Ngay sau khi hòa bình lập lại trên miền Bắc, ngành thép Việt Nam được Đảng và nhà nước quan tâm xây dựng từ rất sớm. Năm 1959, Khu công nghiệp liên hợp Gang thép đầu tiên của Tổ quốc do Trung Quốc giúp đỡ đã được khởi công xây dựng tại tỉnh Thái Nguyên. Sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, năm 1976 Công ty Luyện kim đen miền Nam được thành lập để tiếp quản các nhà máy luyện – cán thép của chế độ cũ.
Cùng với sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế đất nước và mô hình hoạt động của Tổng công ty Thép Việt Nam, ngày 4/1/1997, Công đoàn Cơ khí Luyện kim Việt Nam đã có quyết định số 01/QĐ- CKLK về việc thành lập Công đoàn Tổng công ty Thép Việt Nam.
Trải qua 25 năm xây dựng và phát triển, khi thành lập mới chỉ có 20 công đoàn cơ sở trực thuộc với 24.638 đoàn viên công đoàn, đến nay toàn hệ thông Công đoàn Tổng công ty Thép Việt Nam đã có 37 công đoàn cơ sở với 13.151 đoàn viên công đoàn.
Trải quan các thời kỳ, đội ngũ cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ luôn đảm bảo và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị theo mô hình hoạt động của Tổng công ty như: Công ty mẹ - con, công ty cổ phần từ năm 2011 và nhất là giai đoạn hội nhập kinh tế, tái cơ cấu của Tổng công ty hiện nay.
Trước những yêu cầu nhiệm vụ mới, dưới sự lãnh đạo chỉ đạo của Đảng ủy Tổng công ty và của Công đoàn Công Thương Việt Nam, các cấp công đoàn trực thuộc Tổng công ty luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của Tổng công ty, của đơn vị, thường xuyên đổi mớivà đa dạng hóa phương thực hoạt động phù hợp với yêu cầu thực tiễn nhiệm vụ đặt ra trong từng giai đoạn.
Nhất là từ khi có Nghị quyết số 20 – NQ/TW ngày 28/8/2008 của Ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ 6 (khóa X) về “Tiếp tục đổi mới giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Công đoàn Tổng công ty đã tập trung xây dựng đội ngũ CNVCLĐ, xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
Công tác chăm lo nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho đoàn viên và người lao động, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động tiếp tục là nhiệm vụ hàng đầu của các cấp công đoàn trong Tổng công ty. Do đó việc duy trì, hỗ trợ các trang thiết bị như: điều hòa, ti vi, quạt, bình lọc nước uống tại phòng giao ca, nhà ăn ca, nhà tắm giặt, hỗ trợ đường để nấu chè giải nhiệt, hỗ trợ xà phòng giặt quần áo BHLĐ…
Tiếp tục được duy trì và tăng cường đến các đơn vị với số tiền hơn 6,2 tỷ đồng, nhằm cải thiện điều kiện làm việc, phục hồ sức khỏe cho người lao động, duy trì tốt 23 nhà ăn ca tự chọn phục vụ trên 8.000 lao động, tiếp tục công nhận và duy trì mô hình các đơn vị đạt tiêu chuẩn Nhà máy công viên…
Tiêu biểu là các công đoàn cơ sở Gang Thép Thái Nguyên, Thép Miền Nam, Tôn Phương Nam, Thép Vicasa, Thép Việt Trung vv… Đặc biệt, trong hơn 2 năm qua, Công đoàn đã đồng hành cùng chuyên môn hỗ trợ khẩu trang phòng chống dịch Covid 19, hỗ trợ công nhân, người thân mắc covid 19, hỗ trợ bữa ăn cho công nhân, người thân mắc covid 19, hỗ trợ bữa ăn cho công nhân SXKD 3 tại chỗ rất linh hoạt, kịp thời với ước tổng kinh phí hơn 8 tỷ đồng.
Cũng trong một phần tư thế kỷ qua, dưới sự tập hợp của Công đoàn Tổng công ty Thép Việt Nam, phòng trào lao động giỏi, lao động sáng tạo, đảm nhận công trình công đoàn đảm bảo chất lượng, tiến độ, an toàn gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của người lao động ngành Thép đã tạo thành một sức mạnh vô cùng lớn và có sức lan tỏa mạnh mẽ. Đó là những đóng góp không thể thiếu trong sự lớn mạnh của đội ngũ lao động trong toàn ngành Công Thương cũng như toàn quốc.
Toàn tổng công ty có 86 cá nhân được tặng bằng khen lao động sáng tạo của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm 25 năm, Công đoàn đã có 10 công trình tiêu biểu được khen thưởng với tổng số tiền là 190 triệu đồng, 25 cán bộ công đoàn tiêu biểu được khen thưởng.
Với những đóng góp đó, Công đoàn Tổng công ty Thép Việt Nam đã vinh dự được Đảng, Nhà nước, Chính phủ tặng Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; được Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tặng nhiều cờ xuất sắc toàn diện và nhiều cờ thi đua, bằng khen của Công đoàn Công Thương Việt Nam.
Chặng đường 25 năm qua Công đoàn Tổng công ty Thép Việt Nam đã luôn thực hiện rất tốt sứ mệnh chia sẻ, đồng hành với người lao động của mình, hỗ trợ họ vượt qua biết bao thăng trầm của đời sống cũng như những khó khăn đặc thù của nghề sản xuất thép. Đây cũng chính là mục tiêu, nhiệm vụ mà Công đoàn đã, đang và luôn xác định cho những chặng đường tiếp theo của mình.