Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, Viện đã trở thành cơ quan đầu mối về lĩnh vực năng lượng và điện lực của Ngành và của Nhà nước. Viện đã triển khai nghiên cứu nhiều đề án lớn mang tầm chiến lược quốc gia như Tổng quan ngành Năng lượng Việt Nam và chính sách năng lượng quốc gia, Xây dựng Chiến lược phát triển năng lượng đến năm 2020 và Quy hoạch tổng thể phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam… Đây chính là đề án chiến lược, quy hoạch tổng thể đầu tiên ở Việt Nam về năng lượng tái tạo được hoạch định làm cơ sở cho việc hỗ trợ và thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam.
Việc tiếp nhận về trực thuộc Bộ Công Thương đánh dấu một bước phát triển mới của Viện. Bộ trưởng mong muốn, Viện Năng lượng sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các đơn vị trong Bộ Công Thương và tích cực, chủ động, sáng tạo, đổi mới trong công tác chuyển đổi thành mô hình doanh nghiệp khoa học công nghệ theo định hướng đúng đắn của Thủ tướng Chính phủ.