Sáng kiến chuyển đổi Thyristor - Chìa khóa ổn định sản xuất ở Chi nhánh tuyển Tằng Loỏng

Cầu trục số 1 kho quặng 3 là một trong những thiết bị chủ lực phục vụ khâu vận chuyển, bốc xúc trong dây chuyền sản xuất của Chi nhánh Tuyển Tằng Loỏng (Công ty TNHH MTV Apatít Việt Nam). Được lắp đặt từ năm 1994 với công suất ban đầu 30kW (sau nâng lên 44kW), hệ thống tủ điều khiển xe cầu đã nhiều lần được cải tạo để phù hợp với yêu cầu sản xuất ngày càng cao.

Tuy nhiên, dù đã được thay thế và sử dụng Thyristor từ năm 2014, hệ thống vẫn bộc lộ nhiều hạn chế. Cụ thể, loại Thyristor trụ đơn 250A khi lắp đặt thường gặp các lỗi kỹ thuật như tiếp xúc không chắc chắn, dễ bị “move” tại vị trí kết nối do đặc tính bắt ren vào tản nhiệt nhôm. Các đầu cốt trên tản nhiệt không đủ diện tích tiếp xúc, gây ra hiện tượng lỏng lẻo, giảm độ ổn định trong quá trình truyền tải điện.

Bên cạnh đó, thiết kế dạng đơn với 2 bộ tản nhiệt riêng biệt cho mỗi Thyristor khiến số lượng tản nhiệt phải sử dụng lên đến 26 bộ. Điều này không chỉ chiếm nhiều diện tích trong tủ mà còn gây khó khăn trong công tác sửa chữa, bảo trì. Quan trọng hơn, loại Thyristor trụ đơn thường xuyên hỏng vặt, gây mất thời gian khắc phục sự cố, thậm chí làm hỏng động cơ, dẫn đến ách tắc sản xuất, nhất là trong bối cảnh Chi nhánh Tuyển Tằng Loỏng phải vận hành liên tục 3 hệ tuyển (hoạt động 100% công suất nhà máy).

Trước thực trạng này, nhóm kỹ sư tại Chi nhánh tuyển Tằng Loỏng, Công ty Apatít Việt Nam đã đề xuất sáng kiến chuyển đổi từ Thyristor trụ dạng đơn sang Thyristor đĩa dạng kép 300A. Đây là bước cải tiến quan trọng, mang lại nhiều lợi ích về kỹ thuật, kinh tế và an toàn sản xuất.

Theo mô tả kỹ thuật, Thyristor đĩa dạng kép cho phép giảm một nửa số lượng tản nhiệt (chỉ còn 13 bộ so với 26 bộ trước đây). Việc lắp đặt theo dạng modul giúp hệ thống gọn gàng, đơn giản và thuận tiện trong bảo trì, sửa chữa.

Một ưu điểm nổi bật khác là khả năng chịu rung động tốt hơn. Trong quá trình vận hành, cầu trục thường xuyên phải làm việc với tải nặng, rung động lớn. Loại Thyristor bắt ren dễ hư hỏng dưới điều kiện này, trong khi Thyristor dạng đĩa kép lại đảm bảo độ ổn định, ít hỏng hóc. Nhờ đó, hệ thống hoạt động tin cậy hơn, giảm tối đa thời gian dừng máy do sự cố.

Không chỉ vậy, Thyristor đĩa còn dễ dàng tìm thấy trên thị trường, giúp nguồn vật tư thay thế luôn sẵn có, tránh tình trạng chờ đợi kéo dài khi cần sửa chữa. Đồng thời, hệ thống điều khiển sử dụng nguồn 24VDC đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người vận hành.

Việc chuyển đổi sang Thyristor đĩa dạng kép không chỉ giải quyết triệt để các nhược điểm của thiết bị cũ mà còn mở ra hướng đi mới trong quản lý và khai thác hệ thống cầu trục. Thiết bị vận hành ổn định hơn, giảm đáng kể tình trạng hỏng hóc vặt, từ đó góp phần nâng cao năng suất lao động và tiết kiệm chi phí bảo trì.

Thực tế vận hành từ tháng 5/2024 đến nay cho thấy, tủ điều khiển xe cầu, cầu trục số 1 kho quặng 3 đã hoạt động ổn định, chưa phát sinh sự cố phải dừng sửa chữa. Đây là minh chứng rõ rệt cho tính hiệu quả và khả năng ứng dụng rộng rãi của sáng kiến.

Ông Nguyễn Mạnh Thắng – Giám đốc Chi nhánh Tuyển Tằng Loỏng nhấn mạnh: "Sáng kiến này đã giúp chúng tôi yên tâm hơn trong quá trình sản xuất. Cầu trục số 1 kho quặng 3 vốn là thiết bị trọng yếu, việc giảm thiểu sự cố đồng nghĩa với việc đảm bảo tiến độ sản xuất liên tục. Đặc biệt, khi hoạt động 3 hệ tuyển cùng lúc, bất kỳ sự gián đoạn nào cũng có thể gây ảnh hưởng lớn. Giờ đây, hệ thống vận hành ổn định, an toàn và chi phí bảo trì cũng giảm đáng kể."

Anh Hoàng Ngọc Quyết – Cán bộ kỹ thuật Chi nhánh Tuyển Tằng Loỏng, người đưa ra ý tưởng và thực hiện sáng kiến cũng chia sẻ thêm góc nhìn từ thực tiễn: "Chúng tôi trực tiếp tham gia từ khâu lên ý tưởng, thiết kế bản vẽ cho đến lắp đặt, chạy thử. Khó khăn nhất là làm sao chuyển đổi sang Thyristor đĩa dạng kép mà không ảnh hưởng tới nguyên lý điều khiển sẵn có của tủ. Khi nhìn thấy hệ thống hoạt động ổn định, gọn gàng, dễ bảo trì và không còn sự cố hỏng vặt, chúng tôi thực sự rất tự hào vì công sức của tập thể đã mang lại hiệu quả thiết thực cho sản xuất."

Không chỉ mang lại hiệu quả trực tiếp cho cầu trục số 1 kho quặng 3, sáng kiến này còn có khả năng áp dụng rộng rãi cho nhiều tủ cầu trục khác đang sử dụng Thyristor dạng trụ. Cụ thể, hệ thống xe con, xe cầu tại các cầu trục 1, 2 kho than, kho quặng 3 đều có thể triển khai chuyển đổi.

Theo đánh giá của hội đồng sáng kiến Công ty TNHH MTV Apatít Việt Nam, đây là giải pháp có giá trị thực tiễn cao, giúp giảm chi phí đầu tư dài hạn, tăng hiệu suất sử dụng thiết bị và quan trọng nhất là đảm bảo an toàn trong khai thác khoáng sản.

Sáng kiến còn mang ý nghĩa xã hội khi góp phần nâng cao năng lực tự chủ công nghệ trong ngành khai khoáng, giảm phụ thuộc vào thiết bị nhập khẩu và tạo điều kiện cho đội ngũ kỹ sư trong nước phát huy trí tuệ, sáng tạo.

Trong bối cảnh ngành khai khoáng Việt Nam đang nỗ lực đổi mới công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất, sáng kiến chuyển đổi Thyristor tại chi nhánh tuyển Tằng Loỏng, Công ty TNHH MTV Apatít Việt Nam là minh chứng cho tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của đội ngũ kỹ sư.

Không chỉ dừng ở phạm vi cải tiến kỹ thuật, sáng kiến còn góp phần định hình hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp: tối ưu hóa chi phí, đảm bảo an toàn lao động, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh.

Từ thực tiễn triển khai, có thể khẳng định, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa giúp các doanh nghiệp ngành khai khoáng vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững trong thời kỳ mới.

Sáng kiến “Chuyển đổi sử dụng Thyristor trụ dạng đơn sang Thyristor đĩa dạng kép tại tủ điều khiển xe cầu, cầu trục số 1 kho quặng 3 (0605-1)” không chỉ mang lại hiệu quả về kỹ thuật và kinh tế cho Công ty TNHH MTV Apatít Việt Nam, mà còn mở ra khả năng áp dụng rộng rãi trong toàn ngành. Đây là bước tiến quan trọng, khẳng định vai trò của khoa học – công nghệ trong nâng cao năng suất, an toàn và hiệu quả sản xuất.