Mở đầu buổi tiếp kiến, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ xúc động và chân thành cảm ơn Thủ tướng Phăn-khăm Vị-pha-văn đã dành thời gian đoàn mặc dù rất bận rộn. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng trân trọng chuyển lời thăm hỏi và lời chúc Tết Bun-Pi-May của đồng chí Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Thủ tướng Phăn-khăm Vị-pha-văn và nhân dân Lào.
Bộ trưởng khẳng định Việt Nam và Lào là những người anh em, kề vai sát cánh đi qua những năm tháng khó khăn trước đây để viết nên những trang sử thắm tình hữu nghị. Giờ đây, hai nước lại tiếp tục cùng nhau hợp tác trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội để mang lại hạnh phúc cho nhân dân và sự thịnh vượng cho hai quốc gia. Bộ trưởng bày tỏ biết ơn với Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và Lào đã dày công vun đắp, kiến tạo mối quan hệ thủy chung son sắt, hợp tác toàn diện, hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào, tài sản mà các thế hệ hiện nay và mai sau của hai nước phải luôn nỗ lực gìn giữ, phát triển.
Bộ trưởng cho rằng kinh tế thế giới, khu vực đang gặp rất nhiều khó khăn do căng thẳng thương mại, chủ nghĩa bảo hộ, đứt gãy chuỗi cung ứng và chuỗi vận tải, lạm phát tăng cao. Tình trạng trên có nguy cơ tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam và Lào. Trong bối cảnh khó khăn đó, Việt Nam và Lào càng cần phải gắn kết chặt chẽ hơn nữa, hỗ trợ nhau vượt qua khó khăn, cùng phát triển.
Chuyến công tác của Bộ Công Thương sang Viêng-chăn lần này cũng là để triển khai ngay các nội dung hợp tác song phương mà lãnh đạo cấp cao hai nước, trực tiếp là hai Thủ tướng, đã thống nhất trong lĩnh vực thương mại, công nghiệp, năng lượng.
Báo cáo Thủ tướng Lào về kết quả Hội nghị Hợp tác phát triển thương mại biên giới sáng 11 tháng 4 năm 2022, Bộ trưởng cho biết Hội nghị đánh giá cao tăng trưởng thương mại song phương Việt Nam – Lào thời gian qua, ngay cả trong đại dịch COVID. Cụ thể, kim ngạch ngạch thương mại Việt Nam – Lào năm 2021 đạt 1,37 tỷ USD, tăng 33,3% so với năm 2020, vượt chỉ tiêu lãnh đạo cấp cao giao (10%). Tuy tốc độ tăng trưởng cao nhưng giá trị tuyệt đối về thương mại còn khiêm tốn, chưa tương xứng với mong muốn và tiềm năng của mỗi nước.
Hội nghị thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hai nước một số biện pháp phát triển thương mại biên giới gồm (i) Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông kết nối Việt Nam và Lào; (ii) ) Rà soát, sửa đổi, hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý về thương mại cho phù hợp với tình hình mới như Hiệp định Thương mại, Hiệp định Thương mại biên giới; 2) Ký kết Thỏa thuận giữa hai Chính phủ về hợp tác phát triển hạ tầng thương mại biên giới; 3) Tiếp tục duy trì, thường xuyên cải tiến mô hình thông quan phòng dịch tại các cửa khẩu biên giới đường bộ; 4) Duy trì kênh liên lạc thường xuyên giữa các cặp tỉnh biên giới để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong thương mại biên giới, v.v…
Trong lĩnh vực năng lượng, Bộ trưởng nhận định Việt Nam và Lào còn nhiều dư địa để phát triển quan hệ hợp tác đôi bên cùng có lợi trong lĩnh vực điện.
