Hà Nội tái cấu trúc bộ máy: Tinh gọn, linh hoạt, hiệu quả
Hà Nội đã triển khai mạnh mẽ việc tái cấu trúc bộ máy các đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2024-2025. Đây là một bước đi quyết đoán và có tính hệ thống nhằm tạo nền tảng pháp lý, tổ chức và nhân sự cho việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp trên toàn Thành phố.
Chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn Thành phố Hà Nội đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ cao từ nhân dân và HĐND các cấp của Thành phố Hà Nội. Kết quả lấy ý kiến cử tri đồng ý với phương án sắp xếp đạt 97,36% và đồng ý với dự kiến tên gọi của xã, phường sau sắp xếp đạt 96,28%. Sau sắp xếp, TP Hà Nội có 126 đơn vị hành chính cấp xã (51 phường và 75 xã), giảm 400 đơn vị hành chính cấp xã (109 phường, 21 thị trấn và 270 xã), tỷ lệ giảm 76,05%.
Song song đó, Hà Nội tiến hành tinh gọn hệ thống sở, ngành. Từ 21 sở, Hà Nội đã sắp xếp còn 15 sở và cơ quan chuyên môn; 49 phòng thuộc sở và 61 phòng thuộc UBND cấp huyện cũng được giảm bớt. Trung tâm Phục vụ hành chính công TP được thành lập với mục tiêu xây dựng mô hình “một cửa” thống nhất từ TP đến cấp xã, phường.
Cùng với việc kiện toàn tổ chức, Hà Nội cũng đồng bộ hóa công tác nhân sự. Tổng số biên chế cấp xã được bố trí khoảng 10.000 người (giảm gần 7.000 biên chế so với trước) và sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức theo nguyên tắc đúng người, đúng việc. Quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, đã có 876 người nộp đơn xin nghỉ và thành phố đã hoàn tất chế độ cho gần 300 người. Công tác bố trí bí thư, chủ tịch UBND và cán bộ chủ chốt các xã, phường mới được thực hiện minh bạch, công khai, theo tiêu chí rõ ràng.
Giai đoạn thử nghiệm: Khẩn trương, nghiêm túc, nêu cao trách nhiệm phục vụ
Để đảm bảo mô hình chính quyền hai cấp không chỉ đúng về mặt cơ cấu mà còn thực thi hiệu quả trong thực tế, từ ngày 20 đến 26/6/2025, Hà Nội đã triển khai chương trình chạy thử toàn diện. 126 xã, phường mới được thành lập sau sáp nhập là nơi trực tiếp triển khai, thử nghiệm toàn bộ mô hình quản lý hành chính mới.
Các đơn vị đều được quán triệt và đã nghiêm túc triển khai song song các nhiệm vụ: vừa thực hiện những nội dung vận hành thử nghiệm, vừa gấp rút hoàn thiện các hạng mục về cơ sở vật chất cho trụ sở mới, mà vẫn bảo đảm suôn sẻ việc giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cho công dân.
Thành phố đã xây dựng trước 10 tình huống hành chính mô phỏng các yêu cầu thực tế như đăng ký khai sinh, xác nhận cư trú, xử lý đơn thư hành chính, giải quyết thủ tục hành chính một cửa… Các xã, phường phải chủ động xử lý các tình huống này theo đúng quy trình, cơ chế phân cấp mới. Qua đó, các cấp lãnh đạo có thể đánh giá mức độ sẵn sàng, khả năng phối hợp và vận hành của từng đơn vị.
Để hỗ trợ tốt nhất cho cơ sở, thành phố điều động hơn 300 cán bộ chuyên môn từ các sở, ngành xuống hỗ trợ tại chỗ. Đồng thời, hệ thống hỗ trợ kỹ thuật như Tổng đài 1022, đường dây nóng 19001009, và 11 tổ công tác liên ngành túc trực thường xuyên để xử lý mọi khó khăn nảy sinh. Đây được xem là mô hình “chính quyền đồng hành”, không để địa phương nào phải tự loay hoay trong quá trình chuyển đổi.
Các cán bộ cấp xã được tập huấn khẩn trương, đồng thời ứng dụng các phần mềm mới như quản lý dân cư, chứng thực điện tử, số hóa hồ sơ… Hàng nghìn giao dịch được thực hiện trong giai đoạn chạy thử mà không phát sinh sự cố lớn hay khiếu nại nào đáng kể.
