Theo Đánh giá về Vận tải Hàng hải năm 2022 do Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) thực hiện, tăng trưởng thương mại qua đường biển trên toàn cầu năm 2022 ước đạt 1,4% và dự báo sẽ duy trì ở mức này trong năm 2023. Tốc độ tăng trưởng này thấp hơn so với mức tăng 3,2% trong năm 2021 và 3,8% trong năm 2020.
UNCTAD dự báo tốc độ tăng trưởng thương mại qua đường biển trên toàn cầu trong giai đoạn 2023 - 2027 sẽ chỉ ở mức trung bình 2,1%/năm, thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình 3,3%/năm trong 30 năm trước đây. UNCTAD cũng nhấn mạnh rủi ro suy giảm tăng trưởng kinh tế “đang đè nặng” lên dự báo này. Tăng trưởng thương mại hàng hoá suy yếu đã và đang tác động tiêu cực đến ngành vận tải biển toàn cầu.
Sự phục hồi của ngành vận tải biển nói riêng và ngành logistics nói chung đã gặp nhiều khó khăn dưới tác động của đại dịch COVID-19 và các đứt gãy chuỗi cung ứng kéo dài xuyên suốt thời gian qua khi Trung Quốc duy trì chính sách “Zero-Covid” trong thời gian dài. Đến tháng 2/2022, thị trường tiếp tục bị tác động mạnh khi cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine nổ ra.
Ngoài ra, áp lực lạm phát và cắt giảm chi tiêu của người tiêu dùng cũng khiến nhu cầu về hàng hoá trong năm 2022 giảm xuống, kéo theo đó là sự suy yếu trong các hoạt động vận chuyển.
Trước đó, trong năm 2021, sự gia tăng chi tiêu của người dùng đã đẩy giá cước vận tải biển, đặc biệt là vận chuyển container, tăng cao kỷ lục. UNCTAD cho biết các tắc nghẽn logistics sẽ được giải quyết thông qua sự tái cân bằng giữa cung - cầu. Đặc biệt, giới phân tích kỳ vọng việc Trung Quốc tái mở cửa toàn bộ nền kinh tế trong năm nay sẽ giúp giải quyết tận gốc tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng.
Nhiều tổ chức tài chính hàng đầu thế giới hiện cảnh báo tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu sẽ giảm xuống trong năm nay, thậm chí nhiều quốc gia đối mặt với rủi ro suy thoái. Điều này dự kiến sẽ tác động xấu đến lĩnh vực vận tải biển quốc tế, vốn vận chuyển hơn 80% lượng hàng hoá thương mại trên toàn cầu.
Hãng cho thuê và giao dịch container toàn cầu Container xChange (Đức) cho biết nhiều hãng tàu trên thế giới, nhất là các hãng tàu nhỏ, đã bắt đầu giảm công suất và tạm dừng dịch vụ do nhu cầu vận chuyển trên một số tuyến ở mức thấp. Giá cước vận tải biển trên nhiều tuyến hiện đã giảm đáng kể so với mức cao kỷ lục được thiết lập trong năm 2021.
UNCTAD cũng cảnh báo các rủi ro đối với hoạt động tại các cảng và hoạt động vận chuyển nội địa sẽ tăng lên. Để hạn chế các rủi ro, cơ quan này kêu gọi các hãng vận tải đầu tư nhiều hơn vào chuỗi cung ứng để các cảng, đội tàu vận chuyển nội địa được kết nối và có sự chuẩn bị tốt hơn trong điều kiện biến đổi khí hậu, các cuộc khủng hoảng toàn cầu có thể diễn ra và mục tiêu khử carbon bị siết chặt.
"Chúng ta cần chuẩn bị tốt hơn để đối phó với những cú sốc đối với chuỗi giá trị toàn cầu", Tổng thư ký UNCTAD Rebeca Grynspan chia sẻ.