Kỷ niệm 70 năm Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam: Dấu ấn truyền thống

Tham dự buổi lễ có ông Phùng Quang Hiệp - Ủy viên BCH Đảng bộ Chính phủ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hóa chất Việt Nam; ông Nguyễn Hữu Tú - Phó Bí thư Đảng ủy, Thành viên HĐTV, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam; ông Nguyễn Huy Thông - Chủ tịch Công đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam; TS. Hoàng Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam; cùng các đồng chí nguyên lãnh đạo Bộ Công Thương, lãnh đạo Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, cùng toàn thể cán bộ, công nhân viên Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam qua các thời kỳ.

70 năm xây dựng và phát triển

Tại buổi lễ, các đại biểu đã cùng nhìn lại hành trình 70 năm xây dựng và trưởng thành của Viện. Tiền thân của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam là Phòng Thí nghiệm của Bộ Công Thương, hình thành trên cơ sở phòng thí nghiệm của sở mỏ Đông Dương cũ, năm 1955. Năm 1956, khi Bộ Công Thương tách thành Bộ Công nghiệp và Bộ Thương nghiệp, phòng thí nghiệm này trở thành Viện Nghiên cứu công nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp. Năm 1957, Viện nghiên cứu công nghiệp được đổi tên thành Viện Hóa học. Năm 1964, theo quyết định số 75 CP/TTg, ngày 30 tháng 4 năm 1964 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng, Viện nghiên cứu Hóa học hợp nhất với Phòng Hóa học thuộc Ủy ban Khoa học Nhà nước thành Viện Nghiên cứu Hóa học thuộc Bộ Công nghiệp nặng. Năm 1969, Viện Nghiên cứu hóa học đổi tên thành Viện Hóa học Công nghiệp. Và năm 2007 đổi tên thành Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam.

Giai đoạn 1955-1964: Nền móng chuyên môn vững chắc: Trong giai đoạn đầu kiến thiết miền Bắc, Viện tập trung nghiên cứu phương pháp phân tích, xây dựng hơn 100 tiêu chuẩn Nhà nước và ngành, đồng thời phát triển hệ thống dịch vụ phân tích khoáng vật, thực phẩm, nhiên liệu và hóa chất độc hại. Đây là nền tảng khoa học quan trọng cho sự phát triển lâu dài.

Giai đoạn 1964-1974: Bền bỉ giữa khói lửa chiến tranh: Dù phải sơ tán và tham gia chi viện cho tiền tuyến, đội ngũ cán bộ khoa học của Viện vẫn miệt mài nghiên cứu, đóng góp thiết thực cho nông nghiệp và quốc phòng. Công trình chế tạo chất phát quang phục vụ các đoàn xe quân sự vượt Trường Sơn là một trong những kết quả nổi bật, góp phần vào thắng lợi mùa Xuân 1975. Trong thời kỳ này, Viện vinh dự đón Thủ tướng Phạm Văn Đồng đến thăm và định hướng nhiệm vụ nghiên cứu.

Giai đoạn 1975-1986: Đồng hành cùng công cuộc xây dựng đất nước: Sau ngày thống nhất, Viện tham gia tiếp quản nhiều cơ sở hóa chất tại miền Nam và góp phần xây dựng các nhà máy quan trọng ở miền Bắc như Vĩnh Thịnh, Đức Giang, Vinh, Ắc quy Tia Sáng, Sơn Tổng hợp… Một số đơn vị sau đó tách ra thành các viện và doanh nghiệp chuyên ngành, song vẫn duy trì sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Viện.

Giai đoạn 1986-2007: Đổi mới - hội nhập - phát triển: Thích ứng với cơ chế mới, tập thể cán bộ, công nhân viên Viện không ngừng đổi mới tư duy và nâng cao năng lực nghiên cứu. Nhiều đơn vị trực thuộc đã trưởng thành, trở thành doanh nghiệp và tổ chức khoa học uy tín như VIPESCO và APP. Đến năm 2008, Viện chính thức vận hành theo mô hình tự chủ, tạo bước chuyển lớn trong tổ chức và hoạt động.

Từ 2008 đến nay: Khẳng định vị thế, hướng tới tầm cao mới: Trong giai đoạn hội nhập sâu rộng, Viện tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, tăng cường nghiên cứu và triển khai, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và phát triển sản xuất, dịch vụ. Nhiều đề tài, dự án của Viện được ghi nhận, góp phần củng cố thương hiệu và vị thế của đơn vị trong ngành hóa chất Việt Nam.

Tự hào truyền thống 70 năm: Khơi dậy khát vọng đổi mới

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 70 năm truyền thống Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam, TS. Hoàng Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của dấu mốc lịch sử này, đồng thời tri ân các thế hệ cán bộ, nhà khoa học đã đặt nền móng và cống hiến bền bỉ cho sự phát triển của Viện. Từ một cơ sở nghiên cứu nhỏ bé, thiếu thốn thiết bị, Viện đã từng bước khẳng định vai trò nòng cốt trong nghiên cứu, triển khai khoa học công nghệ, đóng góp thiết thực cho ngành hóa chất, nông nghiệp, y tế, an ninh lương thực và nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Viện trưởng khẳng định sự trưởng thành của Viện có được nhờ sự lãnh đạo của Bộ Công Thương, sự hỗ trợ của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, cùng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, viện nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp. Mô hình “Ba nhà” gồm Nhà nước, Nhà khoa học, Doanh nghiệp tiếp tục là nền tảng quan trọng giúp Viện thương mại hóa mạnh mẽ hơn các sản phẩm khoa học công nghệ và chủ động tự chủ tài chính. Doanh thu dự kiến năm 2025 đạt trên 400 tỷ đồng, tăng trưởng bình quân 10-15%/năm; thu nhập người lao động đạt khoảng 20 triệu đồng/tháng.

Trước yêu cầu đổi mới trong giai đoạn mới, Viện xác định 6 nhiệm vụ trọng tâm: phát triển hóa học xanh và công nghệ tuần hoàn; nghiên cứu vật liệu mới; ứng dụng AI và dữ liệu lớn; đẩy mạnh thương mại hóa công nghệ; tăng cường hợp tác quốc tế; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Viện trưởng bày tỏ niềm tin rằng truyền thống đoàn kết, sáng tạo sẽ tiếp tục là nền tảng để Viện phát triển bền vững, đáp ứng kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và ngành hóa chất.

Kết thúc bài phát biểu, Viện trưởng gửi gắm kỳ vọng tới đội ngũ trẻ, những người được xem là động lực phát triển mới của Viện tiếp tục trau dồi kiến thức, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần đổi mới để không ngừng đưa khoa học công nghệ Việt Nam tiến lên.

Đoàn kết nội bộ, nền tảng cho phát triển bền vững và đột phá

Tại lễ kỷ niệm 70 năm truyền thống của Viện, Ông Phùng Quang Hiệp - Ủy viên BCH Đảng bộ Chính phủ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hóa chất Việt Nam trân trọng ghi nhận 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm được nêu trong báo cáo và đánh giá cao kết quả phát triển của Viện khi doanh thu hiện đạt gần 400 tỷ đồng, vượt xa các mục tiêu đề ra từ những giai đoạn trước.

Ông cho biết trong giai đoạn 2025-2030 và tầm nhìn đến năm 2040, Tập đoàn đã xác lập chiến lược phát triển với mục tiêu tăng trưởng hai con số hằng năm; riêng năm 2025, chỉ tiêu này được khẳng định chắc chắn. Tính đến hết tháng 11/2024, Tập đoàn đạt lợi nhuận xấp xỉ 3.800 tỷ đồng; các dự án lớn như Đạm Ninh Bình, Đạm Hà Bắc, DAP Hải Phòng và DAP Lào Cai đều vận hành ổn định, tiêu thụ tốt và mang lại hiệu quả.

Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hóa chất đề nghị Viện tiếp tục bám sát chiến lược chung của Tập đoàn, tập trung nghiên cứu theo hướng chuyên sâu, khả thi, tránh dàn trải; ưu tiên các sản phẩm có thể thương mại hóa và phục vụ trực tiếp cho nhu cầu của ngành, nhất là trong bối cảnh nguồn quặng Apatit loại 3 ngày càng khan hiếm. Ông nhấn mạnh Viện còn nhiều cơ hội đóng góp trong lĩnh vực xử lý, tuyển quặng nghèo và quặng đuôi, cũng như tham gia phát triển các sản phẩm phụ trợ cho các nhà máy thuộc Tập đoàn.

Bên cạnh nhiệm vụ nghiên cứu và chuyển giao, ông Hiệp nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác thị trường, đồng thời đề nghị các đơn vị thành viên ưu tiên sử dụng sản phẩm do Viện nghiên cứu, nhằm phát huy sức mạnh hệ sinh thái chung. Công tác đào tạo nguồn nhân lực khoa học - kỹ thuật được ông đặc biệt lưu ý; Viện cần tiếp tục liên kết với các trường đại học, viện nghiên cứu để xây dựng đội ngũ kế cận có trình độ chuyên môn vững vàng và đáp ứng yêu cầu lâu dài.

Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hóa chất cũng đề cao vai trò đoàn kết nội bộ, đây là yếu tố được xem là quyết định đối với sự ổn định và phát triển của Viện, đặc biệt trong giai đoạn Tập đoàn đang định hướng đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số từ năm 2026.

Đồng thời, ông Phùng Quang Hiệp trân trọng gửi lời cảm ơn sự đóng góp của các thế hệ cán bộ, chuyên gia của Viện trong suốt 70 năm xây dựng và trưởng thành; đồng thời gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, các đại biểu và khách quý tham dự buổi lễ.

Tri ân các thế hệ lãnh đạo và ra mắt Kỷ yếu 70 năm

Cũng tại Lễ kỷ niệm, Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam đã trang trọng tổ chức chương trình vinh danh và tri ân các đồng chí lãnh đạo qua các thời kỳ. Đây là dịp để Viện bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những đóng góp to lớn của các thế hệ lãnh đạo, những người đã đặt nền móng, dẫn dắt và định hướng chiến lược cho chặng đường phát triển của Viện suốt 70 năm qua.

Những cống hiến bền bỉ, đầy tâm huyết và trí tuệ của họ là nguồn động lực quan trọng, tiếp thêm niềm tin và khát vọng để đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động hôm nay tiếp tục kế thừa, phát huy, đưa Viện phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới.

Trong khuôn khổ chương trình, Viện cũng ra mắt Kỷ yếu Biên niên sự kiện 70 năm, ghi lại dấu mốc quan trọng, những thành tựu nổi bật và hành trình trưởng thành của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam.

Một số hình ảnh tại buổi lễ: