Hội nghị đồng thời phổ biến một số nội dung về phát triển ngành Công nghiệp môi trường (CNMT) nhằm lan tỏa thông tin, tuyên truyền tới các Bộ, ngành, địa phương, các đơn vị thuộc Bộ, các doanh nghiệp, tổ chức liên quan về nội dung Chương trình để chủ động, phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ thuộc Chương trình trong thời gian tới.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài tham dự và chủ trì Hội nghị, với sự tham dự của đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ; Đại diện các sở Công Thương; các cục, vụ, viện thuộc Bộ Công Thương, các hiệp hội doanh nghiệp…
Lần đầu tiên có hàng lang pháp lý cho triển khai phát triển ngành Công nghiệp môi trường
Thực tế CNMT có vai trò đặc biệt quan trọng trong bảo vệ môi trường, nhất là trong giai đoạn tái cơ cấu ngành Công Thương và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chia sẻ về mức độ nghiêm trọng liên quan đến ô nhiễm môi trường hiện nay, tại sự kiện Thứ trưởng Trương Thanh Hoài nhấn mạnh tính cấp thiết cần phải có những giải pháp thúc đẩy làm sao để giảm các cái tác nhân gây ô nhiễm như chất thải rắn, chất thải lỏng và khí thải.
Thực tế triển khai trong thời gian qua cho thấy, việc phát triển ngành công nghiệp môi trường đã được Đảng, Nhà nước quan tâm từ rất sớm tại Nghị quyết 41-NQ/TW (2004) của Bộ Chính trị đã xác định “hình thành và phát triển ngành công nghiệp môi trường”; Nghị quyết 55-NQ/TW (2020) định hướng phát triển năng lượng quốc gia, nhấn mạnh chính sách khuyến khích công nghiệp môi trường gắn với năng lượng); mới đây Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết Số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết đề cập đến phát triển năng lượng quốc gia thì phải có chính sách để khuyến khích công nghiệp môi trường gắn với năng lượng….
Tuy nhiên thực tế vừa qua cũng cho thấy vẫn còn có sự chồng lấn, vướng víu, nhiều hạn chế trong triển khai, ngành Công nghiệp môi trường còn rất phân tán và chưa có một đầu mối, cách thức triển khai thống nhất trên toàn quốc. Điều này dẫn đến thiếu nguồn lực đầu tư cho công nghiệp môi trường, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn, chi phí công nghệ cao, hạ tầng kỹ thuật, công nghệ xử lý – tái chế chất thải còn yếu, thị trường và chuỗi doanh nghiệp môi trường chưa phát triển mạnh…
Theo Thứ trưởng Trương Thanh Hoài Quyết định số 1894/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Chương trình phát triển ngành Công nghiệp môi trường Việt Nam giai đoạn 2025 - 2030 là bước ngoặt quan trọng - lần đầu tiên có một hành lang pháp lý cho phát triển Ngành, cũng là nền tảng quan trọng bước đầu cụ thể hóa những chủ trương của Đảng, nhà nước về tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên theo Thứ trưởng Hoài nhấn mạnh, đây mới chỉ là hành lang pháp lý ban đầu bước tiếp theo cần một hành lang pháp lý ở mức cao nhất là luật, với các quy định pháp lý mang tính chất ràng buộc trong triển khai phát triển Ngành. Theo đó Thứ trưởng mong muốn các hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước có các đóng góp trong việc hoàn thiện các quy định của pháp luật liên quan đến Công nghiệp môi trường để triển khai hiệu quả và thực chất Chương trình.
Phát triển Công nghiệp môi trường thành ngành kinh tế độc lập, đóng vai trò chiến lược đảm bảo độc lập tự chủ về công nghệ, thiết bị sản phẩm phục vụ bảo vệ môi trường
Nhằm hiện thực hóa các mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình phát triển ngành Công nghiệp môi trường Việt Nam giai đoạn 2025 - 2030 tại sự kiện bà Đỗ Phương Dung – Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp - Bộ Công Thương đã phổ biến các nội dung chính, quan trọng tại Quyết định số 1894/QĐ-TTg.
Cụ thể theo đó với quan điểm là tối đa nguồn lực đang có, doanh nghiệp tư nhân là lực lượng trung tâm, phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Chương trình phát triển ngành Công nghiệp môi trường Việt Nam giai đoạn 2025 - 2030 có mục tiêu tổng quát là từ nay cho đến năm 2030 là tập trung vào xây dựng phát triển Ngành trở thành một ngành kinh tế độc lập, đóng góp quan trọng trong cơ cấu quốc dân, đóng vai trò chiến lược trong đảm bảo độc lập tự chủ về công nghệ, thiết bị sản phẩm phục vụ bảo vệ môi trường; chú trọng phát triển hình thành hệ sinh thái công nghệ môi trường hiện đại, có khả năng sản xuất cung ứng thiết bị, công nghệ, sản phẩm môi trường trong nước và xuất khẩu; đồng thời phát triển các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước để làm chủ và thương mại hóa Ngành.
