Phát biểu khai mạc phiên chuyên đề, ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, bên cạnh các vấn đề lớn mang tính vĩ mô được thảo luận trong phiên toàn thể Diễn đàn (sáng 29/11), Bộ Công Thương cũng phối hợp tổ chức hội thảo chuyên đề "Tìm kiếm cơ hội bứt phá cho logistics miền Trung" để các đại biểu làm rõ những vấn đề sát sườn với doanh nghiệp, chia sẻ ý tưởng, sáng kiến, kinh nghiệm và các giải pháp công nghệ giúp giảm chi phí, tối ưu hóa hoạt động và đẩy mạnh chuyển đổi số tại doanh nghiệp.
Theo Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Nguyễn Anh Sơn, với đặc thù hơn 90% doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt buộc doanh nghiệp phải đổi mới, linh hoạt và liên tục nâng cao chất lượng dịch vụ.
Tại khu vực miền Trung, nơi thị trường còn phân tán, hạ tầng đang trong quá trình hoàn thiện và sức ép cạnh tranh giữa các cảng biển, các trung tâm logistics ngày càng lớn, yêu cầu đổi mới lại càng cấp thiết hơn bao giờ hết.
"Việc nâng cao năng lực và chất lượng dịch vụ logistics thông qua hoàn thiện hạ tầng, phát triển mạng lưới kết nối, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào quản lý, vận hành và tối ưu chuỗi cung ứng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Thủ tướng Chính phủ xác định tại Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là định hướng quan trọng giúp các địa phương miền Trung xác lập tầm nhìn và xây dựng chiến lược phát triển hệ sinh thái logistics phù hợp với tiềm năng, lợi thế của vùng", Cục trưởng Nguyễn Anh Sơn nhấn mạnh.
Tuy nhiên, theo Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, thời gian qua, dù vai trò của logistics đã được cả cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp nhận thức ngày càng đầy đủ hơn, nhưng việc triển khai các giải pháp mang tính đột phá tại miền Trung vẫn chưa đạt được tốc độ mong muốn. Hạ tầng logistics của vùng bao gồm cảng biển, cảng cạn, kho bãi, trung tâm logistics liên vùng và các tuyến giao thông kết nối hành lang Đông - Tây vẫn thiếu tính đồng bộ, chi phí logistics nội vùng còn cao, sự liên kết giữa các địa phương và giữa doanh nghiệp dịch vụ với doanh nghiệp sản xuất chưa thật sự chặt chẽ.
Bên cạnh đó, phần lớn doanh nghiệp logistics của miền Trung là vừa và nhỏ, năng lực cung cấp dịch vụ tích hợp còn hạn chế; kinh nghiệm vận hành chuỗi cung ứng hiện đại cũng như khả năng mở rộng thị trường quốc tế vẫn còn mỏng.
"Đây chính là những điểm nghẽn lớn cần được tháo gỡ nếu miền Trung muốn nắm bắt cơ hội bứt phá, chuyển mình trở thành một trong những trung tâm logistics quan trọng của quốc gia và khu vực. Việc nhận diện đúng những khó khăn và chủ động tìm kiếm các mô hình hợp tác vùng, thu hút đầu tư chiến lược, phát triển dịch vụ giá trị gia tăng cao và tối ưu hóa kết nối cảng biển, sân bay, đường bộ, đường sắt, miền Trung hoàn toàn có thể tạo đà phát triển mới cho chuỗi dịch vụ logistics, từ đó nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa và kinh tế khu vực", Cục trưởng Nguyễn Anh Sơn cho hay.
Với chủ đề “Tìm cơ hội bứt phá cho logistics miền Trung”, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Nguyễn Anh Sơn đã gợi mở một số nội dung trọng tâm để các đại biểu cùng trao đổi tại phiên chuyên đề như: Phát triển logistics trở thành ngành dịch vụ giá trị gia tăng cao, gắn chặt với sản xuất, xuất nhập khẩu, dịch vụ thương mại và lợi thế cảng biển của miền Trung; Nhận diện các xu hướng, mô hình kinh doanh logistics mới, cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp miền Trung trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu; Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp logistics Miền Trung thông qua ứng dụng công nghệ mới, đẩy mạnh chuyển đổi số, tối ưu hóa vận hành và nâng cao tính minh bạch của chuỗi dịch vụ; Phát triển các giải pháp logistics xanh, mô hình kho bãi tiết kiệm năng lượng, cảng biển thông minh và vận tải thân thiện môi trường phù hợp với định hướng phát triển xanh và bền vững; Tăng cường kết nối liên vùng, tối ưu hệ thống hạ tầng logistics của khu vực Trung Bộ - Tây Nguyên, hình thành chuỗi logistics thống nhất và hiệu quả, phục vụ tốt hơn nhu cầu sản xuất và xuất khẩu nông sản, công nghiệp và thương mại của toàn vùng.
