[eMagazine] Rộng cửa hợp tác giao thương Việt Nam - Israel

Với động lực từ Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Israel (VIFTA), hợp tác giao thương giữa Việt Nam và Israel nói riêng, khu vực thị trường lân cận nói chung được rộng mở thuận lợi hơn bao giờ hết.

Việc thực hiện Hiệp định VIFTA tạo tiền đề thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu những mặt hàng có thế mạnh sang không chỉ Israel mà còn có điều kiện tiếp cận các thị trường khác tại Trung Đông, Bắc Phi và Nam Âu.

Ở chiều ngược lại, hàng hóa và công nghệ của Israel không chỉ có cơ hội tiếp cận với thị trường trên 100 triệu dân của Việt Nam mà thông qua Việt Nam còn có cơ hội tiếp cận thị trường các nước khu vực ASEAN, châu Á-Thái Bình Dương và các nền kinh tế lớn trong các FTA mà Việt Nam là thành viên.

Israel một trong những đối tác hợp tác thương mại, đầu tư quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại khu vực. Năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Israel đạt 2,2 tỷ USD, tăng 17,9% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Israel đạt 785,7 triệu USD và kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Israel đạt 1,4 tỷ USD. Năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Israel đạt xấp xỉ 2,68 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Israel đạt 631 triệu USD và nhập khẩu của Việt Nam từ Israel đạt 2,05 tỷ USD. 

Trao đổi thương mại song phương trong năm 2024 tiếp tục tăng trưởng ngoạn mục trong bối cảnh đầy khó khăn do tác động tiêu cực của căng thẳng địa chính trị trong khu vực.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Israel, mặc dù bị ảnh hưởng bởi xung đột ở Trung Đông, ước tính trong 6 tháng đầu năm 2025, trao đổi thương mại hai chiều vẫn đạt 1,825 tỷ USD (ước tăng 31,2% so với cùng kỳ năm trước), trong đó xuất khẩu sang Israel ghi nhận mức tăng, đạt 425 triệu USD. Dự kiến, cả năm 2025, nếu thị trường không có đột biến bất ổn phát sinh, trao đổi thương mại hai chiều có thể đạt gần 3,7 tỷ USD (dự kiến tăng 13,95% so với năm trước), trong đó xuất khẩu sang Israel đạt xấp xỉ 900 triệu USD (dự kiến tăng 13,21% so với năm 2024).

Israel hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 (sau Kuwait và UAE), là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 (sau UAE, Thổ Nhĩ Kỳ và Ả rập Xê út) và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 (đứng sau Kuwait) của Việt Nam ở khu vực Trung Đông.

Việc thực thi Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Israel là cơ hội cho thị trường xuất khẩu hàng hóa Việt Nam được mở rộng.

Israel và khu vực Trung Đông có nhu cầu rất lớn về các mặt hàng nông nghiệp như gia vị (quế, hồi, hạt tiêu…), hải sản (tôm, mực, cá ngừ…), hạt điều, cà phê, các loại thực phẩm đã sơ chế hoặc chế biến sẵn, hàng dệt may và giày dép; các mặt hàng công nghệ như điện thoại, điện thoại di động và phụ tùng.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp Israel tiếp tục quan tâm tới nhập khẩu các mặt hàng thuộc nhóm lương thực, thực phẩm, gạo, đồ khô (bánh tráng cuốn, bánh đa nem, phồng tôm...), hàng tiêu dùng (dệt may, giày dép....), nông sản, thủy - hải sản các loại, rau củ quả sấy khô, nước giải khát, hàng gia dụng, thiết bị y tế, găng tay các loại, bao bì các loại.... từ Việt Nam và coi Việt Nam là một trong những nguồn cung cấp, nhất là đối với nhóm hàng tiêu dùng, quan trọng tại châu Á để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ở trong nước.

Một hội nghị giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và Israel do Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương phối hợp với Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Israel và Liên đoàn các Phòng Thương mại Israel (FICC) tổ chức.

Đơn cử mặt hàng gia vị, thị trường Trung Đông nói chung và Israel nói riêng tiêu thụ lượng mặt hàng gia vị mỗi năm rất lớn. Trước đây, do chưa có FTA nên việc xuất khẩu các mặt hàng gia vị như quế, hồi, hạt tiêu,… của Việt Nam sang Israel và thị trường Trung Đông phải chịu thuế suất cao.

