Bộ Công Thương triển khai nhiều giải pháp tổng thể, mạnh mẽ
Trao đổi tại Tọa đàm với chủ đề “Sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả: Giải pháp đảm bảo cung ứng điện mùa nắng nóng” do Tạp chí Công Thương tổ chức sáng ngày 20/5/2023, ông Trịnh Quốc Vũ, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững (Bộ Công Thương) cho biết: Trong tình hình thời tiết diễn biến cực đoan và hiện tượng El Nino diễn ra mạnh như năm nay, các cấp, các ngành đang nỗ lực đảm bảo cung ứng đủ các nguồn năng lượng sơ cấp, đủ nguồn điện cho phát triển kinh tế và đời sống xã hội. Bên cạnh đó, các giải pháp sử dụng điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đóng một vai trò rất quan trọng giúp chúng ta đảm bảo đủ điện, đủ năng lượng cho nền kinh tế, cho đời sống người dân trên toàn quốc.
Ngay từ đầu mùa khô năm 2023, Bộ Công Thương đã có những chỉ đạo và chương trình hành động rất mạnh mẽ để thúc đẩy chương trình tiết kiệm điện ở các địa phương phối hợp với các bộ, ngành, các chính quyền địa phương và với các khách hàng sử dụng điện, nhất là khách hàng sử dụng điện lớn để quán triệt, tăng cường công tác tiết kiệm điện trên toàn quốc.
Bộ đã tổ chức các đoàn công tác đoàn kiểm tra về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng, làm việc với các sở, ban, ngành, địa phương, với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng để kiểm tra công tác chấp hành các quy định pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và chấp hành Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 7/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020 - 2025.
Đối với công tác xây dựng thể chế, khung pháp lý Bộ liên tục rà soát, xây dựng kịp thời các quy định, quy chuẩn và tham mưu cho các cấp xây dựng và ban hành các cơ chế để thúc đẩy, khuyến khích sử dụng năng lượng, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.
Để đảm bảo cung ứng điện trong năm 2023, đặc biệt trong mùa nắng nóng, Bộ Công Thương vừa có Tờ trình kiến nghị Thủ tướng ban hành một Chỉ thị về tăng cường tiết kiệm điện cho giai đoạn từ nay đến 2025 với những biện pháp triển khai mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn nữa nhằm giúp đảm bảo cung ứng điện, đảm bảo mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và đạt được các chỉ tiêu của Chính phủ đề ra là đạt được mức phát thải đỉnh vào năm 2030, hướng đến phát thải ròng bằng không vào năm 2050 như cam kết của Việt Nam tại Hội nghị Hội nghị COP26.
Một trong những công tác trọng tâm, ưu tiên trong giai đoạn ngắn hạn là việc thanh tra, kiểm tra các cơ sở sử dụng năng lượng, đặc biệt là cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm và đối với các cơ quan quản lý nhà nước Trung ương, địa phương để quán triệt về tinh thần tiết kiệm điện, các chỉ thị, chỉ đạo của Chính phủ, của Đảng và Nhà nước về tăng cường tiết kiệm điện, giảm phát thải khí nhà kính.
Bên cạnh đó, Bộ cũng đang phối hợp tốt với các địa phương triển khai các hoạt động tuyên truyền về tiết kiệm điện thông qua các chương trình truyền thông, các chiến dịch như Giờ Trái đất, tổ chức các cuộc thi về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng. Một trong những cuộc thi đó là cuộc thi Tòa nhà tiết kiệm năng lượng, công trình công nghiệp tiết kiệm năng lượng và các phương tiện, thiết bị hiệu suất cao nhất thu hút sự tham gia của rất nhiều doanh nghiệp.
Các chương trình, cuộc thi giúp truyền tải các thông điệp, những chia sẻ về sử dụng điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, đồng thời thông tin về các công nghệ mới tiên tiến nhất tới toàn thể xã hội, tới người tiêu dùng, cả trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại, tòa nhà cũng như lĩnh vực sử dụng năng lượng dân dụng. Qua đó thúc đẩy việc chuyển dịch thị trường tiêu thụ các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng từ các thiết bị có hiệu suất thấp lên những thiết bị có hiệu suất cao hơn.
Chiến dịch Giờ Trái đất và các hoạt động tuyên truyền, các giải chạy, các chương trình tọa đàm, diễn đàn về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng… được Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với tất cả 63 tỉnh, thành, địa phương và các bộ, ngành tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường nâng cao ý thức cho người dân, doanh nghiệp và đẩy mạnh các sáng kiến, giải pháp tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng.