Để tăng cường hợp tác cung ứng điện trong thời gian tới, Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Năng lượng và Mỏ Lào đã hội đàm và nhất trí triển khai một số biện pháp như: (i) phối hợp chặt chẽ để đẩy nhanh tiến độ đầu tư, hoàn thành các dự án đường dây truyền tải, liên kết lưới điện giữa hai nước; (ii) nghiên cứu tính toán nhu cầu, các giải pháp kỹ thuật và thương mại trong liên kết lưới điện để bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm; và (iii) nghiên cứu, báo cáo Chính phủ hai nước xem xét tăng lượng điện cung ứng phù hợp với nhu cầu và năng lực của hai bên. Các khía cạnh môi trường cũng cần được quan tâm thấu đáo trong quá trình hợp tác cung ứng điện.
Một lĩnh vực khác còn rất nhiều tiềm năng hợp tác là lĩnh vực khoáng sản, Việt Nam và Lào còn nhiều tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực đầu tư, và thương mại khoáng sản nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng nguyên vật liệu trong bối cảnh đứt gãy chuỗi cung ứng trên thế giới. Đặc biệt, sau khi Bộ trưởng đề nghị, một số doanh nghiệp Lào đã bày tỏ sẵn sàng hợp tác cung ứng than dài hạn, ổn định cho Việt Nam để phục vụ nhu cầu sản xuất điện, đạm cũng như hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực khai thác các mỏ sắt, vàng, măng-gan và silicon. Ngay sau các cuộc làm việc của Bộ trưởng Bộ Công Thương, một Tập đoàn lớn của Việt Nam đã đạt được những tiến triển rất khích lệ trong việc mua khoảng 500.000 tấn than đá từ Lào. Một Tập đoàn khác cũng đang tích cực đàm phán để mua một lượng lớn quặng sắt từ Lào.
Thủ tướng Lào đánh giá cao kết quả hợp tác giữa Bộ Công Thương Việt Nam, Bộ Năng lượng và Mỏ Lào, Bộ Công Thương Lào thời gian qua, khẳng định Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân Lào luôn coi trọng và dành ưu tiên cao nhất cho việc củng cố và tăng cường quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện với Việt Nam; bày tỏ cảm ơn chân thành Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã luôn dành cho Lào sự hợp tác và hỗ trợ quý báu trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hiện nay. Thủ tướng Phăn-khăm Vị-pha-văn cũng gửi lời cảm ơn và lời chúc sức khỏe đến đồng chí Thủ tướng Phạm Minh Chính và toàn thể nhân dân Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị ba Bộ tích cực trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm; tập trung tìm các giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp hai nước để nâng cao hiệu quả hợp tác về thương mại, năng lượng và khoáng sản phù hợp với nhu cầu và tiềm năng của mỗi nước.
Trong lĩnh vực thương mại, bên cạnh khẳng định yêu cầu cần đẩy mạnh xây dựng hạ tầng giao thông kết nối Việt Nam - Lào, Thủ tướng Lào giao hai Bộ Công Thương trao đổi cụ thể các mặt hàng Việt Nam và Lào có thể cung cấp cho nhau sau đó kết nối doanh nghiệp cung cấp của hai nước. Bằng phương pháp này, kim ngạch thương mại song phương không phải chỉ dừng ở 2 tỷ USD mà sẽ sớm vượt 22 tỷ USD trong thời gian tới.
Trong lĩnh vực năng lượng, Thủ tướng nhất trí cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng các đường dây truyền tải điện và sự cần thiết phải phối hợp chặt chẽ trong nghiên cứu, đàm phán giá bán điện sao cho hợp lý và hiệu quả, phù hợp với mong muốn của cả hai Bên.
Cuối buổi tiếp kiến, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và các Bộ trưởng đối tác phía Lào (Bộ Công Thương Lào, Bộ Năng lượng và Mỏ Lào) cùng khẳng định quyết tâm đẩy mạnh các chương trình, kế hoạch hợp tác theo định hướng và cam kết giữa hai Chính phủ, phấn đấu đạt được những kết quả tích cực về thương mại, mua bán điện và khoáng sản ngay trong năm 2022, năm kỷ niệm 60 năm thiết lập Quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (05/9/1962-05/9/2022) và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào (18/7/1977-18/7/2022)./.