Theo đó đến năm 2030 Chương trình một số nội dung mục tiêu cụ thể là thứ nhất là sẽ tập trung vào là việc xây dựng hệ thống chính sách phát triển ngành cơ bản để hoàn để rà soát và hoàn thiện; Đồng thời cũng tạo được khung pháp lý để hình thành các khu, cụm công nghiệp làm nền tảng cho, dẫn dắt cho việc phát triển ngành Công nghiệp môi trường; Về năng lực cung ứng trong nước về công nghệ thiết bị xử lý, thu gom, phân loại tái chế như: nước thải, có thể đáp ứng được từ 70 đến 80% nhu cầu trong nước và xuất khẩu; khí thải đáp ứng 60 đến 70%; xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại đáp ứng từ 50 đến 60% và thu gom vận chuyển xử lý đáp ứng được 60 đến 70% về phân loại tái chế…
Bốn nhóm nhiệm vụ và giải pháp chính trong phát triển Công nghiệp môi trường.
Để triển khai thống nhât, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp của QĐ 1894/QĐ-TTg huy động sự tham gia thiết thực, chủ động của các đơn vị ngành Công Thương, cụ thể hóa các nội dung, phân công các đơn vị thực hiện hiệu quả QĐ 1894…tại dự thảo Kế hoạch hành động thực hiện Quyết định số 1894/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đưa ra Bốn nhóm nhiệm vụ và giải pháp chính trong phát triển Công nghiệp môi trường.
Cụ thể, Thứ nhất là Hoàn thiện hệ thống chính sách, thể chế để phát triển ngành Công nghiệp môi trường: Trong giai đoạn 2026 – 2030 Bộ sẽ xây dựng Nghị định của Chính phủ về phát triển Ngành và một số tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về hàng hóa ngành CNMT; Rà soát danh mục cụ thể công nghệ, thiết bị, sản phẩm Ngành (để điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 980/QĐ-TTg ngày 22/8/2023); Nghiên cứu, bổ sung các chỉ tiêu thống kê về ngành công nghiệp môi trường vào hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia…
Thứ hai là Phát triển thị trường hàng hóa công nghiệp môi trường: Nghiên cứu, hình thành và phát triển một số doanh nghiệp CNMT; xây dựng các trung tâm CNMT cấp quốc gia, tập trung năng lực sản xuất, chuyển giao và đổi mới sáng tạo; Tổ chức hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước đối với công nghệ, máy, thiết bị môi trường nhằm xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu Việt Nam trong lĩnh vực; Hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, kết hợp với thiết lập mạng lưới vườn ươm doanh nghiệp CNMT tại các khu, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao và cơ sở đào tạo trọng điểm...
Ba là Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phục vụ phát triển ngành Công nghiệp môi trường: Thúc đẩy hoạt động khoa học công nghệ để làm chủ và phát triển được các công nghệ, thiết bị, sản phẩm thuộc danh mục cụ thể công nghệ, thiết bị, sản phẩm Ngành (ban hành kèm theo Quyết định số 980/QĐ-TTg ngày 22 tháng 8 năm 2023) phục vụ xử lý chất thải, bảo vệ môi trường đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu; Giới thiệu, phổ biến một số quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, chế phẩm giảm thiểu ô nhiễm, xử lý chất thải, cải tạo môi trường và yêu cầu kỹ thuật về hàng hóa Ngành; Đánh giá thực tiễn, đề xuất hoạt động ưu tiên và triển khai hỗ trợ doanh nghiệp ngành CNMT áp dụng các mô hình bền vững, cụ thể các mô hình SDNLTK&HQ; mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững (SXTDBV); mô hình Kinh tế tuần hoàn; Hỗ trợ để doanh nghiệp áp dụng hệ thống quản trị theo chuẩn mực quốc tế, hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị doanh nghiệp, quản trị sản xuất…
Bốn là Đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến về ngành CNMT: Tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về CNMT; Xây dựng và tổ chức các chương trình truyền thông, các cuộc thi tìm hiểu; phổ biến, nhân rộng các kết quả, công trình nghiên cứu về các công nghệ, thiết bị, sản phẩm của ngành CNMT; Tăng cường trao đổi thông tin hợp tác quốc tế, tuyên truyền phổ biến kinh nghiệm từ các mô hình phát triển công nghiệp môi trường thành công trong nước và nước ngoài…
Tại sự kiện Bộ Công Thương cũng cho biết để triển khai thành công Chương trình phát triển Công nghệ môi trường rất cần sự chung tay tham gia, đồng sức đồng lòng và vào cuộc quyết liệt của các tất cả các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp. Trên cơ sở Dự thảo Kế hoach hành động Bộ mong muốn tiếp tục lắng nghe và tiếp thu những cái ý kiến đóng góp của tất cả các bộ ngành có liên quan cũng như là các cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội để hoàn thiện Kế hoạch hành động từ đó triển khai Chương trình phát triển công nghệ môi trường một cách thiệu quả nhất, đảm bảo cho việc phát triển Ngành trong tương lai.