Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cá tra Việt Nam đang ngày càng có nhiều “đối thủ” cạnh tranh trên phạm vi toàn cầu. Trên tổng sản lượng cá tra toàn cầu, thị phần Việt Nam đang giảm chậm, ngược lại là mức tăng trưởng dương đang diễn ra với Indonesia, Ấn Độ và Bangladesh. Mỗi quốc gia này hiện chiếm từ 15 - 20% sản lượng cá tra nuôi toàn thế giới.
Hiện nay, tại Trung Quốc, một ngành nuôi cá tra nhỏ vẫn đang phát triển nhanh chóng song song với một ngành nuôi trồng thủy sản Trung Quốc hùng mạnh, nó đã bắt đầu đáp ứng nhu cầu cá tra nội địa mà trước đây nguồn cung này phần lớn nhập từ Việt Nam. Các báo cáo của ngành hiện cho thấy, có 20 nhà máy chế biến cá tra nuôi đang sản xuất tại Nam Trung Quốc. Và năng lực sản xuất ước tính của Trung Quốc hiện tại mới chỉ đạt khoảng 30.000 tấn. Điều này cho thấy, Trung Quốc sẽ phải mất thêm một thời gian chuẩn bị nữa trước khi nước này muốn trở thành một đối thủ cạnh tranh thực sự với cá tra Việt Nam về sản lượng.
Những thách thức về chất lượng con giống đầu năm 2018 là một nguyên nhân khiến nguồn cung bị thắt chặt, giá con giống và cá tra thương phẩm trong năm này tăng mạnh kỷ lục. Điều này dẫn tới nhiều nhà chế biến và người nuôi tiếp tục mở rộng quy mô ao nuôi, đẩy mạnh công nghệ nuôi. Đầu năm 2019, một dự án nuôi cá tra công nghệ cao tập trung với quy mô lớn 600 ha tại tỉnh An Giang đã được khởi công. Dự án này sẽ bắt đầu vào quý IV/2019. Dự kiến, khi đi vào hoạt động, mỗi năm khu nuôi cá tra thương phẩm này sẽ cung cấp khoảng 200.000 tấn cá tra nguyên liệu chất lượng cao phục vụ chế biến, xuất khẩu.
Năm 2018, ước tính, tổng sản lượng cá tra nuôi toàn cầu đạt 2,8 triệu tấn, tăng 6% so với năm 2017. Trong đó, riêng Việt Nam (tập trung chủ yếu ở ĐBSCL) chiếm khoảng 45% tổng sản lượng cá tra nuôi toàn cầu với sản lượng thu hoạch năm 2018 đạt dưới 1,3 triệu tấn.
Tính đến hết tháng 3/2019, tổng giá trị XK cá tra đạt 472,2 triệu USD, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, trong thời gian này, mức tăng trưởng dương này đạt được là nhờ mức tăng tại EU, ASEAN, Mexico và một số thị trường đơn lẻ khác.
Trong quý I/2019, XK cá tra sang thị trường ASEAN, trong đó 3 thị trường lớn nhất là Thái Lan, Philippines và Malaysia tăng trưởng tốt. Tính đến hết tháng 3/2019, XK cá tra sang ASEAN đạt 55,17 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Riêng giá trị XK sang Thái Lan tăng 6,5%; Philippines tăng 40,6% và Malaysia tăng 70,9%. Đáng chú ý là, trong thời gian này, thị trường Malaysia là “ngôi sao mới nổi” tại khu vực ASEAN, riêng trong tháng 3/2019, giá trị XK cá tra sang Malaysia đạt 5,51 triệu USD, tăng 119% so với cùng kỳ năm trước. Đây là thị trường đáng lưu tâm trong đầu năm nay tại khu vực ASEAN.
