Sự phục hồi trong quý 3/2023 chưa chắc chắn
Các dữ liệu cho thấy hoạt động xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ của Công ty Cổ phần Thuỷ sản Vĩnh Hoàn (Thuỷ sản Vĩnh Hoàn, mã cổ phiếu VHC – sàn HoSE) trong hai tháng đầu của quý 3/2023 chưa có sự phục hồi chắc chắn. Thuỷ sản Vĩnh Hoàn hiện là doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn nhất Việt Nam, chiếm thị phần chi phối tại Mỹ, Canada, và Anh.
Cụ thể, sản lượng cá tra xuất khẩu đi Mỹ của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn trong tháng 7/2023 là 5.750 tấn (giảm 8,7% so với tháng 6/2023) và trong tháng 8/2023 là 6.200 tấn (tăng 8% so với tháng 7/2023). Về giá bán, giá cá tra xuất khẩu trong tháng 7/2023 là 3,13 USD/kg (giảm 10,5% so với tháng 6/2023) và trong tháng 8/2023 là 3,1 USD/kg (giảm 1% so với tháng 7/2023).
Theo đánh giá của BSC Equity Research, sự không chắc chắn về hoạt động xuất khẩu của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn sang thị trường Mỹ do nhu cầu tiêu thụ cá tra tại thị trường nay chưa hoàn toàn hồi phục mạnh so với quý 2/2023, và các nhà nhập khẩu tại Mỹ còn thận trọng, chủ yếu nhập đơn số lượng nhỏ, tích trữ tồn kho trong khoảng 1-2 tháng. Mỹ hiện là thị trường lớn nhất của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn, chiếm 30% - 35% doanh thu.
Trong quý 2/2023, biên lợi nhuận gộp của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn đã tăng 3,3 điểm phần trăm so với quý 1/2023, chủ yếu do sự hồi phục của giá cá tra xuất khẩu đi Mỹ. Sang quý 3/2023, giá cá tra xuất khẩu đi Mỹ hiện tại đã giảm khoảng 16% so với mức trung bình của quý 2/2023. Do đó, biên lợi nhuận gộp của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn có thể sẽ bị thu hẹp trở lại trong quý 2/2023.
Tồn kho tại Mỹ đã giảm 20%, giá cá giống tăng mạnh
Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu cá tra của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn sang Mỹ được kỳ vọng sẽ có sự hồi phục trở lại trong quý 4/2023 và kéo dài sang năm 2024 khi lượng tồn kho tại Mỹ đã giảm đáng kể và nhu cầu dần hồi phục.
Dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy, tồn kho cá da trơn (size cá tra) trong tháng 7/2023 của Mỹ đạt 32.200 tấn, giảm 20% so với giai đoạn đầu năm. Với lượng nhập khẩu dè dặt từ đầu quý 3/2023 thì mức tồn kho này có thể sẽ duy trì ở mức thấp trong quý 4/2023, theo BSC Equity Research.
Nhu cầu cá tra tại Mỹ được kỳ vọng sẽ phục hồi trong quý 4/2023 nhờ doanh số nhà hàng trong tháng 7/2023 tại đây, sau khi loại trừ yếu tố mùa vụ và lạm phát, đạt 91,1 tỷ USD – tăng 4,4% so với cùng kỳ năm 2022 và bắt đầu xu hướng hồi phục. Điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ cá tra khi cá tra chủ yếu được tiêu thụ qua kênh nhà hàng tại Mỹ. Đồng thời, nhu cầu thuỷ hải sản nói chung, cá tra nói riêng thường tăng lên trong quý 4/2023 – mùa lễ hội.
Ngoài ra, giá cá giống đang tăng lên do nguồn cung suy giảm sẽ là điểm hỗ trợ cho giá cá tra xuất khẩu của Việt Nam nói chung, của Thuỷ sản Vĩnh Hoàn nói riêng tăng lên. Việc tái thả nuôi và cho ăn cầm chừng trong giai đoạn đầu quý 2/2023 sau giai đoạn giá cá lao dốc và dịch bệnh phức tạp đang và sẽ ảnh hưởng trực tiếp lên nguồn cung cá tra trong giai đoạn cuối năm 2023 và đầu năm 2024.
Theo dữ liệu của BSC Equity Research, nguồn cung cá tra tại Việt Nam chưa có tín hiệu cải thiện do tính đến tháng 5/2023, diện tích ao nuôi cá tra thâm canh, bán thâm canh giảm khoảng 11% so với cùng kỳ năm 2022; và tỷ lệ hao hụt tăng do điều kiện thời tiết không thuận lợi trong tháng 6 – tháng 7/2023 khiến cá giống dễ mắc bệnh. Giá cá tra giống trong tháng 8/2023 đã được giao dịch ở mức 30.000 đồng/kg, tăng 50% so với tháng 7/2023.