Khi mùa mưa đến, nỗi lo thường trực của những người thợ mỏ là thoát nước. Đặc biệt là công tác thoát nước tại các mỏ than hầm lò. Cùng với công tác vận tải, thông gió... trong các mỏ hầm lò thì thoát nước mỏ là một trong những nhiệm vụ hàng đầu để đảm bảo an toàn, duy trì sản xuất ổn định.
Công tác thoát nước mỏ ngày càng trở nên quan trọng trong sản xuất khi các mỏ than hầm lò ngày càng khai thác xuống sâu. Hiện nay, nhiều đơn vị đã khai thác xuống dưới mức -400 mét so với mực nước biển như tại các Công ty than Núi Béo, Hà Lầm, Hạ Long. Còn lại đa phần các đơn vị đều đã khai thác ở mức -250 đến -300 mét so với mực nước biển như các Công ty than Khe Chàm, Mông Dương, Thống Nhất, Dương Huy, Mạo Khê, Vàng Danh, Uông Bí...
Đặc biệt, hiện nay trên địa bàn vùng than đa phần đều có sự kết hợp giữa khai thác than lộ thiên và hầm lò. Mặt khác, do trước đây có những thời điểm, nạn làm than thổ phỉ có ở khắp nơi trên vùng than. Do các đặc điểm trên kết hợp với sự thẩm thấu nước từ bề mặt dễ làm cho nhiều khu vực khai thác mỏ hầm lò xuất hiện những túi nước. Hiện tượng này dễ xảy ra những sự cố bục nước khi các mũi khoan thăm dò tháo nước không đủ độ dày.
Chẳng hạn như dịp đầu tháng 6 vừa qua, tại khu vực vỉa 9 phân xưởng khai thác than 1 khu Tân Lập thuộc Công ty than Hạ Long cũng đã xảy ra sự cố từ một túi nước. Đây là thời điểm cũng chưa xảy ra mưa lớn, nhưng các túi nước có thể được tích tụ từ lâu. Khi xảy ra mưa lớn, lưu lượng chảy vào mỏ có thể tăng đột biến, làm cho các nguy cơ sự cố về nước sẽ cao hơn.
Trước những nỗi lo thường trực đó, ngoài các giải pháp cụ thể theo từng đơn vị đã được Tập đoàn phê duyệt, để đảm bảo an toàn, phòng chống các sự cố về nước, lãnh đạo Tập đoàn yêu cầu các đơn vị cần tập trung vào 2 nhiệm vụ trọng tâm. Thứ nhất, không thể chủ quan với công tác khoan thăm dò tháo nước. Khoan thăm dò tháo nước có ý nghĩa quan trọng để phòng chống bục nước.
Trước mỗi gương lò, trước khi tiến gương bằng nổ mìn hay khấu than bằng máy đều phải khoan thăm dò. Khoan mũi khoan vào gương, nếu có túi nước, sẽ tiến hành tháo nước một cách an toàn. Đặc biệt, theo kinh nghiệm của những thợ lò lâu năm, nếu những gương lò, kể cả lò đá hay lò than có hiện tượng rỉ nước ra từ những khe nứt của đất đá hay than, thì rất có thể đây là dấu hiệu của những túi nước đang ở gần. Khi đó, công tác khoan tháo nước cần phải tiến hành kịp thời, đồng thời có thể khoan các lỗ khoan dày hơn. Khoan tháo nước là nhiệm vụ thường xuyên, không kể mùa mưa hay mùa khô, nhưng mùa mưa thì càng quan trọng hơn.
Thứ hai, hiện nay thời tiết cực đoan, bất thường và phức tạp. Lưu lượng mưa có thể tăng cao đột biến. Chúng ta không thể quên, năm 2015, tại vùng mỏ Quảng Ninh đã xảy ra hiện tượng mưa lớn kỷ lục trong vòng 40 năm trước đó. Lượng mưa trong 3 ngày liền vào cuối tháng 7, đầu tháng 8/2015 lên đến trên 1.000mm. Khi đó, hầu hết công suất các máy bơm tại các mỏ hầm lò trong Tập đoàn đều không đáp ứng công suất, kể cả tăng cường bơm dự phòng. Một số mỏ đã bị ngập.
Sau bài học đó, những năm gần đây, các mỏ hầm lò đã đầu tư lắp đặt các hệ thống bơm công suất lớn, có hệ số dự phòng cao hơn nhiều lần. Tuy nhiên, thiên nhiên đều khó tính toán. Do vậy, ngoài giải pháp chính là nâng cao lưu lượng hệ thống bơm, các đơn vị cũng cần phải liên tục bơm tháo khô mỏ ngay từ những ngày nắng, không thể chủ quan. Các thiết bị điện dự phòng, hệ thống bơm dự phòng, đường ống dự phòng... cần phải được kiểm tra, chạy thử thường xuyên. Hệ thống các đường lò cần phải được thông thoáng, thoát nước tốt, không ứ đọng cục bộ khi có lưu lượng nước chảy vào mỏ tăng cao…
