Kỳ vọng đóng góp 20-25% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu
Chia sẻ tại “Hội nghị kết nối giao thương, xúc tiến xuất khẩu - Đà Nẵng 2025” được tổ chức sáng ngày 02/10, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang có những biến động sâu sắc và Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại thế giới với kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt 786,29 tỷ USD, xuất siêu 24,77 tỷ USD, việc khai thác tiềm năng của khu vực miền Trung - với vị trí chiến lược nối liền Bắc - Nam và cầu nối Đông Tây trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Theo Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, khu vực miền Trung từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi hiện đang đóng góp khoảng 12-15% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước. Nhìn tổng thể, quy mô xuất khẩu của miền Trung còn khiêm tốn so với miền Nam và miền Bắc, chủ yếu do hạ tầng logistics chưa đồng bộ, chi phí vận tải cao, và thiếu các trung tâm thương mại - dịch vụ quy mô quốc tế.
Các địa phương này đang có điểm mạnh về hạ tầng logistics với hệ thống cảng biển trải dài từ các cảng: Chân Mây, Đà Nẵng, Chu Lai - Kỳ Hà, Dung Quất, cảng nhỏ Hòn La và đang xây dựng cảng Mỹ Thủy.
Ngoài ra, có sân bay quốc tế Đà Nẵng - cửa ngõ hàng không quan trọng và các sân bay: Đồng Hới, Phú Bài, Chu Lai.
Đường bộ, đường sắt có quốc lộ 1A, đường cao tốc Bắc - Nam và đường sắt Bắc - Nam chạy dọc theo khu vực, các tuyến đường ngang như Quốc lộ 8, Quốc lộ 9, Quốc lộ 49, Quốc lộ 14D, Quốc lộ 24 nối đến các cửa khẩu Cha Lo, Lao Bảo, La Lay (Quảng Trị), Nam Giang (Đà Nẵng), Bờ Y (Quảng Ngãi). Đường thủy với dự án siêu cảng Liên Chiểu đang triển khai.
Tuyến Hành lang Kinh tế Đông - Tây nối Myanmar - Thái Lan - Lào - Việt Nam, điểm cuối tại cảng Tiên Sa (Đà Nẵng), góp phần mở ra hướng đi mới cho hàng hóa từ Lào và Đông Bắc Thái Lan ra biển.
Tuy nhiên, ông Trần Thanh Hải cho rằng lượng hàng hóa qua Hành lang Kinh tế Đông - Tây còn hạn chế, chủ yếu do thủ tục biên giới chưa thuận lợi, hạ tầng cửa khẩu và cảng biển chưa đáp ứng yêu cầu trung chuyển quốc tế, chưa hình thành được trung tâm logistics xuyên biên giới thực sự.
"Với lợi thế về tài nguyên biển, khí hậu nhiệt đới gió mùa thuận lợi cho nông nghiệp và vị trí địa lý ven biển, khu vực miền Trung hoàn toàn có thể nâng tỷ trọng đóng góp lên 20-25% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu quốc gia trong 10 năm tới", Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Trần Thanh Hải nhìn nhận.
Khu Thương mại tự do sẽ là động lực phát triển cho khu vực miền Trung
Ông Trần Thanh Hải cũng cho biết, Quyết định của Chính phủ cho phép Đà Nẵng thành lập khu thương mại tự do là cơ hội vàng, mở ra không gian kết nối quốc tế, thu hút FDI, hình thành các trung tâm logistics và dịch vụ giá trị gia tăng.
Với các lợi thế cạnh tranh mới về ưu đãi thuế, thủ tục hành chính đơn giản hóa, chính sách thu hút FDI, thúc đẩy phát triển cảng "hub" của khu vực, Khu Thương mại tự do sẽ là động lực phát triển cho khu vực miền Trung.
Cùng với việc mở rộng không gian sau sáp nhập, các chính sách quốc gia về phát triển logistics, logistics số và logistics xanh, tất cả là “cú hích chính sách” để xuất nhập khẩu miền Trung bước vào giai đoạn phát triển mới”, ông Trần Thanh Hải nói.
Tại Hội nghị, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu đề xuất xây dựng "Liên minh Logistics miền Trung" nhằm tạo ra cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh, thành phố từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi; hình thành khu thương mại tự do chung giữa Đà Nẵng và Huế; kết nối các cảng Liên Chiểu và Chân Mây gắn với khu thương mại tự do, có chức năng trung chuyển, phân phối hàng hóa trong khu vực và đi quốc tế.
Kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư tại Lào để tạo nguồn hàng; cải cách thủ tục hải quan, áp dụng cơ chế “một cửa - một lần dừng”, phát triển kho ngoại quan và trung tâm logistics tại Quảng Trị và Đà Nẵng để đón hàng từ Lào và Thái Lan.
Tạo "Hành lang xanh" cho xuất khẩu nông sản để xây dựng chuỗi cung ứng lạnh hoàn chỉnh từ vùng sản xuất đến cảng xuất khẩu; phát triển "Trung tâm thương mại điện tử xuyên biên giới", tận dụng khu thương mại tự do để phát triển thương mại điện tử với Lào, Campuchia, Thái Lan. Xây dựng Chương trình "Logistics 4.0 miền Trung" nhằm ứng dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao năng lực cạnh tranh…
“Để hiện thực hóa tầm nhìn này, cần sự quyết tâm chính trị cao, sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương và đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng cũng như nhân lực. Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ là "đầu tàu" kéo theo sự phát triển của toàn khu vực, tạo nên miền Trung năng động, thịnh vượng và hội nhập sâu sắc với kinh tế thế giới”, ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.