Theo số liệu của Công ty Lưu ký và Thanh khoản Chứng khoán Trung Quốc, tính đến ngày 28/5/2007, số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán của Trung Quốc đã đạt con số 100,27 triệu, trong đó, hơn 1/4 (khoảng 26,6 triệu tài khoản) đã được mở từ đầu năm 2006. Chỉ số quan trọng nhất của thị trường chứng khoán Trung Quốc, Shanghai Composite đã tăng 62%, sau khi tăng khoảng 130% trong năm 2006. Ngoài ra, Trung Quốc đã thực hiện quốc tế hóa thị trường chứng khoán, với việc phát hành cổ phiếu ngoại tệ. Đến nay, Trung Quốc đã có 118 công ty, gồm 86 công ty ở TP. Thượng Hải và 32 công ty ở TP. Thâm Quyến đã phát hành cổ phiếu loại này với trị giá 2 tỷ USD
Mô tả thị trường chứng khoán hiện nay của Trung Quốc, Tạp chí Business Week đã đưa ra hình ảnh của một thị trường mang tính bong bóng điển hình: Tăng trưởng kinh tế nóng, doanh thu của doanh nghiệp cao, lãi suất thấp, trong khi người dân không có kênh đầu tư nào khác ngoài cổ phiếu. Đó là tình hình thị trường chứng khoán ở nước này, nơi hàng ngày có thêm 250.000 nhà đầu tư mới, tổng cộng từ đầu năm 2007 đến nay, có thêm 70 triệu nhà đầu tư, đã làm cho chỉ số chứng khoán Thượng Hải tăng gần 50%. Cũng như nhiều thị trường mới nổi khác ở châu á, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã chứng kiến những đợt thăng hoa ngoạn mục, trong đó chỉ số của hai sàn giao dịch lớn nhất của Trung Quốc là Thượng Hải và Sơn Dương liên tiếp lập những kỷ lục lên điểm. Sự bùng nổ thị trường chứng khoán Trung Quốc khiến người dân đổ xô chơi trò chơi còn mới mẻ này, làm cho làn sóng chứng khoán phủ rộng.
Những quy định mới của Chính phủ Trung Quốc đối với thị trường chứng khoán:
Những năm gần đây, Chính phủ Trung Quốc đã có một loạt động thái và những quy định mới nhằm tiếp tục phát triển thị trường chứng khoán, vẫn đảm bảo cho thị trường hoạt động lành mạnh, tránh tình trạng “đục nước béo cò”. Cụ thể:
- ủy ban Chứng khoán Nhà nước Trung Quốc vừa cho phép các hoạt động mua bán chứng khoán quyền chọn, được diễn ra tại thị trường chứng khoán nước này. Theo quy định mới này, các tổ chức tài chính sẽ không bị ngăn cấm giao dịch chứng khoán quyền chọn, cũng như không bị hạn chế huy động vốn cho công tác giao dịch. Quy định mới sẽ cho phép thực hiện các giao dịch quyền chọn đối với các loại cổ phiếu, ngoại hối và chứng khoán phái sinh, tạo điều kiện cho các nhà môi giới chứng khoán, các quỹ đầu tư và các ngân hàng thương mại được tham gia mạnh mẽ hơn vào thị trường chứng khoán. Đồng thời, Trung Quốc đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước bằng cách bán thêm nhiều cổ phần trong các doanh nghiệp này cho các nhà đầu tư chiến lược. Động thái này nhằm giảm bớt cổ phần nhà nước trong các doanh nghiệp nhà nước, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp nhanh chóng cổ phần hoá và bán cổ phiếu ra công chúng.
- ủy ban Chứng khoán Nhà nước Trung Quốc đã có quy định hạn chế các công ty niêm yết bán cổ phiếu ra ngoài để trục lợi và làm lũng đoạn thị trường. Theo quy định này, lãnh đạo các công ty không được phép bán cổ phiếu của mình trước thời hạn 1 năm kể từ ngày công ty niêm yết trên sàn, và 6 tháng kể từ ngày nghỉ việc tại công ty niêm yết. Cùng lúc, ủy ban cũng yêu cầu các nhà môi giới chứng khoán phải kiểm tra danh tính khách hàng, tránh hiện tượng lợi dụng các sàn chứng khoán để rửa tiền và các hành vi phạm pháp khác. Theo đó, các nhà môi giới chứng khoán nước này phải yêu cầu khách hàng cung cấp tên thật, số chứng minh thư và sau đó sẽ tiến hành xác minh các thông tin này để đảm bảo cung cấp dịch vụ cho đúng người, đúng mục đích. Nếu các nhà đầu tư không cung cấp đủ các thông tin chính xác về mình, thì sẽ bị khóa tài khoản giao dịch cùng với số tiền, đồng thời bị cấm hoạt động giao dịch chứng khoán ngay lập tức. Thêm vào đó, những tài khoản giao dịch chứng khoán có số dư ít hơn 13 USD hoặc đã ngừng giao dịch trong 3 năm liền cũng bị khoá tạm thời.
