Thời gian qua, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) luôn kiên định mục tiêu phát triển kinh tế song hành cùng bảo vệ môi trường, cam kết từng bước hiện thực hóa hành trình xanh hóa sản xuất.
Trong mọi chiến lược phát triển, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) luôn nhất quán quan điểm “Không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế”. Nhiều năm qua, TKV luôn dành nguồn lực đáng kể cho công tác bảo vệ môi trường (BVMT). Hằng năm, Tập đoàn đều trích lập quỹ cải tạo phục hồi môi trường từ 1,0 - 1,5% chi phí sản xuất, đồng thời cho phép các đơn vị thành viên chi từ 0,3 - 0,5% chi phí sản xuất cho các hoạt động thường xuyên như phun sương dập bụi, trồng cây xanh, duy tu hệ thống thoát nước…
Để phủ xanh các khai trường, bãi thải, các đơn vị trong Tập đoàn đã ưu tiên nguồn lực đầu tư nhân rộng diện tích trồng cây xanh với quyết tâm giảm thiểu những tác động xấu đến môi trường trong quá trình sản xuất.
Công ty CP Than Núi Béo xác định trồng cây phủ xanh tại khai trường và bãi thải mỏ là một trong những giải pháp trọng tâm ưu tiên hàng đầu
Công ty CP Than Núi Béo trước đây là đơn vị khai thác than lộ thiên lớn nhất ngành Than nhưng từ năm 2019 đến nay, Công ty đã chuyển hướng thành công sang khai thác hầm lò. Ngay sau khi kết thúc khai thác than lộ thiên, Công ty đã thực hiện hoàn nguyên môi trường, trong đó trồng cây phủ xanh tại khai trường và bãi thải mỏ là một trong những giải pháp trọng tâm ưu tiên hàng đầu.
Tại vùng Cẩm Phả, Công ty CP Than Cao Sơn đã tích cực quy hoạch và trồng cây hoàn nguyên các khu vực đã kết thúc đổ thải, cải tạo và phục hồi môi trường sinh thái. Trong đó, trồng cây hoàn nguyên bãi thải lớn nhất là Bàng Nâu được Công ty thực hiện thường xuyên hàng năm.
Triển khai Đề án trồng 1 tỷ cây xanh của Thủ tướng Chính phủ, Tập đoàn TKV phấn đấu trung bình mỗi năm trồng khoảng 150-200ha cây xanh giai đoạn 2021-2025. Đến nay, tập đoàn này đã trồng được khoảng 2.000ha cây xanh, trong đó có hơn 1.800ha tại Quảng Ninh.
Năm 2025 TKV phấn đấu trồng 1,1 triệu cây xanh trên diện tích 230-240ha; thực hiện xử lý trên 160 triệu m3 nước thải mỏ; thu gom xử lý triệt để các loại chất thải, trong đó xử lý trên 3.800 tấn chất thải nguy hại. TKV dự kiến sẽ chi trên 1.500 tỷ đồng kinh phí bảo vệ môi trường; tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của kế hoạch hành động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu.
“Trong quá trình xây dựng và phát triển, TKV luôn coi công tác bảo vệ môi trường là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển bền vững của mình”.
Ông Vũ Anh Tuấn
Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam
Không chỉ xanh hóa không gian khai thác, các đơn vị còn đầu tư nhiều thiết bị, hạng mục công trình để cải thiện môi trường sản xuất. Các công nghệ quan trắc tự động, hệ thống phun sương dập bụi, xe tưới nước tự động điều khiển từ xa cũng được đồng loạt triển khai, giúp giảm đáng kể phát thải bụi và tiếng ồn.
Các đơn vị trong TKV hiện đang vận hành có hiệu quả trên 118 thiết bị phun sương cao áp dập bụi, 167 xe tưới đường chuyên dụng trong đó có 4 xe tưới đường chuyên dụng công suất lớn (dung tích 50m3).