Thành phố Đà Nẵng - hạt nhân thúc đẩy liên kết vùng
Tại phiên chuyên đề, các đại biểu đã trình bày, trao đổi nhiều nội dung liên quan về phát triển logistics miền Trung: Vai trò của Đà Nẵng trong thúc đẩy liên kết vùng và phát triển logistics miền Trung; Khởi tạo toàn diện Hành lang Logistics Đông - Tây, thúc đẩy kết nối và hợp tác kinh tế Việt - Lào; Hoàn thiện Hành lang Kinh tế Đông - Tây, thúc đẩy dòng chảy hàng hóa khu vực miền Trung; Hợp tác giữa các nước ASEAN trong việc phát triển Hành lang Kinh tế Đông - Tây..
Từ góc nhìn địa phương, bà Lê Thị Kim Phương - Giám đốc Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng cho biết, với khu vực miền Trung - Tây Nguyên, logistics không chỉ là công cụ hỗ trợ phát triển, mà còn là “đòn bẩy” quan trọng thúc đẩy liên kết vùng, khai thác hiệu quả tiềm năng cảng biển, sân bay và hệ thống giao thông chiến lược.
Trong bức tranh đó, Đà Nẵng với vai trò là trung tâm, là hạt nhân liên kết và động lực phát triển logistics của toàn miền Trung. Với vị trí địa lý nằm ở trung điểm cả nước giúp thành phố hội tụ đầy đủ các yếu tố: cảng biển, sân bay, đường bộ, đường sắt, khu công nghệ cao, khu công nghiệp, cùng Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Thành phố cũng là cửa ngõ ra biển của các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên và các quốc gia tiểu vùng sông Mekong mở rộng, đồng thời là điểm nút quan trọng trên Hành lang kinh tế Đông - Tây.
Đặc biệt, việc hợp nhất thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã mở ra một không gian phát triển mới với quy mô dân số hơn 3 triệu người, diện tích lớn nhất trong các thành phố trực thuộc Trung ương. Điều này giúp Đà Nẵng trở thành một trong những đô thị lớn hàng đầu cả nước, giữ vị thế chiến lược là trung tâm của vùng Duyên hải miền Trung.
Hơn nữa, Quyết định số 1142/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng - mô hình đầu tiên tại Việt Nam là mắt xích quan trọng trong mạng lưới cung ứng toàn cầu của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, gắn với sân bay quốc tế Đà Nẵng, sân bay Chu Lai, cảng Liên Chiểu và các tuyến hàng hải quốc tế.
"Việc hình thành Khu thương mại tự do là dấu mốc trong chiến lược phát triển Đà Nẵng, khẳng định vai trò động lực của thành phố trong thúc đẩy công nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và kinh tế số. Khi triển khai thành công, mô hình này sẽ mang lại bước chuyển mạnh mẽ cho thành phố và cả khu vực miền Trung", Giám đốc Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng cho hay.
Trong định hướng phát triển giai đoạn 2021-2030, Đà Nẵng đặt mục tiêu ngành logistics đạt tốc độ tăng trưởng bình quân trên 11%/năm và đóng góp khoảng 15% vào GRDP của thành phố.
Để hiện thực hóa mục tiêu, bà Lê Thị Kim Phương cho biết Đà Nẵng sẽ tập trung một số nhóm giải pháp trọng tâm: Hoàn thiện thể chế, chính sách ưu đãi và môi trường đầu tư, đặc biệt các chính sách dành cho Khu thương mại tự do và các dự án logistics then chốt; Đẩy nhanh đầu tư kết cấu hạ tầng logistics; Phát triển trung tâm logistics hàng không tại Chu Lai; Đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, mời gọi các tập đoàn lớn về logistics, thương mại điện tử và vận tải đa phương thức; Tạo môi trường đầu tư thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí cho doanh nghiệp logistics....
"Với định hướng rõ ràng, quyết tâm cao và hạ tầng đang được đầu tư đồng bộ, Đà Nẵng có đầy đủ cơ sở để trở thành trung tâm logistics của miền Trung, đầu mối giao thông quốc tế và hạt nhân thúc đẩy liên kết vùng. Thành phố cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, các địa phương và đối tác quốc tế để hình thành hệ thống logistics hiện đại, hiệu quả và bền vững", Giám đốc Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng Lê Thị Kim Phương nhấn mạnh.