Quản lý kinh doanh xăng dầu tại Bình Dương

Hiện trên địa bàn tỉnh Bình Dương có 01 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối trực tiếp nhập khẩu xăng dầu, 07 tổng đại lý và 380 đại lý bán lẻ xăng dầu có mặt tại khắp các huyện, thị, thành phố trong tỉnh.

Sản lượng xăng dầu cung ứng cho thị trường hàng hóa tiêu dùng tỉnh Bình Dương hàng năm rất lớn, doanh thu xăng dầu hàng năm luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ. Doanh số bán ra của các cửa hàng xăng dầu trên địa bàn tỉnh Bình Dương năm 2011 là 978 triệu lít, tương đương 16.950 tỷ đồng, chiếm 29 % tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ. Điều này cho thấy xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và đóng vai trò hết sức quan trọng trong thị trường hàng hóa tiêu dùng. Việc tăng giá xăng dầu sẽ có tác dụng lan tỏa làm tăng giá các hàng hóa và dịch vụ liên quan như cước vận chuyển, nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất…

Mặt thuận lợi của thị trường xăng dầu Bình Dương là vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước được phát huy cao độ do doanh nghiệp đầu mối và các tổng đại lý lớn đều là doanh nghiệp nhà nước hoặc nhà nước có cổ phần chi phối. Trong đó, Công ty cổ phần TM XNK Thanh lễ - TNHH MTV là doanh nghiệp đầu mối có 15 cửa hàng trực thuộc công ty, 05 tổng đại lý, 160 đại lý trên địa bàn tỉnh Bình Dương; Công ty xăng dầu Sông Bé - TNHH MTV trực thuộc Tập đoàn xăng dầu Việt Nam với 20 cửa hàng trực thuộc công ty và 16 đại lý trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Như vậy, hệ thống phân phối xăng dầu của 02 DNNN nêu trên chiếm trên 50% số lượng các trạm kinh doanh xăng dầu trên địa bàn và có mặt khắp nơi trên toàn tỉnh. Trong những thời điểm xăng dầu có biến động giá, vai trò bảo đảm nguồn cung cho thị trường của 02 DN nêu trên là rất quan trọng, góp phần bình ổn thị trường xăng dầu trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Xác định tầm quan trọng của việc bình ổn thị trường xăng dầu là để góp phần ổn định tình hình kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh nên những năm gần đây, tỉnh Bình Dương đã thành lập Tổ kiểm tra liên ngành xăng dầu và gas do Chi cục Quản lý thị trường chủ trì, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ - Công an tỉnh, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng và phòng Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy huyện, thị, thành phố là thành viên để kiểm tra đột xuất hoạt động kinh doanh xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng trên địa bàn tỉnh. Chỉ riêng việc kiểm tra đối với mặt hàng xăng dầu, Tổ kiểm tra liên ngành đã mở đợt kiểm tra cao điểm từ tháng 8/2011 đến nay để góp phần thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 11/NQ -CP về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, Chỉ thị 04/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 20 tháng 01 năm 2012, Chỉ thị 07/CT-BCT ngày 21 tháng 3 năm 2012 của Bộ Công Thương về việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm pháp luật trong kinh doanh xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng với kết quả cụ thể như sau:

- Tổng số vụ kiểm tra: 88 vụ, phát hiện 32 trường hợp vi phạm, chiếm 36%.
- Xử phạt 2.477.622.159 đồng, trong đó phạt tiền 574.050.000 đồng, truy thu 1.903.572.159 đồng.
- Tịch thu 11 cột đo xăng dầu và 08 chi tiết cột đo, tước quyền sử dụng Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu 6 tháng đối với 12 doanh nghiệp vi phạm.

Những hành vi vi phạm chủ yếu như sau:
- Tác động làm thay đổi tình trạng kỹ thuật và đặc tính đo lường của phương tiện đo để điều chỉnh sai số hay còn gọi là cố ý gian lận về đo lường gây thiệt hại cho khách hàng: 11 vụ.
- Sử dụng phương tiện đo bị sai, bị hỏng: 01 vụ.
- Đưa xăng dầu vào lưu thông có chất lượng không phù hợp Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, Tiêu chuẩn công bốp áp dụng hay còn gọi là cố ý gian lận về chất lượng (trộn lẫn xăng RON A92 và RON A95, dầu DO 0,25% S và dầu 0,05% S hoặc trộn lẫn dầu mua trôi nổi vào dầu DO 0,05% S để hưởng chênh lệch): 05 vụ.
- Không niêm yết giá, bán sai giá niêm yết: 03 vụ.
- Sử dụng phương tiện đo không có giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định: 02 vụ.
-Tự ý tháo gỡ niêm phong, kẹp chì trên phương tiện đo mà không thông báo với cơ quan có thẩm quyền theo quy định: 01 vụ.
- Làm tổng đại lý vượt quá số lượng thương nhân đầu mối theo quy định: 01 vụ.
- Vi phạm về thủ tục đăng ký kinh doanh, bảo đảm điều kiện kinh doanh, phòng cháy chữa cháy: 08 vụ.

Trong các hành vi vi phạm nêu trên, các hành vi cố ý gian lận về đo lường và chất lượng là những hành vi trực tiếp làm thiệt hại cho người tiêu dùng, tạo bất bình trong nhân dân. Đáng lưu ý là các trường hợp vi phạm về đo lường đã gây thiệt hại lớn cho người tiêu dùng, trường hợp thấp nhất là 2% (thiệt hại cho người tiêu dùng 400 đ/lít) và cao nhất là 9,88 % (thiệt hại cho người tiêu dùng 2.000 đ/lít), có trường hợp cơ quan chức năng phát hiện DN đã gây thiệt hại cho người tiêu dùng gần 500 triệu đồng trong vòng một năm, cá biệt có DN trong vòng một tháng đã móc túi người tiêu dùng gần 150 triệu đồng.

Những trường hợp gian lận về đo lường trong kinh doanh xăng dầu thời gian qua tại Bình Dương có mức phạt rất cao, thấp nhất là trên 50 triệu đồng và cao nhất là 477 triệu đồng, ngoài ra còn bị tịch thu phương tiện đo vị phạm, tước quyền sử dụng Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu 6 tháng.

Với mức phạt nghiêm khắc như vậy nhưng một vài DN vẫn còn cố tình vi phạm do mức lơi nhuận thu được từ gian lận về đo lường trong kinh doanh xăng dầu là khá hấp dẫn. Vì vậy, để đấu tranh có hiệu quả với hành vi gian lận về đo lường, Tổ kiểm tra liên ngành đã phân công nhiệm vụ cho từng thành viên hết sức hợp lý nhằm giữ nguyên hiện trường tại thời điểm kiểm tra: 02 thành viên là công an kinh tế đi tiền trạm có nhiệm vụ giữ và tách đối tượng ra khỏi khu vực có cầu dao điện và tách đối tượng ra xa các cột bơm; sau đó những thành viên khác của Tổ sẽ có mặt để thực hiện các thủ tục kiểm tra theo nhiệm vụ đã được phân công đối với từng thành viên.

Các DN vi phạm nêu lý do hoa hồng đại lý thấp, có thời điểm chỉ khoảng 200đ/lít không đủ bù đắp chi phí nên phải làm liều. Chúng tôi nhận thấy rằng, mức hoa hồng đại lý quá thấp đúng là không đủ bù đắp chi phí. Vì vậy, để hạn chế tình trạng cố ý gian lận về đo lường trong kinh doanh xăng dầu, các doanh nghiệp đầu mối cần xem xét để bảo đảm hoa hồng đại lý đủ để người kinh doanh bù đắp được chi phí và có lãi như mức hoa hồng hiện nay (tháng 6/2012) là phù hợp; Đồng thời, cơ quan chức năng phải tăng cường kiểm tra kiểm soát, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh các trường hợp gian lận về đo lường và chất lương trong kinh doanh xăng dầu để bảo vệ người tiêu dùng và các doanh nghiệp kinh doanh chân chính, hợp pháp. 

>>Gian lận xăng do... giảm hoa hồng?