Bên cạnh sự chủ động triển khai từ địa phương, các sở, ngành của thành phố cũng chủ động vào cuộc giải đáp vướng mắc và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho cơ sở trong quá trình vận hành thử nghiệm. Theo đó, Sở Tài chính đã chủ động bố trí nguồn lực, sắp xếp phương tiện, trụ sở, đảm bảo điều kiện làm việc cho bộ máy hành chính mới. Lãnh đạo các sở, ngành của thành phố trực tiếp tham gia tổ công tác hướng dẫn cơ sở thực hiện xử lý tài chính, ngân sách, tài sản công... kịp thời, hiệu quả.
Nhiều “nút thắt” cần tháo gỡ kịp thời
Bên cạnh những kết quả tích cực, quá trình thử nghiệm cũng làm bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần sớm được khắc phục để mô hình vận hành chính thức hiệu quả từ 1/7.
Cụ thể, do đội ngũ cán bộ, công chức phải cùng lúc xử lý công việc cũ, bàn giao hồ sơ, tài sản nên phần nào ảnh hưởng đến nguồn lực dành cho việc vận hành thử nghiệm. Cơ sở vật chất, hạ tầng thông tin tại một số nơi đã cũ, cần tiếp tục được đầu tư, nâng cấp. Hệ thống phần mềm giải quyết TTHC còn một số nội dung chưa phù hợp, chưa rút ngắn được quy trình đối với các thủ tục như chứng thực.
Trước thực trạng này, Thành ủy Hà Nội đã kiến nghị với T.Ư chỉ đạo các bộ, ngành sớm hoàn thiện danh mục TTHC theo từng lĩnh vực, sửa đổi và bổ sung các luật liên quan, ban hành các văn bản dưới luật để tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho mô hình chính quyền 2 cấp.
Bên cạnh đó, Đảng ủy UBND TP sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu đầu tư đường truyền mạng tốc độ cao, đảm bảo công tác vận hành, quản lý các phần mềm của TP. Hướng dẫn, bố trí các bộ máy tính đảm bảo yêu cầu về cấu hình, dung lượng để sử dụng mạng nội bộ, đảm bảo tính bảo mật. Hoàn thiện, tích hợp phần mềm mới do Mobifone xây dựng với hệ thống Cổng dịch vụ công TP và Quốc gia để đảm bảo tính liên thông, tránh gián đoạn khi chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025. Tiếp tục tổ chức tập huấn chuyên sâu, liên tục cho cán bộ, công chức cấp xã về kỹ năng sử dụng phần mềm mới, xử lý TTHC điện tử và tiếp nhận phản ánh của công dân.
Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng kiểm tra quy trình vận hành tại đơn vị hành chính mới xã Yên Lãng.
Đồng thời, TP chỉ đạo Sở Nông nghiệp & Môi trường hoàn thành sớm bản đồ địa giới hành chính của các xã mới sau sáp nhập nhằm đảm bảo công tác quản lý về địa giới hành chính, công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn. Cơ quan Công an sớm hoàn thành hợp nhất dân cư, thay đổi thông tin địa danh trên hệ thống quản lý dân cư quốc gia trên địa bàn xã mới nhằm đảm bảo các điều kiện quản lý cư trú, dân cư, cũng như tạo điều kiện cho nhân dân thực hiện các dịch dịch về TTHC. Trung tâm Phục vụ hành chính công TP xây dựng quy chuẩn chung để thiết kế các Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công đảm bảo đồng bộ, dễ nhận diện.
Đối với việc tiếp nhận, giải quyết giải quyết TTHC tại Điểm phục vụ hành chính công cấp xã, TP sẽ tiếp tục chỉ đạo thống nhất phần mềm giải quyết TTHC, cải tiến, nâng cấp phần mềm để thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc thực hiện TTHC. Nghiên cứu sớm xây dựng Đề án mô hình tổ chức hoạt động của Trung tâm dịch vụ hành chính công TP Hà Nội để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với việc triển khai các điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công tại các xã, phường…
Với sự chuẩn bị công phu, sự chủ động từ cơ sở và quyết tâm đổi mới của cả hệ thống chính trị, mô hình này hứa hẹn mang lại một nền hành chính hiện đại, hiệu quả, phục vụ người dân tốt hơn, gần dân hơn. Để đảm bảo mô hình thực sự phát huy hiệu quả khi chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025, tiếp tục đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa trong toàn hệ thống chính trị, để hoàn thiện khung pháp lý, đồng bộ hóa phần mềm, đầu tư hạ tầng công nghệ và đào tạo con người, để vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thành công trên cơ sở lấy người dân làm trung tâm, lấy phục vụ là mục tiêu và lấy hiệu quả là thước đo cuối cùng.