Nhiều đơn vị như Than Hà Tu, Cọc Sáu, Mạo Khê, Tuyển than Cửa Ông đã hoàn thiện hoặc đang vận hành các hệ thống phun sương dập bụi công suất lớn, giúp giảm phát tán bụi mịn tới 70-80%.
Bên cạnh đó, các trạm xử lý nước thải mỏ tại Hà Lầm, Núi Béo, Nam Mẫu, Mông Dương, Công ty TNHH MTV Môi trường - TKV … được đầu tư công nghệ tiên tiến, công suất từ 2.000-5.000 m³/ngày đêm, đảm bảo nước sau xử lý đạt chuẩn loại A - có thể tái sử dụng cho tưới cây, phun sương hoặc rửa xe. Đây là một trong những giải pháp đột phá giúp TKV tiết kiệm hàng trăm nghìn mét khối nước sạch mỗi năm.
Nhiều đơn vị trong TKV còn có sáng kiến trong công tác xử lý bụi đi đôi với tiết kiệm tài nguyên. Đơn cử như hệ thống thu hồi than và thu hồi bùn nước tại Công ty Tuyển than Cửa Ông, giúp đơn vị thu hồi triệt để than từ mặt bằng công nghiệp và cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, cải thiện môi trường khu vực sản xuất. Hoặc hệ thống máy hút bụi và bơm nước vệ sinh mặt sàn thao tác tại Phân xưởng Sàng tuyển tiêu thụ, Công ty Tuyển than Hòn Gai, cũng giải quyết vấn đề bụi phát tán trong khu vực sản xuất, đồng thời thu hồi tài nguyên hiệu quả.
Hiện các đơn vị trong TKV đang duy trì vận hành ổn định 45 trạm xử lý nước thải mỏ, chất lượng sau xử lý đảm bảo theo quy định, sản lượng xử lý đạt trên 150 triệu m3 nước thải; quản lý vận hành hiệu quả trên 39 trạm xử lý nước thải công nghiệp và 80 trạm xử lý nước thải sinh hoạt tập trung nhằm xử lý đáp ứng các quy chuẩn môi trường đối với nước thải trước khi xả thải ra môi trường.
Theo thống kê của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), giai đoạn 2021-2025, Tập đoàn đã dành hơn 5.000 tỷ đồng cho công tác bảo vệ môi trường, trong đó riêng năm 2024 con số này đạt gần 1.200 tỷ đồng. Khoản đầu tư tập trung vào đổi mới công nghệ sản xuất, nâng cấp hạ tầng xử lý nước thải, chất thải rắn, khí thải và phủ xanh phục hồi môi trường sau khai thác.
Tại Công ty Than Hà Lầm, kho than kín công suất 3 triệu tấn/năm được ví như “lá phổi xanh” giữa vùng than Hạ Long. Công trình sử dụng hệ thống băng tải khép kín, phun sương tự động và mái che vật liệu thân thiện môi trường, giúp giảm tới 90% lượng bụi phát tán, bảo vệ không khí và cảnh quan khu dân cư xung quanh.
Ở Công ty Tuyển than Cửa Ông, dự án hệ thống xử lý nước thải tuần hoàn trị giá hơn 150 tỷ đồng đã giúp tái sử dụng 98% lượng nước trong sản xuất.
Tại Than Núi Béo, việc chuyển đổi hoàn toàn sang khai thác hầm lò hiện đại không chỉ giúp giảm hàng chục hecta bãi thải đất đá mỗi năm, mà còn tạo môi trường làm việc an toàn hơn cho người lao động.
Trong khi đó, Công ty Than Cọc Sáu, Đèo Nai đang kiên trì thực hiện phủ xanh bãi thải, trồng cây hoàn nguyên trên diện tích hơn 1.000 ha, đưa tỷ lệ che phủ xanh vùng than Quảng Ninh lên trên 65%. Đặc biệt, Trạm xử lý nước thải công suất 3.500 m³/ngày đêm của Công ty CP Than Hà Tu đi vào hoạt động từ 2023 đã giúp kiểm soát chất lượng nước đầu ra, đảm bảo quy chuẩn loại A, tái sử dụng cho dập bụi và sản xuất.
Không chỉ dừng ở công trình sản xuất, TKV còn đầu tư hàng loạt hạng mục hạ tầng sinh thái - cảnh quan, như Hồ Khe Chàm xanh - điểm nhấn sinh thái tại Cẩm Phả, hay Cụm nhà điều hành thân thiện môi trường tại Mông Dương - đều được thiết kế theo tiêu chuẩn công trình xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm, tận dụng ánh sáng và thông gió tự nhiên.
Trong giai đoạn tới, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đặt mục tiêu đưa công tác bảo vệ môi trường trở thành trụ cột trong chiến lược phát triển bền vững.
Theo kế hoạch, TKV sẽ tiếp tục đầu tư hơn 5.000 tỷ đồng cho các dự án môi trường giai đoạn 2025-2030, tập trung vào chuyển đổi công nghệ sạch, tự động hóa sản xuất, giảm phát thải và phục hồi sinh thái sau khai thác.
Cùng với đó, TKV đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ phủ xanh thêm trên 1.500 ha bãi thải mỏ, nâng tỷ lệ tái sử dụng nước sản xuất đạt trên 98%, giảm tối thiểu 10% lượng phát thải CO₂ so với hiện nay. Song song, Tập đoàn tiếp tục đẩy mạnh chương trình truyền thông “Xanh hóa vùng than”, gắn trách nhiệm môi trường với từng đơn vị, từng cán bộ, người lao động.
Để thực hiện được mục tiêu trên, TKV đã đề ra 6 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để thực hiện kế hoạch bảo vệ môi trường giai đoạn 2025-2030:
Thứ nhất, xây dựng chương trình hành động bảo vệ môi trường và kế hoạch ứng phó biến đổi khí hậu cho từng đơn vị thành viên, hàng năm, phù hợp với định hướng Tập đoàn.
Thứ hai, tuyên truyền, kiểm tra - giám sát, nâng cao nhận thức của lãnh đạo, cán bộ, công nhân về trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Thứ ba, hoàn thiện quy chế, quy định quản lý môi trường và bảo đảm nguồn lực (tài chính, thiết bị, nhân lực) cho công tác môi trường.
Thứ tư, cải tạo, phục hồi môi trường, đặc biệt các bãi thải mỏ, đảm bảo an toàn hồ, đập, hóa chất; đảm bảo an toàn ở các khu chứa chất thải nguy hại.
Thứ năm, quản lý chất thải và kiểm soát ô nhiễm, chú trọng phương án chống bụi (trên đường từ mỏ ra ngoài, băng tải, bãi thải), cải thiện cảnh quan mặt bằng sản xuất.
Thứ sáu, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ứng phó với biến đổi khí hậu, bao gồm tái sử dụng nước thải mỏ, tái sử dụng tài nguyên đất đá thải; xây dựng các mô hình “nhà máy trong công viên”; “đưa công viên vào mỏ - nhà máy.
Trên hành trình hiện thực hóa mục tiêu “xanh hóa ngành than”, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) xác định rằng, để công tác bảo vệ môi trường đạt hiệu quả bền vững, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và địa phương. Tập đoàn TKV đề xuất cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh, như ưu đãi tín dụng, thuế và hỗ trợ nghiên cứu - chuyển giao khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực xử lý chất thải, giảm phát thải khí nhà kính.
Cùng với đó, Tập đoàn cũng đề xuất tiếp tục duy trì, phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý Nhà nước, chính quyền địa phương trong công tác quản lý môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu đảm bảo kịp thời, hiệu quả.
Mục tiêu phát triển sản xuất kinh doanh của Tập đoàn TKV luôn gắn với bảo vệ môi trường