Theo ông Vũ, chúng ta đang chuyển dịch thị trường sử dụng năng lượng một cách tích cực với tốc độ tương đối tốt so với các nước xung quanh. Đơn cử, đối với máy điều hòa không khí trong hộ gia đình, trước đây thị trường rất hiếm máy điều hòa công nghệ Inverter thì đến nay công nghệ điều hòa Inverter đã chiếm khoảng trên dưới 50% trong tổng tiêu thụ điều hòa không khí dân dụng. Đối với các thiết bị khác như đèn chiếu sáng đã chuyển sang sử dụng đèn LED chiếu sáng, thậm chí chúng ta đã có quyết định của Thủ tướng Chính phủ cấm sản xuất và nhập khẩu các đội bóng đèn sợi đốt trên 60W...
Hà Nội: Tổ chức khoảng 1.000 lớp tập huấn cho người sử dụng điện
Ông Nguyễn Đình Thắng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, năm 2022 Hà Nội vượt qua TP. Hồ Chí Minh, trở thành địa phương có mức tiêu thụ năng lượng đứng đầu toàn quốc. Thứ hai, địa bàn Hà Nội và miền Bắc nói chung có biểu đồ phụ tải phức tạp hơn so với từ địa bàn từ Nam Trung Bộ trở vào. Vấn đề cân đối nguồn điện, vấn đề sử dụng năng lượng và sử dụng điện đặt ra nhiều thách thức, do đó bên cạnh bài toán đầu tư phát triển nguồn điện để đảm bảo cấp điện cho phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
Trên cơ sở dự báo tình hình cung ứng điện khó khăn, Thành phố đã tổ chức Chương trình Cao điểm hè nhằm khuyến khích, động viên tất cả các đơn vị phân phối điện và các doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm kí cam kết cùng chung tay với ngành điện và thành phố giảm bớt sử dụng điện vào giờ cao điểm để đảm bảo ổn định cấp điện.
Năm 2023, Thành phố Hà Nội đặt mục tiêu tiết kiệm từ 1,7 - 2,2% tổng năng lượng tiêu thụ trên địa bàn thành phố; 65% doanh nghiệp phụ tải trọng điểm có cam kết sử dụng tiết giảm theo biểu đồ ngành điện xây dựng; vận động 75% doanh nghiệp, khu công nghiệp, cụm công nghiệp thay đổi dần các công nghệ lạc hậu, sử dụng nhiều năng lượng bằng các công nghệ mới đem lại sản phẩm tốt hơn và dùng năng lượng ít hơn.
Thành phố tiếp tục chú trọng tập huấn, xây dựng các cơ sở sản xuất đạt chứng chỉ hệ thống quản lý năng lượng, xây dựng 55 cơ sở sử dụng năng lượng xanh. Với sự tập huấn, hướng dẫn của Bộ Công Thương, hiện nay qua kiểm tra hơn 193 doanh nghiệp trọng điểm đạt chứng chỉ có hệ thống quản lý năng lượng cơ bản các doanh nghiệp đã biết xây dựng kế hoạch, đã có cán bộ quản lý năng lượng. Năm 2023 Thành phố đặt chỉ tiêu xây dựng, hoàn thành 55 cơ sở sử dụng năng lượng xanh, cao hơn số lượng hơn 30 cơ sở của năm 2022, với các quy định, tiêu chí để lựa chọn được các cơ sở gồm nhiều mảng như tòa nhà công nghiệp, văn phòng…
Hà Nội cũng xây dựng các sổ tay, hướng dẫn sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả cho các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn; xây dựng các chương trình tập huấn trực tiếp tại 30 quận, huyện về các mô hình, các cách sử dụng năng lượng tiết kiệm và tiết kiệm điện.
Trong năm nay, Thành phố dự kiến tổ chức khoảng 1.000 lớp tập huấn đến tận phường và tổ dân phố để có thể trực tiếp tuyên truyền, vận động người sử dụng điện, năng lượng tại các hộ gia đình. Đồng thời phối hợp với các cơ quan và ngành Giáo dục chung tay đưa mô hình tiết kiệm năng lượng vào các trường học ngay từ bậc Tiểu học để tuyên truyền, tạo thành ý thức ngay từ sớm và lâu dài trong mỗi người dân về sử dụng điện, năng lượng tiết kiệm.
Một giải pháp khác rất phù hợp và hiệu quả đối với Hà Nội trong những thời điểm nắng nóng như thế này là việc sử dụng điện mặt trời áp mái.
Thời điểm trước những năm 2005 Thành phố vận động và hỗ trợ tất cả nhà dân chuyển đổi từ bình nước nóng điện sang bình nước nóng năng lượng mặt trời; đến bây giờ cơ bản hầu như nhà dân nào cũng sử dụng bình nước nóng mặt trời. “Ví dụ như gia đình tôi lắp 11 kW điện mặt trời, như ngày hôm nay hoặc là các ngày trước đấy, ngoài sử dụng ra, tôi phát lên lưới 60 - 70 kW trong một ngày”, ông Thắng chia sẻ.
