Gần 5 triệu lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19
Sáng 24/4/2020, Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tổ chức họp báo công bố tình hình lao động làm việc Quý I và 4 tháng đầu năm của năm 2020.
Theo số liệu tính đến ngày 15/4, có gần 5 triệu lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Số liệu trên dựa trên kết quả điều tra doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 và báo cáo đánh giá của các địa phương về tình hình lao động việc làm.
Trong đó, lao động làm việc trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo bị ảnh hưởng nhiều nhất (hơn 1,2 triệu lao động). Tiếp đến là lao động trong ngành bán buôn, bán lẻ (hơn 1,1 triệu lao động) và lao động trong ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống (gần 740.000 lao động).
Đáng lưu ý, trong tổng số 5 triệu lao động bị ảnh hưởng, có 59% là tạm nghỉ việc, 28% là giãn việc hoặc nghỉ luân phiên, 13% là mất việc. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên, tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi từ 15 cũng ở mức cao nhất 5 năm.
Cũng theo khảo sát của cơ quan thống kê, gần 85% doanh nghiệp cho biết là gặp khó khăn do dịch Covid-19. Trong số này, doanh nghiệp quy mô lớn và quy mô vừa chịu tổn thương nhiều hơn với tỷ lệ 90% tự đánh giá gặp khó khăn trong 4 tháng đầu năm.
“Diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 đã tác động đến tình hình lao động việc làm tại hầu hết ngành sản xuất kinh doanh”, Tổng cục Thống kê nhìn nhận.
Ngoài ra, Tổng cục Thống kê cũng cho biết, Quý I, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ghi nhận mức giảm kỷ lục trong 10 năm qua với khoảng 75,4% dân số từ 15 tuổi trở lên. Con số này giảm 1,2-1,3% so với quý trước và cùng kỳ năm trước.
Thất nghiệp tăng lên, tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi ở mức cao nhất trong vòng 5 năm gần đây. Tốc độ tăng thu nhập của người lao động so với cùng kỳ năm trước chưa bằng một nửa so với cùng kỳ 2018 và 2019.
Trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhóm lao động làm công hưởng lương không được ký hợp đồng lao động là nhóm dễ bị tổn thương nhất khi người sử dụng lao động thực hiện chính sách cắt, giảm lao động.
Ước tính sơ bộ Quý I, cả nước có khoảng 973.800 lao động bị ảnh hưởng, trong đó, có 523.000 lao động tạm thời không tham gia thị trường lao động, có 403.500 lao động bị thiếu việc làm và khoảng 47.300 người đang tạm nghỉ việc vì giãn việc, tạm ngừng sản xuất kinh doanh hoặc do lượng khách hàng giảm.
“Dịch Covid-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm ở hầu hết tỉnh, thành phố trên cả nước và các ngành, nghề lao động”, Tổng cục Thống kê khẳng định.
Quý II/2020 vẫn còn dư âm ảnh hưởng
Tại họp báo, bà Vũ Thị Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động chỉ rõ, bên cạnh tác động tiêu cực tới người lao động của dịch bệnh Covid-19, thì 5,3% số doanh nghiệp bị ảnh hưởng đã tranh thủ thời gian này để đào tạo nâng cao tay nghề và trình độ chuyên nghiệp cho người lao động.
Đây là phản ứng chủ động, tích cực và đáng ghi nhận của doanh nghiệp và người lao động nhằm thích ứng với bối cảnh của dịch bệnh, chung tay cùng Chính phủ và người lao động từng bước vượt qua thách thức, khó khăn, đại diện Tổng cục Thống kê nhận định.
Dự báo tình hình việc làm trong thời gian tới, Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động đánh giá, mặc dù tình hình kiểm soát dịch bệnh tại Việt Nam được đánh giá tốt, tạo niềm tin cho doanh nghiệp và người lao động, nhưng chắc chắn trong Quý II/2020 vẫn còn dư âm ảnh hưởng.
“Trong Quý II tình hình kinh tế trong nước vẫn còn khó khăn. Dịch bệnh tại Việt Nam đã được khống chế nhưng các đối tác thương mại của chúng ta vẫn đang bị ảnh hưởng nặng nề, do đó, hoạt động trao đổi thương mại sẽ gặp khó khăn.
Trong bối cảnh này, người lao động sẽ cần thêm nhiều kỹ năng mới, tăng sự thích nghi để đáp ứng nhu cầu của chủ sử dụng lao động”, bà Thủy phân tích.
Đề cập tới một số giải pháp nhằm hỗ trợ thị trường lao động đang gặp khó vì dịch bệnh như hiện nay, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Phạm Quang Vinh nhấn mạnh, Chính phủ đã phản ứng nhanh nhạy khi đưa ra nhiều gói hỗ trợ thiết thực và điều quan trọng bây giờ là triển khai nhanh và đúng, trúng đối tượng.
Ngoài ra, cần xem xét tới việc triển khai chính sách kích cầu nội địa để tạo công ăn việc làm, tăng cường sản xuất trong nước, ông Vinh kiến nghị.
Trước đó, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cũng dự báo, đến cuối Quý II/2020, dịch Covid-19 có thể ảnh hưởng đến sinh kế của 4,6 triệu đến 10,3 triệu lao động Việt Nam vì bị giảm giờ làm, giảm lương và mất việc.
