Cục Xuất nhập khẩu cho biết, để thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về quản lý nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan (HNTQ) đối với một số mặt hàng, căn cứ Luật Quản lý ngoại thương và các quy định liên quan, hàng năm Bộ Công Thương đều ban hành Thông tư để công bố việc áp dụng HNTQ và quy định phương thức điều hành HNTQ của một số mặt hàng, trong đó có thuốc lá nguyên liệu.
Căn cứ trên tổng lượng HNTQ được phân giao, tình hình diễn biến cung cầu trong nước, trên cơ sở đề nghị của các thương nhân và tỷ lệ thực hiện HNTQ được phân giao trước đó của thương nhân, Bộ Công Thương sẽ ban hành văn bản thông báo HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu cho thương nhân. Thương nhân chịu trách nhiệm về việc sử dụng thuốc lá nguyên liệu nhập khẩu theo HNTQ đúng mục đích, không được mua bán, chuyển nhượng HNTQ nhập khẩu; không trao đổi hàng hóa, không kinh doanh thương mại, định kỳ báo cáo kết quả nhập khẩu về Bộ Công Thương theo đúng quy định.
Đối với HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 20/2025/TT-BCT ngày 22/4/2025 quy định về HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025, theo đó lượng HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025 là 75.427 tấn.
Triển khai thực hiện Thông tư nêu trên, căn cứ Đơn đăng ký nhập khẩu của thương nhân, tình hình thực hiện nhập khẩu, giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá và định mức sản xuất, năm 2025, tính đến thời điểm này, Bộ Công Thương đã tiến hành phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025 cho 16 thương nhân, kết quả: Tổng lượng HNTQ công bố năm 2025: 75.427 tấn; tổng lượng HNTQ thương nhân đăng ký: 42.344 tấn (chiếm 56,14% tổng lượng HNTQ công bố); tổng lượng HNTQ phân giao: 42.144 tấn (bằng 99,5% lượng HNTQ thương nhân đăng ký và chiếm 55,87 % tổng lượng HNTQ công bố); tổng lượng HNTQ năm 2025 còn lại sau phân giao: 33.283 tấn (bằng 44,1% lượng HNTQ công bố). Đối tượng phân giao: 16 thương nhân, trong đó 15 thương nhân có Giấy phép sản xuất thuốc lá điếu, 01 thương nhân có giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá. Các thương nhân hiện đang tiến hành nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất theo quy định.
Dự kiến lượng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 là 79.199 tấn
Về cơ bản, việc điều hành HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 được giữ ổn định như năm 2025. Các quy định về đối tượng, phương thức phân giao, thời điểm phân giao HNTQ thuốc lá nguyên liệu năm 2026 không có thay đổi so với năm 2025. Thông tư chỉ cập nhật lượng HNTQ của năm 2026 để đảm bảo tăng tối thiểu 5% so với lượng HNTQ năm 2025 theo như cam kết tại WTO. Cụ thể, lượng HNTQ thuốc lá nguyên liệu nhập khẩu đã công bố năm 2025 tại Thông tư số 20/2025/TT-BCT là 75.427 tấn. Tính theo mức tăng tối thiểu là 5% theo cam kết so với lượng hạn ngạch thuế quan đã công bố năm 2025, lượng HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 dự kiến là 79.199 tấn.
Về quy định đối tượng phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026, dựa trên cơ sở phù hợp với cam kết của Việt Nam tại WTO, Nghị định số 67/2013/NĐ-CP, Nghị định số 08/2017/NĐ-CP, Nghị định số 69/2018/NĐ-CP và tình hình thực tiễn phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu cho các thương nhân thời gian qua, tại Thông tư số 20/2025/TT-BCT quy định về HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025, đối tượng thương nhân được phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025 đã được mở rộng so với những năm trước đó, bao gồm “Thương nhân có Giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá hoặc Giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá do Bộ Công Thương cấp và có nhu cầu sử dụng thuốc lá nguyên liệu nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan để sản xuất hoặc chế biến nguyên liệu phục vụ sản xuất thuốc lá điếu tiêu thụ trong nước” (thay vì chỉ quy định đối tượng phân giao là “Thương nhân có giấy phép sản xuất thuốc lá điếu do Bộ Công Thương cấp và có nhu cầu sử dụng thuốc lá nguyên liệu nhập khẩu cho sản xuất thuốc lá điếu” như tại Thông tư 12/2018/TT-BCT và Thông tư điều hành HNTQ những năm trước).
