Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang đề nghị xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/01/2021 của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025.
Theo đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất bổ sung quy định về tiêu chí xác định người lao động có thu nhập thấp thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững gia đoạn 2021-2025.
Xây dựng chính sách trên cơ sở thực tiễn
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, ngày 18/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 90/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025.
Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã xác định nguồn vốn cho cả giai đoạn 2021-2025 và hằng năm để hỗ trợ đào tạo nghề cho các đối tượng, trong đó có đối tượng là người lao động có thu nhập thấp.
Tuy nhiên, hiện nay, đối tượng người lao động có thu nhập thấp chưa có văn bản xác định cụ thể nên 48 địa phương đã được phân bổ kinh phí từ Chương trình nhưng không thể thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề cho người lao động có thu nhập thấp.
Theo báo cáo của 73 cơ quan bộ, ngành, địa phương, tính đến 30/6/2024, có khoảng 167.980 lượt người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề; riêng đối tượng người lao động có thu nhập thấp chưa được hỗ trợ triển khai do chưa có văn bản xác định cụ thể.
Vì vậy, theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, việc xác định người lao động có thu nhập thấp để có căn cứ, cơ sở thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề cho đối tượng này là hết sức cần thiết.
Tiêu chí xác định người lao động có thu nhập thấp
Tại dự thảo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất bổ sung điểm c1 vào khoản 2 Điều 3 Nghị định số 07/2021/NĐ-CP quy định về tiêu chí xác định người lao động có thu nhập thấp thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững gia đoạn 2021-2025.
Cụ thể: Người lao động không thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo được xác định là người lao động có thu nhập thấp khi thuộc hộ gia đình:
1- Khu vực nông thôn: có thu nhập bình quân đầu người/tháng dưới 2.250.000 đồng;
2- Khu vực thành thị: có thu nhập bình quân đầu người/tháng dưới 3.000.000 đồng.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, đề xuất trên nếu được thông qua sẽ góp phần thực hiện mục tiêu hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho khoảng 1 triệu người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người lao động có thu nhập thấp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của vùng, địa phương.
Mục tiêu của chính sách
Việc ban hành tiêu chí xác định “người lao động có thu nhập thấp” hướng tới ba mục tiêu:
Thứ nhất, hướng dẫn đầy đủ nội dung của Chương trình để bảo đảm không có khoảng trống trong triển khai thực hiện Chương trình; tạo cơ hội cho người có thu nhập thấp được hỗ trợ đào tạo nghề giúp tạo việc làm, có sinh kế bền vững, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống, tránh rơi vào nghèo đói.
Thứ hai, bảo đảm ngân sách của Chương trình được đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, đúng đối tượng, không làm phát sinh thêm ngân sách đã được phê duyệt.
Thứ ba, đạt mục tiêu hỗ trợ đào tạo nghề cho người lao động có thu nhập thấp, ngăn ngừa rơi vào hộ nghèo, hộ cận nghèo, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của vùng, địa phương.
Tiêu chí xác định “người lao động có thu nhập thấp” chỉ áp dụng đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.
Quy trình rà soát, xác định “người lao động có thu nhập thấp” áp dụng theo quy trình xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình giai đoạn 2022-2025.
Việc thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề cho các đối tượng được hỗ trợ, trong đó có đối tượng “người lao động có thu nhập thấp”, từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 trong khả năng bố trí ngân sách của trung ương và địa phương, bảo đảm đúng mục tiêu, tiết kiệm, hiệu quả, theo đúng quy định.
Công tác tổ chức rà soát, xác định người lao động có thu nhập thấp và thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề được áp dụng từ năm 2024 cho đến hết năm 2025 - thời điểm Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 kết thúc. Không áp dụng các tiêu chí này để thực hiện hỗ trợ cho các năm từ 2021 đến năm 2023.
Nguồn lực triển khai thực hiện Nghị định đã được bố trí từ nguồn vốn sự nghiệp ngân sách trung ương, địa phương và nguồn vốn hợp pháp khác bố trí cho Tiểu dự án 1 Dự án 4 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, không làm phát sinh kinh phí.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê về kết quả khảo sát mức sống dân cư năm 2023, thu nhập bình quân ở khu vực nông thôn là 4,17 triệu đồng/người/tháng; thu nhập bình quân ở khu vực thành thị là 6,26 triệu đồng/người/tháng.
Mức chuẩn thu nhập bình quân đầu người của hộ để làm căn cứ xác định người lao động có thu nhập thấp dự kiến của chính sách chỉ bằng 48-54% mức thu nhập bình quân năm 2023.
Kết quả sơ bộ khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Tổng cục Thống kê, cũng cho thấy thu nhập bình quân đầu người một tháng trong kỳ 9 tháng năm nay ước đạt gần 5,4 triệu đồng/người/tháng, trong đó thành thị đạt gần 6,7 triệu đồng/người/tháng, và nông thôn là gần 4,7 triệu đồng/người/tháng.
So với năm 2023, thu nhập bình quân đầu người một tháng năm 2024 tăng 7,8%, cao hơn mức tăng thu nhập năm 2023 so với 2022 (tăng 6,2%).