Cơ hội lớn còn nằm ở nhóm hàng thủy sản bởi hàng năm, Israel thuộc trong top 22 thị trường hàng đầu trong số trên 100 thị trường xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam qua thị trường này gồm: tôm, mực đông lạnh, bạch tuộc, cá ngừ đóng hộp, cá tra

Xuất khẩu rau quả tươi nhiệt đới cũng có lợi thế hơn với Hiệp định VIFTA bởi mặc dù Israel là thị trường mạnh về nông nghiệp và có đời sống cao, tuy nhiên nhiều mặt hàng nông sản nhiệt đới như thanh long, nhãn, vải, xoài… vẫn bị thiếu hụt. Trong khi đó, đây lại là những mặt hàng thế mạnh của Việt Nam. 

Bên cạnh đó, các mặt hàng lương thực thực phẩm và hàng tiêu dùng như thuỷ hải sản, hạt điều, cà phê, hạt tiêu, nước giải khát, bánh kẹo, dệt may, giày dép các loại cũng có thêm lợi thế.

Với tiêu chuẩn thị trường không quá khắt khe như Hoa Kỳ, EU,… việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Israel được ký kết và đi vào thực thi là cơ hội đưa hàng hóa nông sản của Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Israel nói riêng và Trung Đông nói chung.

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu và các chuỗi cung ứng logistics biến động hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng lợi thế của Hiệp định VIFTA để gia tăng khai thác thị trường Israel.

Cùng với đó, cơ hội cho hàng hóa Việt Nam không chỉ dừng lại tại thị trường Israel mà còn mở ra cơ hội hợp tác với khu vực Trung Đông đầy tiềm năng thông qua cửa ngõ các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Đến và chạm vào UAE đồng nghĩa với nông sản hàng hóa của Việt Nam có cơ hội đi ra thế giới. Các nhà buôn lớn đều đến UAE, Dubai, đến các chương trình lớn như Gulfood, Expo để giao thương, nhập lượng hàng hóa lớn về đất nước của họ.

Đáng lưu ý, các doanh nghiệp Việt Nam còn có thể đẩy mạnh xuất khẩu sang một số thị trường ngách, thị trường tiềm năng như Bangladesh, Pakistan; đồng thời coi các thị trường này là “bàn đạp” để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ - một trong số những thị trường lớn trên thế giới với hơn 1,4 tỷ dân.

Ở chiều ngược lại, Hiệp định VIFTA cũng sẽ góp phần mở rộng thị trường cho nhiều sản phẩm, dịch vụ thế mạnh và dòng vốn đầu tư của Israel trong khi Việt Nam là một trong 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế với kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 800 tỷ USD năm 2024.

Israel được biết đến là một quốc gia nổi tiếng trong lĩnh vực đổi mới công nghệ, đặc biệt là về máy tính và các thiết bị điện tử, đồng thời sở hữu nhiều công ty công nghệ có giá trị như StoreDot, Mobileye, Cortica… đều là những công ty đi đầu trong lĩnh vực phát triển khoa học công nghệ với các sản phẩm chất lượng cao. Do vậy, máy tính, chíp bán dẫn và các thiết bị điện tử, linh kiện thay thế của Israel đều là những sản phẩm có chất lượng tốt và được biết đến rộng rãi trên toàn cầu nhờ chất lượng và độ tin cậy của chúng.

Các mặt hàng Israel hiện đang xuất khẩu nhiều sang Việt Nam gồm có máy tính, thiết bị điện tử, phụ tùng, linh kiện bán dẫn, phân bón, máy móc, công cụ…, trong đó máy tính các thiết bị điện tử và linh kiện chiếm tỷ trọng cao nhất.

Việc thực thi FTA Việt Nam - Israel sẽ tạo cơ hội để các doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam được tiếp cận các sản phẩm công nghệ chất lượng cao từ quốc gia này với giá thành tốt hơn.

Bên cạnh thị trường trên 100 triệu dân của Việt Nam, hàng hóa và công nghệ của Israel có cơ hội tiếp cận thị trường các nước khu vực ASEAN, châu Á - Thái Bình Dương và các nền kinh tế lớn trong các FTA mà Việt Nam đã tham gia.

Một lợi ích khác trong tương lai gần là về khía cạnh xã hội. Trên cơ sở thế mạnh đặc biệt của Israel về công nghệ và tài chính khi kết hợp với thế mạnh của Việt Nam về môi trường đầu tư, quy mô thị trường và mạng lưới các FTA mà nước ta đã tham gia, việc thực thi Hiệp định VIFTA sẽ mang lại nhiều cơ hội hợp tác kinh doanh, đầu tư cho doanh nghiệp Israel vào Việt Nam, góp phần tạo công ăn việc làm trong một bộ phận người lao động ở các lĩnh vực mà Israel quan tâm và đầu tư.