Tuy nhiên, ông Thắng cho rằng, vấn đề chuyển đổi công nghệ sản xuất sử dụng nhiều năng lượng vẫn còn khó khăn. Trong thời gian ngắn yêu cầu một doanh nghiệp thay đổi cả một cơ sở hoặc một quy trình công nghệ là rất khó bởi trong quá trình đang phát triển công nghệ sản xuất còn tương đối lạc hậu. Điều này cần Nhà nước phải có xem xét, có cơ chế cùng đồng hành với doanh nghiệp để hỗ trợ chuyển đổi dần các công nghệ cũ, lạc hậu, sử dụng nhiều năng lượng theo hướng hiệu quả hơn.
Daikin Vietnam: Ứng dụng công nghệ AI để tiết kiệm điện
Chuyển đổi dần và thay thế các công nghệ sản xuất lạc hậu, sử dụng nhiều năng lượng sang các công nghệ, thiết bị mới, sử dụng ít điện, năng lượng là mục tiêu của rất nhiều doanh nghiệp hiện nay.
Bà Lý Thị Phương Trang, Chủ tịch Hội đồng quản trị Daikin Việt Nam cho biết, bên cạnh việc ứng dụng những công nghệ hàng đầu về tiết kiệm điện trong sản xuất, mới đây nhất Daikin Vietnam bắt đầu thí điểm sử dụng công nghệ điều chỉnh phụ tải điện tự động dùng thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu vận hành hệ thống và lựa chọn dàn lạnh phù hợp, hỗ trợ việc điều chỉnh phụ tải đỉnh tại các tòa nhà thương mại, qua đó giúp vận hành tối ưu các hệ thống điều hòa giảm nhu cầu sử dụng điện mà vẫn đảm bảo duy trì sự thoải mái cho người dùng. Với sự hỗ trợ của Cục Điều tiết điện lực hỗ trợ, dự kiến trong năm nay Daikin Vietnam sẽ nhân rộng, phổ biến mô hình này nhiều hơn.
Bộ phận nghiên cứu và phát triển của Daikin Việt Nam phối hợp với Cục Điều tiết điện lực và sự hỗ trợ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã thực hiện việc hỗ trợ điều chỉnh phụ tải đỉnh vào mùa nắng nóng tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, dự kiến chuẩn bị phát triển tại Hà Nội và toàn quốc phục vụ cho các khách hàng của Daikin.
“Giải pháp đó chúng tôi sử dụng thuật toán AI và bắt buộc phải có một thời gian để cho máy học và sau đó sẽ đưa ra 08 chương trình giúp cho vận hành hệ thống máy điều hòa không khí tối ưu nhất”, bà Trang cho biết.
Trong mảng thiết bị năng lượng dân dụng, trong tháng 5 này Daikin Vietnam cũng đã đưa ra những giải pháp thử nghiệm giúp cho người tiêu dùng vận hành tối ưu các hệ thống điều hòa của mình. Đối với những người có thu nhập thấp và trung bình thấp, nhà ở xã hội thường không có khả năng sử dụng những máy điều hòa tiết kiệm điện chi phí cao, Daikin có một dự án khuyến khích, hỗ trợ các đối tượng có thu nhập thấp khi có nhu cầu sử dụng những sản phẩm tiết kiệm điện hơn. Dự án này đang được Daikin Vietnam thí điểm tại An Giang và Thành phố Hồ Chí Minh. Đó là những giải pháp về phần mềm giúp cho người tiêu dùng có thể vận hành tối ưu máy điều hòa không khí, có thể xem được ngày hôm qua mình đã dùng bao nhiêu kW điện và ngày hôm nay nếu mình cài đặt cao hơn thì sẽ tiết kiệm được bao nhiêu kW điện….
Trong hoạt động chuyển đổi công nghệ sản xuất sử dụng ít năng lượng hơn, bà Lý Thị Phương Trang cho biết, trong tương lai gần Daikin Vietnam hướng tới áp dụng những công nghệ hạn chế việc con người tác động vào, mà sẽ có những cảm biến tự động nếu không thấy người sử dụng thì máy sẽ tự động tắt hoặc là nâng nhiệt độ của điều hòa lên. Trong tương lai xa hơn, Daikin tập trung triển khai những dự án làm sao chuyển dịch thị trường non-Inverter, nghĩa là thị trường không tiết kiệm điện, sang những máy điều hòa tiết kiệm điện 100% như Singapore hoặc Nhật Bản đã tiến hành.
“Việt Nam hiện cũng đã được đánh giá cao rồi. Ví dụ như Indonesia, thị trường biến tần của họ chỉ có 15% nhưng ở Việt Nam đã được gần bảy mươi mấy phần trăm, gần tám chục phần trăm thì mình cũng thuộc loại cao”, bà Trang chia sẻ và cho biết với Dự án về chuyển đổi, phát triển máy điều hòa công nghệ biến tần Inverter, hướng tới 05 năm nữa thị trường của Daikin tại Việt Nam toàn bộ là máy Inverter. Để thực hiện Dự án này, Daikin Vietnam tiếp tục phối hợp với Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) là đơn vị tư vấn, có sự hỗ trợ của Tập đoàn EVN và Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel).