Kinh tế Thủ đô giai đoạn 2021-2025: Phấn đấu trở thành cực tăng trưởng kinh tế của cả nước

Giai đoạn 2021-2025, kinh tế Thủ đô Hà Nội đã đạt được những thành tựu quan trọng, tăng trưởng khá, một số chỉ tiêu đạt kết quả tích cực. Giai đoạn 2026-2030, Hà Nội đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 11%/năm; GRDP bình quân đầu người vượt 12.000 USD… Trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước, yêu cầu đặt ra là Hà Nội phải thực sự bứt phá, trở thành động lực dẫn dắt, tạo không gian phát triển mới cho cả vùng và cả nước.

GRDP bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt 6,57%/năm, cao hơn 1,1 lần mức tăng cả nước

Trong những năm qua, Đảng bộ TP. Hà Nội đã thực hiện đồng bộ, hiệu quả, sáng tạo các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế của Trung ương vào các Chương trình số 02-CTr/TU, 03-CTr/TU, 04-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy.

Giai đoạn 2021-2025, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Hà Nội dự kiến tăng bình quân 6,57%/năm, cao hơn 1,1 lần mức tăng chung của cả nước. Quy mô kinh tế ước đạt khoảng 63 tỷ USD, gấp 1,42 lần so với năm 2020, chiếm 41,54% quy mô kinh tế vùng Đồng bằng sông Hồng và 12,6% của cả nước. GRDP bình quân đầu người ước đạt 7.200 USD/năm.

Thu ngân sách luôn vượt dự toán, ước đạt 2,2 triệu tỷ đồng, gấp 1,8 lần giai đoạn 2016-2020, chiếm khoảng 25% cả nước. Tổng vốn đầu tư xã hội thực hiện ước đạt 2,48 triệu tỷ đồng, gấp 1,5 lần nhiệm kỳ trước; thu hút vốn FDI ước đạt 11,5 tỷ USD. Năng suất lao động bình quân tăng 5,92%/năm; đóng góp của các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GRDP khoảng 53%.

Đáng chú ý, cơ cấu kinh tế Thủ đô chuyển dịch rõ nét theo hướng tích cực và hiện đại, tăng mạnh tỷ trọng dịch vụ, đưa thương mại - dịch vụ - du lịch làm mũi nhọn, đồng thời giảm dần tỷ trọng nông nghiệp. Cùng với đó, Hà Nội tích cực phát triển các mô hình kinh tế mới phù hợp với xu thế toàn cầu.

Ngành dịch vụ tiếp tục được cấu trúc lại với trọng tâm là chuyển đổi số, phát triển thương mại điện tử, du lịch và các ngành kinh tế mới có tiềm năng như công nghiệp sáng tạo gắn với công nghiệp văn hóa (thiết kế, truyền thông, nội dung số, nghệ thuật biểu diễn, thủ công mỹ nghệ...).

Du lịch cũng ghi nhận nhiều bước đột phá. Công nghiệp được định hướng phát triển theo hướng hiện đại, tập trung vào công nghệ thông tin và các ngành công nghiệp chủ lực có giá trị gia tăng cao.

Đặc biệt, khu vực dịch vụ tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần quan trọng vào tăng trưởng chung. Năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng duy trì mức tăng hai con số, đạt 853,3 nghìn tỷ đồng, tăng 10,8%.

Riêng 9 tháng năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 702,2 nghìn tỷ đồng, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị tăng thêm khu vực dịch vụ ước tăng 8,74%, đóng góp 5,92 điểm phần trăm vào mức tăng GRDP toàn thành phố.

Xuất khẩu - trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế Thủ đô

Kim ngạch xuất khẩu tăng qua các năm, khẳng định vai trò là một trong những trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế Thủ đô. Giai đoạn 2021-2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng bình quân 6%/năm. Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 15,49 tỷ USD; năm 2022 đạt 17,13 tỷ USD; năm 2023 đạt 16,66 tỷ USD; năm 2024 đạt 19,13 tỷ USD.

Dự kiến năm 2025, kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn Hà Nội đạt 20,5 tỷ USD, như vậy bình quân 5 năm 2021-2025 tăng 6,2%/năm, đạt kế hoạch đề ra. Tính riêng 9 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 15,7 tỷ USD, tăng 12,1% so với cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh việc duy trì các thị trường truyền thống, Hà Nội đã mở rộng được nhiều thị trường mới. Đến nay đã thiết lập quan hệ thương mại với khoảng 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có những đối tác quan trọng như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Đức, Anh, Australia, Singapore…

Đặc biệt, Hà Nội luôn là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài. Từ năm 2020 đến ngày 14/10/2025, Thành phố đã thu hút tổng cộng hơn 15,625 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Riêng trong 10 tháng đầu năm 2025, Hà Nội ghi nhận hơn 3,858 tỷ USD vốn FDI, tăng gần gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2024 và vượt xa chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Trong đó, vốn tăng thêm từ 115 dự án chiếm hơn 83%, thể hiện niềm tin mạnh mẽ của các nhà đầu tư hiện hữu.

Các lĩnh vực chủ chốt thu hút vốn lớn bao gồm bất động sản, công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ buôn bán hàng hóa, thương mại và hoạt động chuyên môn khoa học. Đến nay, Thủ đô cũng đã thu hút vốn đầu tư của 117 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc là những đối tác hàng đầu.

Trong thời gian qua, Hà Nội đã và đang chủ động nghiên cứu, xây dựng các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư linh hoạt và hiệu quả. Thành phố tập trung vào ưu đãi đầu tư theo ngành nghề và địa bàn, đặc biệt tại các khu công nghiệp, khu công nghệ cao như Hòa Lạc, ưu tiên các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ chất lượng cao. Đồng thời, Hà Nội cũng tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp toàn diện thông qua việc thành lập các tổ công tác đặc biệt để kịp thời tháo gỡ khó khăn và duy trì các kênh đối thoại thường xuyên.

Song song đó, môi trường đầu tư, kinh doanh từng bước được cải thiện mạnh mẽ. Thành phố đã ban hành và thực hiện các kế hoạch hằng năm về cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh, phát triển doanh nghiệp, xúc tiến đầu tư...; đồng thời đối thoại, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp để tìm cách hỗ trợ nhằm khôi phục sản xuất - kinh doanh bằng các giải pháp quyết liệt, hiệu quả.

Phấn đấu trở thành cực tăng trưởng kinh tế của cả nước

Bên cạnh những kết quả nổi bật đó, Hà Nội vẫn còn 4 chỉ tiêu kinh tế chủ chốt chưa hoàn thành kế hoạch. Đó là tốc độ tăng trưởng GRDP chưa đạt mục tiêu; GRDP bình quân đầu người còn thấp; quy mô vốn đầu tư toàn xã hội chưa tương xứng; năng suất lao động chưa cải thiện rõ rệt. Những hạn chế này cho thấy, quá trình phát triển của Thủ đô vẫn đang đối mặt không ít rào cản về cơ chế, nguồn lực và năng lực đổi mới sáng tạo.

Với mục tiêu đến năm 2030 trở thành động lực phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước, là cực tăng trưởng có tầm ảnh hưởng khu vực, Hà Nội đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2026-2030 đạt khoảng 11%/năm; GRDP bình quân đầu người vượt 12.000 USD; tỷ trọng kinh tế số chiếm 40% GRDP; vốn đầu tư xã hội đạt khoảng 5 triệu tỷ đồng. Đây là những chỉ tiêu rất cao, đòi hỏi Thành phố phải triển khai đồng bộ những giải pháp mang tính đột phá, khả thi và hiệu quả.

Để hiện thực hóa các mục tiêu đó, Hà Nội cần tập trung vào đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế. Thành phố phải tạo đột phá trong cấu trúc kinh tế và mô hình đô thị hiện đại, lấy kinh tế tri thức, sáng tạo và giá trị gia tăng cao làm nền tảng. Đẩy mạnh phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, tuần hoàn, chia sẻ; khai thác hiệu quả các không gian văn hóa-sáng tạo, không gian công cộng, ngầm, số và trên cao; hình thành các mô hình kinh tế đêm gắn với khu vực phố cổ, hồ Tây, sông Hồng, tạo dấu ấn riêng cho Thủ đô.

Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội cần tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, phát triển công nghiệp công nghệ cao, từng bước tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đầu tư công phải được cơ cấu lại theo hướng tập trung, trọng điểm, đóng vai trò dẫn dắt đầu tư tư nhân; đồng thời phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng số, hạ tầng xã hội, tăng cường kết nối liên vùng, thúc đẩy các vùng vệ tinh phát triển hài hòa với trung tâm.

Đồng thời cần phát huy vai trò động lực của khu vực kinh tế tư nhân. Hà Nội cần xây dựng môi trường kinh doanh thông thoáng, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận đất đai, vốn, công nghệ và nhân lực chất lượng cao. Cùng với đó, thu hút có chọn lọc các dự án FDI theo hướng công nghệ cao, thân thiện môi trường, bảo đảm phát triển bền vững và lan tỏa giá trị cho nền kinh tế.

Với quyết tâm chính trị cao, tầm nhìn chiến lược và các giải pháp đồng bộ, Hà Nội sẽ tạo được bước chuyển mới trong giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu không chỉ là tăng trưởng nhanh mà quan trọng hơn là phát triển bền vững, hiện đại, xứng tầm Thủ đô-trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước.