Trong bối cảnh ngành dệt may toàn cầu đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một động lực then chốt, hứa hẹn tái định hình toàn bộ chuỗi giá trị, từ nghiên cứu thị trường, thiết kế sáng tạo đến tối ưu hóa sản xuất và trải nghiệm khách hàng.
Việt Nam, với vị thế là một trong những trung tâm dệt may lớn của thế giới, cũng không nằm ngoài cuộc đua công nghệ này. Các doanh nghiệp dệt may hàng đầu Việt Nam đã và đang có những bước tiến đáng kể trong việc ứng dụng AI vào quy trình sản xuất, thu được những kết quả ban đầu đầy khích lệ.
Kinh nghiệm từ những "người đi trước" này không chỉ khẳng định tiềm năng to lớn của AI mà còn mang đến những bài học quý giá, soi đường cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên hành trình chuyển đổi số đầy thách thức nhưng cũng rất hứa hẹn.
Theo ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), việc tích hợp robot và AI, cùng với công nghệ 3D, đã trở thành một điểm sáng trong quá trình phát triển của ngành. Robot hóa đang được triển khai mạnh mẽ trong các công đoạn sản xuất, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào lao động thủ công và nâng cao tính ổn định. Đặc biệt, AI ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các mẫu mã mới, giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong sáng tạo và đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường.
Tại Tọa đàm “Ứng dụng AI trong sản xuất: Động lực đổi mới và phát triển” mới đây, ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), khẳng định rằng việc ứng dụng AI trong sản xuất tại Việt Nam đang ngày càng trở nên phổ biến, mang lại những lợi ích thiết thực trong việc nâng cao năng suất, tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu lãng phí.
Ví dụ, trong ngành dệt may, điển hình là Vinatex, AI được sử dụng để tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng và dự báo nhu cầu sản xuất, kinh doanh cũng như nhu cầu thị trường. Nhờ đó, Vinatex đã giảm 30% thời gian sản xuất, tăng độ chính xác và giảm lãng phí.
Tổng Công ty May 10 (May 10) cũng đang cho thấy sự chủ động trong việc tích hợp AI vào cả khâu thiết kế và sản xuất. Cụ thể, trong thiết kế, AI có thể hỗ trợ các nhà thiết kế phân tích nhanh chóng các xu hướng thời trang mới, dự đoán màu sắc và kiểu dáng được ưa chuộng, từ đó rút ngắn thời gian lên mẫu và tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm.
Trong quy trình sản xuất, việc ứng dụng các hệ thống tự động hóa được điều khiển bởi AI đã giúp May 10 tối ưu hóa các công đoạn như dây chuyền lắp ráp. Trước đây, công đoạn này cần tới 3-5 công nhân, nhưng với các thiết bị thông minh mới, số lượng lao động thủ công đã giảm đi một nửa, đồng thời năng suất đã tăng gấp đôi, cho thấy hiệu quả rõ rệt của việc ứng dụng AI vào thực tế sản xuất.
Ông Thân Đức Việt - Tổng Giám đốc May 10 chia sẻ, để ngành dệt may, thời trang Việt Nam trở thành thị trường lớn trên toàn cầu, doanh nghiệp cần phải “đi tắt đón đầu”, trong đó cần tích cực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng dụng AI vào sản xuất là nhiệm vụ sống còn.
Công ty Việt Thắng Jean cũng là một "điểm sáng" khác trong việc ứng dụng AI vào quản lý hệ thống phần mềm và lên mẫu thiết kế.
Ông Phạm Văn Việt - Chủ tịch HĐQT Công ty Việt Thắng Jean cho biết, AI đã giúp giảm đến 50% công việc quản lý số liệu, 70% chi phí điều hành và rút ngắn thời gian sản xuất mẫu từ 6 tháng xuống chỉ còn 15 ngày. Những con số ấn tượng này cho thấy AI đang mang lại những lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp dệt may tiên phong tại Việt Nam.
Mặc dù những thành công ban đầu chủ yếu thuộc về các doanh nghiệp lớn, nhưng cơ hội ứng dụng AI không hề đóng lại với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành dệt may. Sự phát triển của công nghệ và các giải pháp ngày càng đa dạng đang mở ra những hướng đi khả thi cho các doanh nghiệp có nguồn lực hạn chế hơn.
Một trong những "lời giải" quan trọng là tiếp cận các giải pháp AI "mềm" và linh hoạt, chẳng hạn như các ứng dụng AI trên nền tảng đám mây, các công cụ phân tích dữ liệu dễ sử dụng, hoặc các ứng dụng AI chuyên biệt cho từng nghiệp vụ như kiểm soát chất lượng bằng hình ảnh, tối ưu hóa cắt vải, hay quản lý kho hàng. Thay vì đầu tư vào các hệ thống phức tạp, doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể bắt đầu từ những công cụ đơn giản nhưng mang lại hiệu quả thiết thực.
Một nguồn lực tiềm năng lớn mà doanh nghiệp vừa và nhỏ thường có là lượng dữ liệu tích lũy trong quá trình hoạt động. Việc khai thác và phân tích dữ liệu này bằng các công cụ AI cơ bản có thể giúp họ hiểu rõ hơn về khách hàng, tối ưu hóa quy trình sản xuất và đưa ra các quyết định kinh doanh thông minh hơn.
Bên cạnh đó, việc tham gia vào các chương trình hỗ trợ chuyển đổi số do Chính phủ và các hiệp hội ngành triển khai có thể giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nguồn vốn, kiến thức và mạng lưới đối tác cần thiết để bắt đầu hành trình ứng dụng AI. Hợp tác với các startup và công ty công nghệ vừa và nhỏ đang phát triển các giải pháp AI phù hợp với đặc thù của ngành dệt may và có chi phí hợp lý hơn cũng là một lựa chọn đáng cân nhắc.
Việc nâng cao nhận thức và đào tạo về AI cho đội ngũ nhân viên cũng đóng vai trò quan trọng. Trang bị cho nhân viên những kiến thức cơ bản về AI và các ứng dụng tiềm năng của nó sẽ giúp họ sẵn sàng hơn cho những thay đổi và đóng góp vào quá trình chuyển đổi.
Cuối cùng, doanh nghiệp vừa và nhỏ nên tiếp cận việc ứng dụng AI một cách thực tế, bắt đầu từ những bài toán nhỏ và cụ thể trong hoạt động kinh doanh mà AI có thể mang lại giá trị nhanh chóng và rõ ràng nhất, thay vì cố gắng triển khai trên diện rộng ngay từ đầu.
Kinh nghiệm từ các doanh nghiệp dệt may Việt Nam tiên phong đã vẽ nên một bức tranh đầy hứa hẹn về tiềm năng của AI trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động. Những bài học quý giá từ họ không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là những chỉ dẫn thiết thực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang ấp ủ giấc mơ chuyển đổi số.
Bằng việc tiếp cận AI một cách thông minh, tận dụng các giải pháp phù hợp với nguồn lực và xây dựng một chiến lược bài bản, doanh nghiệp vừa và nhỏ hoàn toàn có thể "bắt kịp" xu hướng, khai thác tối đa tiềm năng của AI để tạo ra những bước đột phá mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành dệt may Việt Nam trong kỷ nguyên số đầy thách thức và cơ hội.
