Bộ Giao thông vận tải vừa ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia riêng về bến xe hàng (QCVN 114: 2023/BGTVT), có hiệu lực từ ngày 1/7/2024.
Theo đó, QCVN 114: 2023/BGTVT do Cục Đường bộ Việt Nam soạn thảo, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình duyệt, Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành theo Thông tư số 47/2023/TT-BGTVT ngày 31 tháng 12 năm 2023.
Quy chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật phải tuân thủ trong đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp, quản lý, khai thác bến xe hàng; Quy chuẩn này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp, quản lý, khai thác bến xe hàng; các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc sử dụng dịch vụ, kiểm tra, công bố bến xe hàng.
Quy định chung về bến xe hàng
- Điểm đấu nối của đường ra, vào bến xe hàng với đường quốc lộ phải được thực hiện theo đúng quy định tại Nghị định số 11/2010/NĐ-CP quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 11/2010/NĐ-CP .
- Đường ra, vào bến xe hàng phải được thiết kế bảo đảm lưu thông an toàn của phương tiện ra, vào bến.
- Đường lưu thông dành cho xe cơ giới trong bến xe hàng phải có các biển báo hiệu, vạch kẻ đường để đảm bảo cho các loại phương tiện lưu thông an toàn trong khu vực bến xe hàng.
- Bến xe hàng tuân thủ quy định pháp luật về phòng cháy, chữa cháy.
- Các công trình, các thiết bị của bến xe hàng được xây dựng, lắp đặt bảo đảm an toàn cho người, hàng hóa và phương tiện trong khu vực bến xe hàng. Bến xe hàng phải bố trí tách biệt các khu vực xếp dỡ, bảo quản hàng khô, hàng tươi, sống, hàng dễ cháy, nổ, hàng nguy hiểm (nếu có).
- Hệ thống điện, nước, chiếu sáng, thông tin liên lạc, phòng cháy, chữa cháy của bến xe hàng bảo đảm theo quy định tại QCVN 07-1:2016/BXD, QCVN 07-2:2016/BXD, QCVN 07-5:2016/BXD, QCVN 07-7:2016/BXD, QCVN 07-8:2016/BXD, QCVN 07-9:2016/BXD.
Quy định về các hạng mục công trình cơ bản
Theo QCVN 114: 2023/BGTVT các hạng mục công trình cơ bản của bến xe hàng được chia làm hai nhóm gồm: các công trình bắt buộc và các công trình dịch vụ thương mại.
Trong đó, các công trình bắt buộc gồm: Văn phòng làm việc và các công trình phụ trợ; Khu vệ sinh; Cây xanh, thảm cỏ; Đường ra, vào bến xe hàng; Hệ thống cung cấp thông tin; Hệ thống thoát nước; Hệ thống phòng cháy và chữa cháy; Bãi đỗ xe ô tô hàng hóa.
Đối với công trình dịch vụ thương mại khác sẽ tuỳ theo nhu cầu của đơn vị kinh doanh bến xe hàng.
Bến xe hàng được phân làm 6 loại theo số thứ tự từ 1 đến 6, được xếp dựa theo các tiêu chí như: Tổng diện tích (tối thiểu); Trang thiết bị bốc, xếp bằng cơ giới; Văn phòng làm việc và các công trình phụ trợ (tối thiểu); Diện tích khu vệ sinh; Diện tích dành cho cây xanh, thảm cỏ; Đường xe ra, vào bến; Mặt sân bến; Hệ thống cung cấp thông tin; Hệ thống thoát nước; Hệ thống cứu hoả.
Ngoài ra, bến xe hàng phải được ngăn cách với khu vực xung quanh bằng tường rào, trừ địa điểm nằm trong khu vực cửa khẩu, khu công nghiệp, cảng hoặc nằm trong khu hạ tầng kỹ thuật khác đã có tường rào ngăn cách biệt lập với khu vực xung quanh.
Quy chuẩn cũng quy định bãi đỗ xe ô tô hàng hoá phải được thiết kế hướng đỗ xe hợp lý, phù hợp với quy mô diện tích và không gian của bến xe hàng để đáp ứng nhu cầu đỗ xe của từng loại phương tiện, bảo đảm an toàn, thuận tiện.
Diện tích tối thiểu cho một vị trí đỗ của xe ô tô tải là 40m2, có vạch sơn để phân định rõ từng vị trí đỗ xe theo quy định.
Đường lưu thông trong bến phải có các biển báo hiệu, vạch kẻ đường; có bán kính quay xe phù hợp (bán kính tối thiểu không nhỏ hơn 10m tính theo tim đường) theo quy định để đảm bảo cho các loại phương tiện lưu thông an toàn.
Trong khi đó, đường ra, vào bến xe hàng được thiết kế cũng phải đảm bảo lưu thông, hạn chế tối thiểu xung đột giữa dòng phương tiện vào và ra. Hệ thống báo hiệu, rào chắn và các công trình đảm bảo an toàn giao thông khác được thiết kế, lắp đặt theo quy định tại QCVN 41: 2019/BGTVT.
Đối với quy định về khu vệ sinh, phải có biển chỉ dẫn đến khu vệ sinh rõ ràng, dễ nhận biết bảo đảm thuận tiện cho người sử dụng. Vị trí bố trí không ảnh hưởng đến môi trường của các khu vực khác trong bến xe hàng.
Khu vệ sinh đảm bảo chống thấm, chống ẩm ướt, thoát mùi hôi thối, thông thoáng, tường, mặt sàn và thiết bị sạch sẽ, số lượng, chất lượng các loại thiết bị vệ sinh theo quy định. Hệ thống thoát nước bảo đảm không để nước ứ đọng trên nền trong khu vệ sinh.
Đặc biệt, quy chuẩn cũng quy định bến xe hàng khi đưa vào khai thác phải đảm bảo quy định pháp luật về phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ môi trường và hệ thống cung cấp thông tin (hệ thống phát thanh, số điện thoại đường dây nóng…).
Đơn vị kinh doanh bến xe hàng phải ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bến xe hàng để lưu trữ, trích xuất liên quan đến thông tin xe ra, vào bến; cung cấp dữ liệu cho Sở GTVT địa phương khi có yêu cầu.
Sở GTVT có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Quy chuẩn này đối với các đơn vị kinh doanh bến xe hàng trên địa bàn địa phương.
Quy định về quản lý
Bến xe hàng chỉ được đưa vào khai thác sau khi đơn vị kinh doanh bến xe hàng công bố theo quy định tại khoản 2 Điều 22 Nghị định số 10/2020/NĐ-CP ngày 17 tháng 01 năm 2020 của Chính phủ quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Văn bản công bố theo mẫu quy định tại Phụ lục A Quy chuẩn này.
Bến xe hàng sau khi nâng cấp, cải tạo, sửa chữa các hạng mục công trình làm thay đổi các tiêu chí phân loại bến xe theo quy định tại bảng 1 của Quy chuẩn này hoặc thay đổi đơn vị kinh doanh bến xe hàng thì thực hiện công bố lại. Việc công bố lại thực hiện theo quy định tại điểm 3.1.1.