Năm 2025 tính đến thời điểm hiện tại, trong 16 thương nhân có đơn đăng ký và đã được phân giao HNTQ nhập khẩu năm 2025, có 01 thương nhân thuộc đối tượng có Giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá là Công ty Liên doanh Thuốc lá BAT - VINATABA với lượng đăng ký và được phân giao năm 2025 là 6.388 tấn. Công ty đã có có thỏa thuận cung cấp sợi thuốc lá cho 5 nhà máy: TCT CN Sài Gòn TNHH MTV; TCT Khánh Việt, CTy TL Hải Phòng, Cty Vina-BAT, Vinataba. Trong bối cảnh lượng HNTQ công bố của năm chưa được tận dụng hết, việc mở rộng đối tượng giúp tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nói riêng và ngành thuốc lá nói chung tận dụng được HNTQ nhập khẩu, tiếp cận lượng nguyên liệu có chi phí thấp để giảm gánh nặng chi phí, nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm. Trong quá trình thực hiện hiện chưa có phản ánh về khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Căn cứ lượng HNTQ đã công bố của năm 2025 và nhu cầu, sản lượng sản xuất của ngành thuốc lá, Cục Xuất nhập khẩu kiến nghị tiếp tục giữ quy định về đối tượng phân giao HNTQ nhập khập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 tương tự như năm 2025.
Cụ thể, đề xuất hạn ngạch thuế quan nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 được phân giao cho thương nhân có Giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá hoặc Giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá do cơ quan có thẩm quyền cấp (do hiện nay UBND cấp tỉnh đã được phân cấp cấp Giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá theo quy định tại Nghị định số 146/2025/NĐ-CP) và có nhu cầu sử dụng thuốc lá nguyên liệu nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan để sản xuất hoặc chế biến nguyên liệu phục vụ sản xuất thuốc lá điếu tiêu thụ trong nước.
Đề xuất quy định phương thức phân giao
Về quy định phương thức phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026, xét về nguyên tắc chung, các quy định về phương thức, trình tự và thủ tục phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu đã được nêu tại Nghị định số 69/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ và Thông tư số 12/2018/TT-BCT ngày 15/6/2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương, trừ trường hợp áp dụng phương thức phân giao khác. Hiện chỉ có 02 phương thức điều hành, phân giao là “cấp giấy phép nhập khẩu” (hiện đang áp dụng với thuốc lá nguyên liệu, muối, trứng gia cầm) và đấu giá (hiện đang áp dụng với đường).
Cục Xuất nhập khẩu kiến nghị giữ quy định về phương thức phân giao tại dự thảo Thông tư tương tự như năm 2025 là phương thức cấp giấy phép nhập khẩu. Việc sử dụng phương thức phân giao này đã được thực hiện theo thông lệ hàng năm và cho đến nay vẫn đáp ứng được yêu cầu về quản lý, điều hành nhập khẩu theo HNTQ.
Về quy định thời điểm phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026, tại khoản 5, Điều 14 Thông tư số 12/2018/TT-BCT quy định: “Bộ Công Thương xác định thời điểm phân giao hạn ngạch thuế quan đối với mặt hàng thuốc lá nguyên liệu”.
Để các thương nhân tận dụng được nguyên liệu nhập khẩu với mức thuế suất ưu đãi phục vụ cho sản xuất thuốc lá điếu tiêu thụ trong nước theo kế hoạch năm, phù hợp với quy định tại khoản 5, Điều 14 Thông tư số 12/2018/TT-BCT, Cục Xuất nhập khẩu đề xuất “Thời điểm phân giao hạn ngạch thuế quan nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 là kể từ khi Thông tư này có hiệu lực thi hành”.
Theo dự thảo Thông tư đang được lấy ý kiến, về phạm vi điều chỉnh, Thông tư quy định việc áp dụng HNTQ và phương thức phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026.
Đối tượng áp dụng: Thương nhân tham gia phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026; Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026.
Về bố cục, Thông tư có 05 Điều, cụ thể:
- Điều 1. Lượng HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026.
- Điều 2. Đối tượng phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026.
- Điều 3. Phương thức phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026.
- Điều 4. Thời điểm phân giao HNTQ nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026.
- Điều 5. Hiệu lực thi hành.
Hồ sơ dự thảo bao gồm:
- Bản so sánh Thuyết minh Dự thảo thông tư
- Dự thảo Thông tư
- Dự thảo tờ trình
Chi tiết hồ sơ dự thảo xem tại đây.
Đầu mối liên hệ: Đ/c Nguyễn Thị Thu Trang, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương)
Điện thoại: 085 448 3201, email: trangntht@moit.gov.vn.
