… của các Dự án. Tới đây, Tập đoàn cần sự bảo lãnh của Bộ Tài chính trong việc vay vốn cho Dự án Nhân Cơ. Chúng tôi mong các Bộ, ngành thường xuyên kiểm tra, phát hiện, nhắc nhở những sai sót trong quá trình triển khai để 2 dự án đầu tiên của ngành công nghiệp Nhôm Việt Nam được hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo được các tiêu chuẩn quốc gia và mục tiêu đề ra.
PV: Xin cám ơn ông!