- Vừa qua, ủy ban Kiểm tra chứng khoán Trung Quốc (CSRC) đã công bố rộng rãi quy chế về công bố thông tin, trong đó yêu cầu các công ty dự định phát hành cổ phiếu phải công bố trên các báo địa phương trước khi tiến hành niêm yết. Với quy chế này, mục đích của CSRC là nhằm tăng cường việc giám sát của công chúng đối với các công ty niêm yết, giải quyết các vấn đề tranh chấp trước khi các công ty này nộp hồ sơ chính thức lên ủy ban để xin niêm yết. Đồng thời, CSRC buộc các ngân hàng trong nước, các công ty bảo hiểm và các công ty chứng khoán phải cung cấp các thông tin về tình trạng tài sản trong bản cáo bạch của mình. Để phòng tránh rủi ro, các công ty niêm yết sẽ phải lập các báo cáo tài chính có sự kiểm tra của các công ty kiểm toán trong nước cũng như quốc tế. ủy ban cũng đã cử 9 nhóm điều tra các công ty trong nước bị nghi ngờ tiến hành các giao dịch phi pháp, thao túng thị trường và sử dựng các báo cáo giả trên thị trường chứng khoán Trung Quốc. Kể từ khi Luật Chứng khoán mới của Trung Quốc có hiệu lực, CSRC đã thu được khoản tiền phạt là 466 triệu Nhân dân tệ (tương đương với 56,4 triệu USD).
Những kết quả đạt được:
Sau khi ban hành quy định mới của ủy ban Chứng khoán Nhà nước Trung Quốc, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã có chuyển biến tích cực. Chẳng hạn, chỉ số chứng khoán quan trọng nhất của Trung Quốc là Shanghai Composite Index ngày 17/4/2007 đã tăng 15,43% so với phiên giao dịch liền trước, đạt kỷ lục mới 3.611,87 điểm. Còn trước đó, chỉ tính trong vòng một tuần, chỉ số chứng khoán quan trọng nhất của Trung Quốc đã 6 lần phá kỷ lục tăng điểm. Một ấn tượng khác mà thị trường chứng khoán Trung Quốc tạo ra với thế giới trong tháng 4/2007 là việc Sàn Giao dịch chứng khoán Thượng Hải đang giữ vị trí thứ 10 trong Top 10 sàn lớn nhất thế giới do có nhiều công ty lớn của Trung Quốc chuẩn bị niêm yết tại đây. Không những thế, Sàn Giao dịch Thượng Hải sẽ tăng giá trị thị trường khi các doanh nghiệp lớn như China Mobile, Petro China và CNOOC đang chuẩn bị lên sàn giao dịch.
Để được đầu tư ra nước ngoài, các công ty chứng khoán phải đáp ứng được tiêu chuẩn “Nhà đầu tư đủ năng lực (QDII)”. Theo đó, ủy ban Kiểm tra chứng khoán Trung Quốc (CSRC) cho phép các công ty chứng khoán có tài sản trị giá hơn 200 triệu Nhân dân tệ (tương đương 26 triệu USD) và hơn hai năm kinh nghiệm hoạt động; các công ty chứng khoán có tài sản hơn 800 triệu Nhân dân tệ và hơn một năm kinh nghiệm hoạt động, được phép nộp hồ sơ xin cấp QDII.
Tháng 7/2007, Công ty Quản lý quỹ Nam Trung và Công ty Quản lý tài sản Trung Quốc (China AMC) đã công bố các khoản đầu tư nước ngoài của họ vào thị trường chứng khoán, ngay sau khi được CSRC cấp phép. Công ty Quản lý quỹ Nam Trung cũng ký thỏa thuận với Tập đoàn Tài chính Mellon có trụ sở ở Mỹ để phát triển hình thức đầu tư “Nhà đầu tư đủ năng lực” đầu tiên. Cùng lúc, China AMC chọn công ty T.Rowe Price có trụ sở ở Mỹ làm nhà tư vấn cho họ trong các hạng mục đầu tư ra nước ngoài; Công ty Quản lý quỹ Nam Trung sẽ chọn 48 nước và vùng lãnh thổ cho các hạng mục đầu tư của mình, với mục tiêu đầu tư là các cổ phiếu được niêm yết ở Hồng Kông và các quỹ toàn cầu. Ước tính, doanh số của Công ty này từ hạng mục đầu tư đầu tiên là 1 tỷ USD; Công ty Quản lý tài sản Trung Quốc cũng thực hiện đầu tư ra nước ngoài trên thị trường chứng khoán, gồm các thị trường đã phát triển như Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản, Hồng Kông và một số thị trường khác. Tối đa khoảng 30% định mức đầu tư của Công ty sẽ được đầu tư vào thị trường chứng khoán Hồng Kông, một phần nhỏ sẽ được dùng để mua các trái phiếu nước ngoài.