Sáng 12/3/2025, Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức công bố Báo cáo: Điểm lại ấn bản tháng 3/2025 với chủ đề "Hành trình bứt phá - Chuyển đổi sang xe điện tại Việt Nam" cập nhật những phân tích, dự báo mới nhất của Tổ chức này về triển vọng kinh tế Việt Nam.
Các chiến lược để duy trì tăng trưởng kinh tế Việt Nam
WB nhận định, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2024 được hỗ trợ nhờ sự phục hồi của xuất khẩu, do nhu cầu toàn cầu về các sản phẩm công nghệ gia tăng.
Cụ thể, thương mại phục hồi mạnh mẽ trong năm 2024, do chu kỳ đi lên của công nghệ trên toàn cầu. Kim ngạch xuất khẩu hàng điện tử tăng mạnh, đặc biệt là máy tính và linh kiện điện tử. Các mặt hàng này đóng vai trò then chốt trong sự phục hồi của ngành chế biến, chế tạo, giúp sản lượng công nghiệp tăng cao so với năm trước.
Bên cạnh xuất khẩu, tiêu dùng nội địa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tăng trưởng. Nhờ thị trường lao động được cải thiện và mức lương tăng, thu nhập khả dụng của người dân đã tăng lên, tạo động lực cho chi tiêu tiêu dùng. Dịch vụ du lịch và khách sạn cũng ghi nhận mức tăng trưởng cao, với lượng khách quốc tế đạt 17,6 triệu lượt trong năm 2024, tăng 39,5% so với năm trước.
Thị trường bất động sản tuy chưa phục hồi hoàn toàn nhưng đã có những tín hiệu tích cực. Đầu tư công cũng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng, đặc biệt là các dự án hạ tầng quy mô lớn như đường cao tốc, sân bay và hệ thống logistics. Đầu tư tư nhân cũng khởi sắc trong năm 2024, góp phần giúp tăng trưởng của tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt gần bằng mức trước đại dịch.
Nhận định về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2025, WB dự báo triển vọng vẫn tích cực nhưng các yếu tố bất định cũng đang gia tăng, đà tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại. Theo đó, WB dự báo GDP thực của Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,8% trong năm 2025 và 6,5% trong năm 2026.
Những bất ổn chính đối với triển vọng tăng trưởng bao gồm tăng trưởng toàn cầu chậm hơn dự kiến và gián đoạn thương mại, đặc biệt là giữa các đối tác thương mại lớn của Việt Nam.
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được dự báo sẽ duy trì ổn định ở mức khoảng 25 tỷ USD (giải ngân), phản ánh sức hấp dẫn liên tục của Việt Nam đối với các nhà đầu tư toàn cầu. Việc tăng cường đầu tư công và sự phục hồi nhanh chóng của thị trường bất động sản, nhờ đẩy nhanh quá trình giải phóng mặt bằng, có thể hỗ trợ nhu cầu trong nước, bù đắp phần nào các rủi ro bên ngoài.
Để ứng phó với những bất ổn ngày càng gia tăng, Báo cáo của khuyến nghị các chiến lược để duy trì tăng trưởng, bao gồm: tăng cường đầu tư công, giải quyết các điểm yếu trong lĩnh vực tài chính, thúc đẩy khả năng chống chịu của ngành năng lượng và đẩy mạnh cải cách cơ cấu.
"Trong hai năm tới, kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, Việt Nam có thể sử dụng dư địa tài khóa của mình để chuẩn bị tốt hơn cho những bất ổn gia tăng," bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Campuchia và Lào cho biết. "Đầu tư công thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng đô thị, giao thông và năng lượng sẽ rất quan trọng, với điều kiện chính quyền có thể tăng quy mô đầu tư công và đảm bảo chi tiêu hiệu quả".
Điện khí hóa phương tiện - giải pháp cần ưu tiên để đạt mục tiêu Net Zero
Với tiêu đề "Hành trình Bứt phá: Chuyển đổi sang Xe điện tại Việt Nam", Báo cáo tháng 3/2025 của WB nhấn mạnh việc thúc đẩy chuyển đổi sang xe điện là một bước quan trọng trong việc tạo ra một ngành giao thông xanh hơn cho Việt Nam đồng thời giảm ô nhiễm không khí tại các thành phố. Năm 2021, lượng khí phát thải từ ngành giao thông vận tải là 32,9 triệu tấn CO2 tương đương (CO2e), chiếm 7,2% tổng lượng khí phát thải nhà kính của cả nước. Để đạt được mục tiêu khí phát thải ròng bằng không (net-zero) vào năm 2050, Việt Nam sẽ cần ưu tiên điện khí hóa phương tiện.
Việc chuyển đổi sang xe điện (EV) có thể giúp giảm lượng khí phát thải ròng 2,2 triệu tấn CO2e vào năm 2050, ngay cả với hệ thống lưới điện hiện tại. Đồng thời, quá trình này cũng có thể tạo ra tới 6,5 triệu việc làm vào năm 2050, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất pin và phát triển cơ sở hạ tầng sạc.
Để đẩy nhanh việc áp dụng EV trong phân khúc xe hai bánh, WB khuyến nghị thực hiện các tiêu chuẩn an toàn mạnh mẽ, khuyến khích sử dụng pin hiệu suất cao, mở rộng trạm sạc và hoán đổi pin, đồng thời đưa ra các hỗ trợ về tài chính để bù đắp chi phí ban đầu.
Để đặt nền móng cho việc sử dụng xe điện ở quy mô lớn dự kiến sẽ diễn ra sau năm 2035, Việt Nam cần chuẩn bị hệ thống điện có khả năng đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng và thiết lập mạng lưới sạc nhanh trong thập kỷ tới.